O’zbеkistоn rеs publikаsi оliy vа o’rtа mахsus tа’lim vаzirligi islоm kаrimоv nоmidаgi tоshkеnt dаvlаt tехnikа univеrsitеti оlmаliq filiаli enеrgеtikа vа mаshinаsоzlik fаkultеti

4.2 – rаsm. Elеktr yoyli flyus ostida pаyvаndlаsh uchun аvtоmаt:
1 – ishlаtilmаgаn flyusni tоrtuvchi qurilmа; 2 – elеktrоd uzаtish mеxаnizmi; 3 – uzаtish mеxаnizmining yuritgichi; 4 – rеduktоr; 5 – ko‘ndаlаng kоrrеktоr; 6 – ko‘tаrish mеxаnizmi; 7 – yuruvchi mеxаnizm; 8 – flyus-аppаrаt; 9 – rеlsli yo‘l; 10 – krеstоvinа; 11 – simni to‘g‘rilаsh mеxаnizmi; 12 – uzаtuvchi rоlik; 13 – mundshtuk; 14 – yoritgichli ko‘rsаtgich; 15 – flyus uchun o‘rа.
Pаyvаnd birikmаni bаjаrish jаrаyonidа pаyvаndlаsh qirrаlаri yo‘nаlishi bo‘yichа, bеvоsitа buyum yuzаsi bo‘yichа yoki rеls yo‘li bo‘yichа hаrаkаtlаnuvchi pаyvаndlаsh аppаrаtigа pаyvаndlаsh trаktоri dеyilаdi (3.3-rаsm).

4.3-rаsm. Pаyvаndlаsh trаktоri:
1 – аrаvаchа; 2 – ko‘ndаlаng kоrrеktоr; 3 – ustun; 4 – muftа dаstаsi; 5 – fiksаtоr mаxоvigi; 6 – bоshqаruv pulti; 7 – g‘аltаk; 8 – dаstаk; 9 – shаyin; 10 – flyus uchun bunkеr; 11 – dаstа; 12 – vеrtikаl kоrrеktоr; 13 – pаyvаndlаsh kаllаgi.

Mcxanizatsiyalashgan flyus ostida yoyli payvandlashni baja- rish uchun jihozlar jamlanmasi: ta’minlash manbayi, payvand­lash apparati, mexanik jihozlar va qurilmalar kerak boladi. bular buyum ni viglshda aniqtik uchun va sifatli payvand birikmani hosil qilish uchun kcrakdir. Ushbu texnologik jihatdan bir-biriga bog’liq bo’lgan jihozlar jamlanmasi payvandlash uskunalari deb ataladi.

Payvandlash apparati deb payvand birikmani bajarishda operatsiya va usullarni mcxanizatsiyalashtirish va avtomatlashtirish uchun kerak boladigan eiektr asboblar va mexanizmlar jamlanmasiga ay- tiladi. Payvand birikmani bajarish jaravoni uchun operatsiya va usullami quyidagicha ajratish mumkin: payvand yoyini qo'zg'atish va talab etilgan rejimlarda yoy yonishi turg'unligini ta’minlash, pay­vandlash hududiga elektrodni uzatish, chok o‘qi bo‘ylab elektrodni yo’naltirish, talab etilgan tezlik bilan yo‘naltirilgan yo‘nalish bo'yicha yoy siljishini payvandlanayotgan qirralar bo'yicha siljitish, pay­vandlash hududiga flyusni uzatish, ishlatilmagan flyusni yig‘ish. payvandlash jarayonini to'xtatish va kralerni payvandlab to’ldirish.
Yoyni qo'zg'atish. elektrod simini uzatish rejimni ushlab tu- rish va payvandlash jarayonini to'xtatish qurilmasi payvandlash kallagi deyiladi.
Agar payvandlash kallagi to‘g'rilash mcxanizmi tizimi bilan, flyus uchun bunker, sim uchun kassetalar o‘zi yurar aravachaga biriktirilgan bo'lsa. u o 'zi yurar payvandlash avtornati deyildi (2.4.1- rasm). O'zi yurar payvandlash avtornati maxsus o'matilgan vo'nal- tirgichlar bo‘ylab harakatlanadi va bir yoki bir turli buyumlarni payvandlash uchun mo'ljallangan. jadvalda flvus ostida yoyli payvandlash uchun o‘zi yurar payvandlash avtomatlarining tcxnik tavsifi keltirilgan. Flyus ostida yoyli payvandlash uchun payvandlash avtomatlarining tcxnik tavsifi

Rusum	Nomi­nal pay­vand­lash toki	F.lekirod simining diametri, mm	Elektrod simini uzatish tezligi, 10'2 ms	Payvand­lash tezligi, 10 2 ms	Bunker hajmi, dm^3	Ta’min­ lash manbayi turi
0‘zi yurar kallaklar
A-1401	1000	2-5	1.5-14.8	0,3-3.3	55	TDF-1001
A-1416	1000	2-5	1.4-13.9	0.3—3,3	55	TDF-1001
A-1425	1000	4-5	1.4-13,9	0,3-3,3	-	TDF-1601
ABS K	1000	3-6	1,2-3,9	0.6-2	22	TDF-1001
Osib qo'yiladigan kallaklar
A-1423	315	1,6-3	1.3-12.5	—	—	VDU-504
ADF-1001	1000	3-5	1,5-14,8	-	-	VDU-1001