O’zbekiston respublika oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

xalqaro  aloqa  tizimlariga  asta-sekin qo’shilishini  ta’minlaydigan  dastur  ishlab  chiqilgan.    
Aloqani  rivojlanish  dasturini  asosiy  vazifasi  bo’lib  iqtisodiyot  tarmoqlarini  va  aholini 
pochta,  telegraf,  telefon,  radio  va  hokazolarga  bo’lgan  talabini  to’laroq  qondirish  hisoblanadi. 
SHu  vazifani  hal  qilishda  aloqaning  har  bir  sohasini  rivojlanish  darajasi  va  ularning  o’ziga  xos 
bo’lgan  xususiyatlari  e’tiborga  olinadi.  Masalan,  gazeta  va  jurnallarni  aholiga  yetkazib  berish 
dasturiga  qo’yiladigan  vazifa-  bu  gazeta  va  jurnallarni  chop  etilgan  kuniyoq  obunachilarga 
yetkazishdir. 
Pochtani  rivojlantirish  dasturidagi  asosiy  vazifa  bo’lib  pochta  orqali  yuboriladigan  xatlarni, 
posilkalarni  va hokazolarni  qisqa  muddat  ichida  ularning  egalariga  yetkazish  hisoblanadi.   
Aloqani  rivojlantirish  dasturidagi  asosiy ko’rsatkichlar  quyidagilar  hisoblanadi: 
1.  Aloqaning  mahsuloti   
2.  SHaharlararo  telefon  kanallarining  uzunligi; 
3.  SHaharlar  va qishloq  joylardagi  telefon  stantsiyalarini  kattaligi  (sig’imi); 
4.  Televizion  stantsiyalarning  soni  va quvvati; 
5.  Kompleks  mexanizatsiyalashgan  aloqa  korxonalarining  soni; 
6.  Ta’rif  daromadlari  hajmi,  foyda,  rentabellik  va boshqa iqtisodiy  ko’rsatkichlar. 
Aloqa  mahsulotining  hajmi  bu,  ushbu  tarmoq  tomonidan  Milliy  iqtisodiyotga  va  aholiga 
ko’rsatadigan  barcha  xizmatlarini  pul  o’lchovida  ifodalangan  yig’indisidir.  Bu  natura  holida 
ko’rsatiladigan  xizmatlar  hajmini  ularga  mos  bo’lgan    joriy  baholarga  ko’paytirish  yo’li  bilan 
topiladi.   
SHaharlararo  telefon  aloqalarining  hajmi  dasturlashtirilayotgan  davrdagi  aholining  soni 
va  uning  har  bir  kishisiga  to’g’ri  keladigan  telefon  orqali  gaplashishlar  miqdorini  oshishi  asosida 
aniqlanadi.    
       Telefon  aloqalarini  o’sish  darajasi  Milliy  iqtisodiyotda  band  bo’lgan  ishchi  va 
xizmatchilarining  sonini  oshishiga  mo’ljallanishi  lozim. 
Hozirgi 
davrda 
aloqa 
korxonalarining 
asosiy 
ko’rsatkichlari  bo’lib  mana  shu 
korxonalarning  tarif  daromadlari  hajmi  hisoblanadi.  Bu  ko’rsatkich  aloqa  korxonalarini  haq 
olib  ko’rsatadigan  xizmatlarini  oshirishni  ta’minlaydi,  tarmoqni  xo’jalik  faoliyatini  baholashdagi 
kamchiliklarini  bartaraf  etadi  va hokazo.   
Telefon  stantsiyalari  tarmoqlarini  kengaytirish  har  100  ishlovchini  va  100  xonadonni 
telefon  nomerlari  bilan  ta’minlash  normasi  asosida  rivojlantirilishi  kerak.  Ayniqsa,  qishloq 
joylarida  telefon  aloqasini  tez  sur’atlar  bilan  rivojlantirish  lozimdir.   
O’zbekiston  mobilь  aloqa  tizimining  rivojlanish  ko’rsatkichlari      bo’yicha  dunyodagi 
ye takchi  o’nta  mamlakat  sirasiga  kiradi.  2010  yili  yurtimizda  mobilь  aloqa  tarmog’idan 
foydalanuvchilarning  umumiy  soni  2000  yildagiga  nisbatan  238  barobar    ko’payib,    22,7 

---

 
99 
million    kishidan    oshdi.  2000  yilda  respublikamiz    aholisining    mobilь    aloqa    telefonlari  
bilan  ta’minlanish  darajasi  har  1000  nafar  aholiga  4  donadan  kam  bo’lgan  bo’lsa,  2010  yilda 
har  ming  nafar  odamga  800  donadan  ziyod  telefon  to’g’ri  keldi.  Kuchli  raqobat  muhitining 
shakllangani    va  mobilь      aloqa  abonentlari    soni  ortib  borayotgani  tufayli  mobilь  aloqa 
xizmatining  tarif  narxlari  pasaymoqda.   
Hozirgi  kunda  O’zbekiston  MDH  davlatlari  ichida  birinchi  bo’lib  raqamli  televideniega 
to’liq  o’tish  bo’yicha  keng  ko’lamli  dasturni      amalga  oshirishga    kirishdi    va  bu  boradagi  
ishlar  2015 yilda  yakunlanadi.