|
bosh omili: “Ma’naviyat – inson va jamiyat madaniyatining negizi”, “Do’stlik –
yuksak ma’naviy tushuncha”, “Ekologik madaniyat”, “Bizga tanish va notanish
tabiat” (Amaliy mashg’ulot), “Vaqtni qadrlash – ma’naviyat mezoni”, “Navro’z
– eng qadimiy, asl milliy bayram”, “Xotira – ulug’ qadriyat”.
9-sinf “Milliy istiqlol g’oyasi va ma’naviyat asoslari” darsligida
93
esa
quyidagi mavzular berilgan: I bob.Mustaqillik va milliy g’oya: “Eng ulug’
maqsad”, “Milliy g’oya va taraqqiyot”, “Dunyoning mafkuraviy manzarasi”,
“Mafkuraviy poligon”; II bob Milliy g’oya va barkamol avlod: “G’oyaviy
bo’shliq”, “Mafkuraviy immunitet”, “Ona tili – millat ruhi”, “Milliy va
umumbashariy qadriyatlar uyg’unligi”, “Taraqqiyotning o’zbek modeli va uning
ahamiyati”; III bob. Ma’naviyatning mustahkam tayanchlari: “Ma’naviyat
qo’rg’oni”, “Milliy qadriyatlar maskani”, “Ta’lim va tarbiyaning uyg’unligi”,
92
Qo’chqorov R., Nishonova S., Musurmonova O., Qarshiboyev M. Milliy istiqlol g’oyasi va ma’naviyat
asoslari. Darslik, 8-sinf, T.: “Ma’naviyat”, 2011.
93
Musurmonova O., Qarshiboyev M., Qo’chqorov R. Milliy istiqlol g’oyasi va ma’naviyat asoslari. Darslik, 9-
sinf, T.: “Ma’naviyat”, 2011.
70
“Ma’naviyatga tahdid - o’zligimizga tahdid”; IV bob. Eng buyuk jasorat:
“Ma’naviy va moddiy hayot uyg’unligi”, “Halol mehnat – ma’naviy yuksalish
garovi”, “Ma’naviy jasorat”.
Mazkur darsliklar o’rtasida davomiylik mavjud. Ularni taqqoslaganimizda
shunga amin bo’ldikki, quyi sinfda o’rganilgan materiallar va bilimlar yanada
to’ldirilgan, chuqurlashtirilgan va har tomonlama rivojlantirilgan.
Masalan, 7-sinf “Milliy istiqlol g’oyasi va ma’naviyat asoslari” darsligida
“Fikr va g’oya”, “G’oyaning asosiy xususiyatlari va turlari” mavzulari berilgan.
Bu mavzularda avvalo “fikr” “g’oya” va “milliy g’oya” tushunchalari,
g’oyaning asosiy xususiyatlari va turlari yoritilgan. 8-sinf darsligida esa
“Bizning milliy g’oyamiz”
94
mavzusi orqali masala mohiyatiga yanada
chuqurroq kirib borilgan. Mavzuda milliy g’oyamizning mohiyati, uning
ijodkori aslida kim ekanligi, nimaning natijasida shakllanishi va bunda boy
tariximiz qanday ahamiyatga ega bo’lgani, milliy g’oyamizning asosini tashkil
etgan buyuk maqsadlar, undagi tushuncha va tamoyillar kimning asari asosida
shakllangan va qaysi risolada o’z aksini toganligi kabi masalalar yoritilgan.
Darslikda milliy g’oyamiz tizimida muhim o’rin tutgan g’oyalar – yurt tinchligi,
vatan ravnaqi, xalq farovonligi, komil inson, ijtimoiy hamkorlik, millatlararo
hamjihatlik va dinlararo bag’rikenglik tamoyillarining har biri alohida mavzu
sifatida yoritib berilgan.
7-sinf darsligining ikkinchi – “G’oyaga qarshi g’oya, fikrga qarshi fikr”
bobining ikkinchi mavzusi “Hushyorlik va ogohlik”
95
deb nomlanadi. Unda
“Globallashuv”, “Ommaviy madaniyat”, axborot xurujlari va ma’naviy tahdidlar
to’g’risida fikr yuritilgan. Mana shu masalalar yuqori – 9-sinf “Milliy istiqlol
g’oyasi va ma’naviyat asoslari” darsligida: “Dunyonong mafkuraviy
94
Qo’chqorov R., Nishonova S., Musurmonova O., Qarshiboyev M. Milliy istiqlol g’oyasi va ma’naviyat
asoslari. Darslik, 8-sinf, T.: “Ma’naviyat”, 2011. 8-b.
95
Qarshiboyev M., Nishonova S., Musurmonova O., Qo’chqorov R. Milliy istiqlol g’oyasi va ma’naviyat
asoslari. Darslik, 7-sinf, T.: “Ma’naviyat”, 2011. 42-b.
71
manzarasi”
96
, “Mafkuraviy poligon”
97
, “G’oyaviy bo’shliq”
98
, “Mafkuraviy
immunitet”
99
va “Ma’naviyatga tahdid – o’zligimizga tahdid”
100
kabi
mavzularda alohida to’xtalib, kengroq yoritib berilgan. Bu bilan o’quvchilarning
avval olgan bilimlarini, bir tomondan, mustahkamlanadi, ikinchi tomondan esa –
yanada boyitiladi, kengaytiriladi va chuqurlashtiriladi.
Masalaga bunday yondashuv, birinchidan, o’quv jarayonida mantiqiy
izchillik, davomiylik va uzviylikni ta’minlagan, ikkinchidan, o’qitish va bilish
jarayoni uchun eng muhim ilmiy metodik va pedagogik-psixologik tamoyil –
oddiylikdan murakkablikka qarab tadrijiy o’sib, teranlashib borgan. Bu ularning
yana bir yutug’idir. Bu yutuqlarga erishishda darsliklar mualliflarining yagona
ilmiy metodologik asosga rioya qilinganligi yordam bergan. Metodologik asos
bo’lib esa Islom Karimovning ma’naviyat haqida yozgan asarlari va bildirgan
fikrlari xizmat qilgan. Prezidentimiz fikrlari va g’oyalaridan tayanch va o’zak
tushunchalar sifatida foydalingan. Mavzular ularning mazmun mohiyatini ochib
berish maqsadini ham ko’zlab yoritilgan. Ulardan eng muhimlari alohida ajratib
ko’rsatilgan.
Maktab darsliklarida chalg’ish yo’q, mantiqiylik, metodologik izchillik
bor. Bundan tashqari, mavzularni yoritishda diniylikdan dunyoviylikka,
dunyoviylikdan diniylikka o’tib qorishtirib yuborilmagan. Lekin, mazkur
darsliklar ayrim kamchiliklardan ham holi emas. Bu haqida oldingi bobda
aytilgan
edi.
Predmetlararo bog’liqlik va davomiylik, oddiylikdan
murakkablikka, mavhumlikdan konkretlikka qarab rivojlanish borasida
talablarga javob beradi.
96
Musurmonova O., Qarshiboyev M., Qo’chqorov R. Milliy istiqlol g’oyasi va ma’naviyat asoslari. Darslik, 9-
sinf, T.: “Ma’naviyat”, 2011. 14-b.
97
O’sha manbaa, 21-b.
98
O’sha manbaa, 26-b.
99
O’sha manbaa, 32-b.
100
O’sha manbaa, 87-b
72
Do'stlaringiz bilan baham: | 
