O’zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikasiyalarini rivojlantirish vazirligi

Kodni tahlildan himoya qilish

Bu yerda dastur kodining o’zini tahlil qilish va boshqa dasturlarda foydalanishdan himoya qilish vositalarini alohida ajratib ko’rsatish mumkin. Xususan, obfuskatorlar qo’llaniladi - kodni tahlil qilish, o’zgartirish va ruxsatsiz foydalanishdan himoya qilish uchun uni xiralashtirish uchun dasturlar kerak.

Mobil platformalarda dasturiy ta’minotni himoya qilish

Mobil platformalar uchun dasturiy ta’minotni nusxalashdan himoya qilish usullari odatda oddiy foydalanuvchi qurilmaning EPROM-da saqlangan ma’lumotlarni o’qib o’zgartira olmasligiga asoslanadi. Dasturiy ta’minotni faollashtirish ham ishlatilishi mumkin. BSA Global Software Survey statistik ma’lumotlariga ko’ra:

• 
  Litsenziyasiz dasturiy ta’minot butun dunyo bo’ylab shaxsiy kompyuterlarda o’rnatilgan barcha dasturiy ta’minotning 37% ni tashkil qiladi.
  
• 
  Soxta dasturiy ta’minotning narxi 46 milliard dollarga baholanmoqda.
  
• 
  Uchinchi tomon manbalaridan yuklab olingan ko’plab litsenziyasiz dasturlar korxonalarga zarar yiliga 359 milliard dollarga tushadi.
  
• 
  Litsenziyalangan dasturiy ta’minotni buzishdan ko’rilgan zarar har yili taxminan 600 milliard dollarni tashkil qiladi.
  

§ 14.2. Dasturiy ta’minotni himoyalash turlari

Hammamizga ma’lumki, foydalanuvchilar orasida dasturni halol sotib olib, o’z maqsadiga ko’ra ishlatadiganlar, u yoki bu tarzda dasturiy ta’minotni buzib, u bilan ishlayotgan yoki sotayotganlar ham bor. Pullik mahsulotlarni yaratadigan dasturiy ta’minot ishlab chiqaruvchilari o’z hayotlarining bir necha yillarini darhol buzilgan va bepul ishlatiladigan dasturga sarflashni xohlamaydilar. Obro’-e’tiborni yo’qotish ham muammo bo’lishi mumkin: masalan, foydalanuvchi shaxsiy kompyuteriga tajovuzkor tomonidan o’rnatilgan virusni yuqtirgan ma’lum bir kompaniyadan jailbroken dasturiy ta’minotini yuklab olayotganda, jabrlanuvchi hodisa uchun hujumchini emas, balki ishlab chiqaruvchini ayblashi mumkin. Daromad tomonida, BSA ma’lumotlariga ko’ra, o’z dasturiy ta’minotini himoya qilishga jiddiy kirishgan biznes daromadning taxminan 11% ga oshishini kutishi mumkin (garchi bu o’rtacha ekanligini tushunish muhimdir). Ammo dasturiy ta’minotni himoya qilish uchun nima qilishingiz mumkin? Dasturiy ta’minotni litsenziyalash va himoya qilish uchun juda ko’p turli xil yechimlar mavjud. O’zingiz

uchun birini tanlashdan oldin, bir nechta muhim savollarga javob berishga arziydi. Avvalo, sizning loyihangizga qanday himoya darajasi kerak bo’lishi mumkinligini hal qilishingiz kerak. Tanlov adekvat bo’lishi kerak. Ko’pgina ishlab chiquvchilar haqiqatdan ham kerak bo’lgandan ko’ra kuchliroq (va qimmat) himoyadan foydalanishda xato qilishadi.
Ikkinchidan, o’zingizdan himoya qilish uchun qancha pul sarflashga tayyor ekanligingizni so’rashingiz kerak. Javob qiyin bo’lishi mumkin, shuning uchun to’g’ri tanlov qilish uchun sizga kerak bo’lgan narsalarni tahlil qilishga arziydi. Keyin, hamma narsani hal qilganingizdan so’ng, siz dasturiy mahsulotdan foydalanish strategiyasiga asoslangan himoyani tanlashni boshlashingiz mumkin.