O’zbekiston respublikasi aloqa, axborotlashtirish va telekommunikatsiya texnologiyalari davlat qo’mitasi

Fotografik asboblar. Fotografik suratga olish uch bosqichdan iborat:

1. 
   Suratga olish (syomka). Bunda ob‘ektning ko‘rinmas tasviri fotoapparat orqali plastinka yoki plyonkaga tushiriladi.
   
2. 
   Negativ tayyorlash yoki ochiltirish, ya‘ni ko‘rinmas tasvirni ko‘rinadigan qilish, yoki negativ olish uchun, fotoplastinkaga ximiyaviy ishlov berish.
   
3. 
   Pozitiv tayyorlash yoki sogozga kuchirish, ya‘ni negativdan qog‘ozga nusxa kuchirish.
   

Fotoapparatlar bilan suratga olishda, ob‘ekt xira va noaniq ko‘rinishi mumkin, bunday holda apparat ob‘ektivi oldinga va orqaga siljitiladi yoki ob‘ektivning oldingi linzasi buraladi va buni ravshanlikka to‘g‘rilash deyiladi. Buyum tasvirning ko‘rinishi apparatdagi xira shishada yoki vioiskatelning chetki ramkalarida hosil bo‘ladi, bu bajarilgandan so‘ng ob‘ektivni yopib, apparatdan xira shisha olinadi va o‘rniga kasseta o‘rnatiladi. Kassetali apparatlarda esa to‘g‘ridan-to‘g‘ri plyonkada ob‘ekt rasmi olinadi. So‘ngra olish uchun kassetaning qopqog‘i suriladi, so‘ng zatvor darakatga keltirilib, ekspozitsiyaga to‘g‘rilanadi, ya‘ni tasvir plyonkaga (plastinkaga) ma‘lum vaqt ichida tushirib olinadi. Tasvirning plyonkaga tushib turish vaqtiga viderjka (ekspozitsiya vaqti) deyiladi. Bu vaqt sekundning mingdan bir ulushidan bir necha minutlargacha boradi. Bu vaqt maxsus jadvallar yoki eksponometr nomli asbob yordamida aniqlanadi.

Plyonkani ochiltirish ishlari fotolaboratoriyada bajariladi, shuni esda tutish zarurki, tO‘Qkizil yorug‘likda faqat «Izoorta» plastinkasi va «Ortoxrom» plyonkasigina ximiyaviy moddalar ta‘sirida ochilishi mumkin, ko‘rinmas tasvirni ko‘rinadigan qilish uchun plastinka kichik fotovannaga quyilgan maxsus eritma - proyavitel (ochiltirgich) ga solinadi va 4-7 minut oraligida tasvirning barcha detallari yaxshi ko‘rinadi.