O'zbekiston Resbublikasi oliy va o'rta maxsus talim vazirligi Qoraqalpog'iston Respublikasi oliy va o'rta maxsus talim vazirligi

Aylanma tizim
Musobaqalar aylanma tizimda o‘tkazilganda hamma jamoalar bir-birlari bilan bir, ikki yoki undan ham ko‘proq uchrashib chiqishlari mumkin. Pirovardida butun musobaqa davomida eng ko‘p ochko to‘plagan jamoa g‘olib chiqadi. Aylanma tizim eng takomillashgan tizim hisoblanadi. Chunki u faqat birinchi o‘rinni egallagan jamoanigina aniqlab qolmay, balki musobaqada qatnashayotgan hamma jamoalaming tayyorgarligiga qarab munosib o‘rinlami aniqlab beradi. Bu tizim qatnashuvchilardan katta tayyorgarlikni va basketbolchilaming butun musobaqa davrida yuqori sport formasida boiishlarini talab qiladi. Aylanma tizimning salbiy tomoni — musobaqa o‘tqazish uchun ko‘p vaqt talab qilishidir. Vaqtdan yutish uchun jamoalami bir nechta guruhlarga boiish mumkin. Ushbu tizim bo‘yicha musobaqalarda jamoalar bir-birlari bilan bir martadan uchrashtirilib, musobaqa tur yoki tumir sifatida o‘tkazilishi mumkin. Aylanma tizimsi bo‘yicha kalendar tuzishda musobaqalar o£tkazish uchun kerakli kalendar kunlarí qatnashuvchi jamoalaming soni jufl bo‘lgan paytda — musobaqa uchun kerakli kalendar kunlarining soni jamoalaming sonidan bitta kam boiadi, toq boiganda — tengboiadi. Aylana tizimsi bo‘yicha kalendar ikki usulda tuzilishi mumkin: takomillashgan va soddalashtirilgan. Birinchi usulda awal toq sonli jamoalar uchun jadval tayyorlanadi. Jamoalaming soni juft boiganda oxirgi son hisoblanmay turiladi. Awal kalendar kunlarining soniga teng vertikal chiziqlar chiziladi. Birinchi chiziqning tepasiga birinchi nomer, shu chiziqning atrofíga esa qolgan nomerlar soat strelkasining harakati bo‘ylab joylashtiriladi.


Foydalanilgan adabiyotlar
1.Qasimov A.Sh, Rasulev O.T., Ismatullayev X.A. Basketbol. O‘quv qo‘llanma. Toshkent, 1986-y.
2.Rasulev O.T. Basketbol. Oliy o‘quv yurtlari uchun darslik. Toshkent, 1998-y.
3.Rasulev O.T., Sokolova N.D., Ismatullayev X.A. Basketbol. Ixtisos qursi bo‘yicha dastur. Toshkent, 1993-y.
4. Sokolova N.D., G‘anieva F.V., Ismatullayev X.A. Basketbol. Ma'ruzalar to‘plami. Toshkent, 2001-y.