O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik Universiteti Jinoyat-protsessual huquqi darslik

Muammoli savollar va kazuslar

1. Jinoyat-protsessual kodeksi 87-moddasiga binoan dalillar tergov va sud harakatlarini yuritish: gumon qilinuvchini, ayblanuvchini, sudlanuvchini, guvohni, jabrlanuvchini, ekspertni so‘roq qilish; yuzlashtirish; tanib olish uchun ko‘rsatish; ko‘rsatuvni hodisa ro‘y bergan joyda tekshirish; olib qo‘yish; tintuv; ko‘zdan kechirish; guvohlantirish; murdani eksgumatsiya qilish; eksperiment o‘tkazish; ekspertiza tadqiqotlarini o‘tkazish uchun namunalar olish; ekspertiza va taftish tayinlash; taqdim etilgan ashyolar va hujjatlarni qabul qilish; telefonlar va boshqa so‘zlashuv qurilmalari orqali olib borilgan so‘zlashuvlarni eshitish yo‘li bilan to‘planadi. Mazkur tergov harakatlarini dalillarni to‘plashga, tekshirishga qaratilgan vazifasi nuqtayi nazaridan guruhlarga tasniflang va tahlil qiling.

2. Protsessual harakatlar o‘z mohiyatiga ko‘ra jinoyat protsessual faoliyat ishtirokchilarining real xatti-harakatlari uchun huquqiy vositadir. Boshqacha aytganda, protsessual harakatlar – jinoyat-huquqiy va jinoyat-protsessual normalarni, shuningdek ayrim hollarda boshqa huquqiy tarmoqlar normalarini amalga oshirish vositasidir. Tergov harakatlari tizimini jinoyat ishi yuzasidan o‘tkaziladigan protsessual harakatlar bilan o‘zaro qiyoslang va protsessual shaklga rioya qilish nuqtayi nazaridan tahlil qiling.


Kazus
2014-yil 26-iyul kuni taxminan soat 22:00 larda Yashnobod tumani IIBFMB navbatchilik qismidan tushgan xabarga ko‘ra fuqaro Bakiyev Hamza tumanida joylashgan “Yashnobod” dehqon bozori hududida mast holda bo‘la turib, fuqaro Ivanov bilan o‘rtalarida kelib chiqqan o‘zaro janjal natijasida uni qasddan o‘ldirish maqsadida ko‘krak qafasi old devori qorin bo‘shlig‘iga bir marotaba o‘tkir tig‘li jism bilan urib, voqea joyidan yashiringan. Natijada fuqaro Ivanov olgan tan jarohati bilan
7-sonli SHKSHning jonlantirish bo‘limiga yotqizilgan va unda ko‘krak qafasi oldi devori qorin bo‘shlig‘ida va jigar qismida kesilib sanchilgan tan jarohatlari borligi aniqlangan.
Yuqoridagilarga ko‘ra fuqaro A.S.Bakiyevning harakatlarida Jinoyat kodeksining 25,97-moddalarida ko‘rsatilgan jinoyat alomatlari mavjudligini inobatga olib, Jinoyat-protsessual kodeksining
321-, 322-,330-moddasi 1-bandi, 331-moddasiga asosan jinoyat ishi qo‘zg‘atilgan. Dastlabki tergovdagi bergan ko‘rsatmasida Ivanov unga gumon qilinuvchi ko‘rsatilsa, bir ko‘rishda tanib olishini bayon etgan. Ivanov gumon qilinuvchining alohida belgilarini bayon etgan. Tezkor-qidiruv natijasida voqea joyidan yashiringan gumon qilinuvchi qo‘lga olingan. O‘tkazilgan tergov harakatlari natijasida gumon qilinuvchi Bakiyev ekanligi aniqlandi.