O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi

44,73 foizini
58
 
qishloq xo‗jaligiga mo‗ljallangan yerlar egallagan bo‗lib,
 
qishloq xo‗jaligi ishlab chiqarishda asosiy vosita hisoblanadi. Respublika 
hududida qishloq xo‗jaligi maqsadlariga mo‗ljallangan yerlarning 
taqsimlanishi tabiiy iqlim omillariga binoan belgilanadi. Qishloq 
xo‗jaligida foydalanish va sug‗orish uchun yaroqli bo‗lgan, suv resurslari 
shu yerlarni sug‗orishni ta‘minlay oladigan sug‗orish manbai bilan 
bog‗langan doimiy yoki muvaqqat sug‗orish tarmog‗iga ega bo‗lgan yerlar 
sug‗oriladigan yerlar jumlasiga kiradi. 
Mamlakatimiz uchun o‗ta dolzarb ahamiyatga ega bo‗lgan 
sug‗oriladigan yerlar 4,3 million gektarni, yoki mamlakat umumiy 
maydonining 9,6 foizini tashkil etib, ularda barcha qishloq xo‗jaligi 
mahsulotlarining 95 foizdan ortig‗i yetishtiriladi. 
O‗z navbatida, 2013-2017 yillar davomida jami 25 ming gektar 
maydonda tomchilatib sug‗orish tizimi, 45,6 ming gektar maydonda 
plyonka to‗shab sug‗orish usuli hamda 34 ming gektar maydonda esa 
56
O‗zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‗plami, 2017 yil 5 iyun, 22-son, 415-modda. 
57
Xalq so‗zi.2017,14 dekbr. 
58
O‗zbekiston Respublikasi Er resurslarining holati to‗g‗risida Milliy hisobot.-T.: O‗zbekiston, 2018 .-B.6 

---

194 
o‗qariqlar o‗rniga ko‗chma egiluvchan quvurlar yordamida sug‗orish 
usullari joriy etilishining belgilanganligi ham o‗ta ijobiy holdir. 
Jumladan, sug‗oriladigan yerlarning meliorativ holatini yaxshilash 
bo‗yicha uzluksiz chora-tadbirlar bajarilayotir. Keyingi yillarda 
yurtimizning turli hududlarida bu borada hayotga tatbiq etilgan loyihalar 
natijasida 240 ming gektardan ziyod maydonning meliorativ holati 
yaxshilandi. 
Masalan, joriy yilda 96 ming gektar hosildorligi past maydonlarda 
paxta va g‗alla o‗rniga 32 ming gektar yerda karam, turli sabzavot va 
ko‗katlar ekildi va bu maydonlardan olingan minglab tonna mahsulotlar 
eksport qilindi. Shuningdek, 11 ming gektarda intensiv bog‗ va yangi 
tokzorlar, 1 ming 500 gektarda issiqxonalar barpo etildi. 
Bu borada Ispaniya, Polsha, Niderlandiya, Gretsiya, Rossiya, Xitoy, 
Janubiy Koreya, Turkiya, Vetnam va Indoneziya davlatlarining ilg‗or 
tajribasidan keng foydalanishga alohida e‘tibor qaratildi. Shuningdek, 
mamlakatimizda birinchi marta shafran kabi noan‘anaviy ekin ekish yo‗lga 
qo‗yildi, soya ekish kengaydi. Qishloq xo‗jaligi mahsulotlarining 132 
ming tonnasi qayta ishlanib, 100 million dollarlik tayyor mahsulot, e‘tibor 
bering, tayyor mahsulot eksport qilindi. 724 ming tonna ho‗l meva chetga 
sotildi va bu yurtimizga 856 million dollar valyuta keltirdi. Holbuki, ilgari 
ming-ming tonna turli shirin-shakar mevalarimiz dalada qolib, chirib ketar, 
isrof bo‗lardi, eng yomoni, uvol bo‗lar edi.
59
deb ko‗rsatilganligi mavjud 
sohani mohiyati va mazmuniga katta baho berildi. 
Qishloq va suv xo‗jaligi organlari sug‗oriladigan yeri bo‗lgan yer 
egalari va yerdan foydalanuvchilarni sug‗orish ishlari uchun manbalarning 
syersuvligini hisobga olgan holda, joriy etilgan limitlar bo‗yicha suv 
to‗g‗risidagi qonun hujjatlari bilan belgilanadigan tartibda suv bilan 
ta‘minlashlari shart. Kadastr baholanishiga ko‗ra o‗rtacha tuman bonitet 
ballidan 20 foizdan ko‗p bo‗lgan sug‗oriladigan qishloq xo‗jaligi yerlari 
alohida qimmatga ega bo‗lgan unumdor sug‗oriladigan yerlar jumlasiga 
kiradi. Alohida qimmatga ega bo‗lgan unumdor sug‗oriladigan yerlar 
maxsus muhofaza qilinishi lozim va ularning sug‗orilmaydigan yerlar 
jumlasiga o‗tkazilishiga yo‗l qo‗yilmaydi. 
Alohida qimmatga ega bo‗lgan unumdor sug‗oriladigan qishloq 
xo‗jalik yerlarini korxonalar, binolar va inshootlar qurilishi uchun berishga 
alohida hollarda O‗zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 
qaroriga binoan yo‗l qo‗yiladi.
59
O‗sha manba.//Xalq so‗zi.2017 yil,10 dekabr. 

---

195 
Respublika bo‗yicha 2018-yil 1-yanvar holatiga ekin yerlar jami