O’zbekiston-Qozog’iston

O‘zbekiston – Turkmaniston.

1991-yilda O‘zbekiston va Turkmaniston Prezidentlari uchrashuvida O‘zbekiston Respublikasi bilan Turkmaniston Respublikasi o‘rtasida do‘stlik va hamkorlik to‘g‘risida shartnoma imzolangan. O‘zbekiston Respublikasining Birinchi Prezidenti Islom Karimov 1996-yil yanvarda amaliy tashrif bilan Turkmanistonda bo‘ldi. Chorjo‘y shahrida S.Niyozov bilan I.Karimov o‘rtasida va ikki mamlakat delegatsiyalari o‘rtasida muzokaralar bo‘ldi. Prezidentlar O‘zbekiston bilan Turkmaniston o‘rtasida do‘stlik, hamkorlik va o‘zaro yordam to‘g‘risidagi shartnomani, O‘zbekiston bilan Turkmaniston o‘rtasida davlat chegarasini qo‘riqlashda hamkorlik qilish to‘g‘risidagi va suv xo‘jaligi masalalari bo‘yicha qator bitimlarni imzolashdi. 1991-yildan 2016-yilga qadar ikki mamlakat rahbarlarining 11 marta oliy darajadagi tashrifl ari amalga oshirildi. O‘zbekiston va Turkmaniston o‘rtasidagi keng ko‘lamli hamkorlikka oid dolzarb yo‘nalishlarni qamrab olgan davlatlararo, hukumatlararo va idoralararo darajada imzolangan 150 dan ortiq xalqaro shartnomalar ikki mamlakat munosabatlarining mustahkam huquqiy asosi bo‘lib xizmat qilmoqda. Yurtimizda 2001-yilda tashkil etilgan Respublika turkman madaniyat markazi faoliyat olib bormoqda. Bugungi kunda O‘zbekiston hududida turkman millatiga mansub qariyb 170 ming aholi yashab, 44 ta maktabda turkman tilida ta’lim olib borilmoqda. Turkmaniston Prezidenti Gurbanguli Berdimuhamedovning 2014-yil may oyida mamlakatimizga rasmiy tashrifi chog‘ida O‘zbekiston–Turkmaniston hamkorligini yanada rivojlantirish masalasida qator ikki tomonlama hujjatlar imzolandi. 2017-yil Shavkat Mirziyoyev Turkmaniston Prezidenti Gurbanguli Berdimuhamedov taklifi bilan ikki marta (mart, may oylari) Turkmanistonga tashrif buyurdi. Tashrifl ar davomida bir qator kelishuvlarga erishildi.2017-yil mart oyidagi muzokaralar yakunida prezidentlar O‘zbekiston bilan Turkmaniston o‘rtasida Strategik sheriklik to‘g‘risidagi shartnomani imzoladilar. Ikki mamlakat vazirlik va idoralari o‘rtasida iqtisodiyot, qishloq xo‘jaligi va kimyo sanoati, temir yo‘l transporti, madaniy-gumanitar sohalardagi hamkorlik, hududlararo aloqalarni rivojlantirishga doir qator hujjatlar imzolandi.

Turkmaniston Prezidenti Gurbanguli Berdimuhamedov ta'kidlaganidek, "...do'stlik, yaxshi qo'shnichilik, yaqin savdo-iqtisodiy va gumanitar hamkorlik, tashqi siyosat masalalari bo'yicha o'zaro anglashuv nafaqat mamlakatlarimiz xalqlarining tub manfaatlariga javob beradi, balki Markaziy Osiyoda va undan tashqarida barqarorlik va xavfsizlikni ta'minlashda muhim omil bo'lmoqda". O'zbekiston Respublikasi prezidenti Shavkat Mirziyoyev bu yil ikki marta Turkmanistonga tashrif buyurdi. Ikki qardosh davlat rahbarlarining muloqoti Turkmaniston bilan O'zbekiston o'rtasidagi yaxshi qo'shnichilik munosabatlarini mustahkamlashda strategik ahamiyatga ega. Ushbu uchrashuvlar turkman-O'zbekiston hamkorligini yanada rivojlantirish uchun kuchli turtki bo'ldi, uzoq istiqbolga mo'ljallangan barcha yo'nalishlarda yangi bunyodkorlik asoslarini qo'ydi. Turkmaniston bilan O'zbekiston Respublikasi o'rtasida strategik sheriklik to'g'risidagi shartnoma imzolanishi bunga misoldir.

Bugungi kunda mintaqaviy xavfsizlikni mustahkamlash ikki tomonlama munosabatlarda alohida ahamiyat kasb etmoqda. Shu munosabat bilan ikki mamlakatning ushbu masalaga yondashuvlari o'zgarmasligi va izchilligini alohida ta'kidlashni istardim. Turkmaniston va O'zbekiston Markaziy Osiyoning tinch va barqaror rivojlanishini ta'minlaydigan mustahkam va samarali mexanizmlarni yaratish, bu yerda ziddiyatli vaziyatlarga yo'l qo'ymaslik, yaxshi qo'shnichilikni mustahkamlash, o'zaro manfaatlarga rioya etish va hisobga olishni qat'iy qo'llab-quvvatlamoqda.Tinchlik va xavfsizlik masalalaridan tashqari, ikki qardosh mamlakat barqaror rivojlanish va uning tarkibiy qismlari - energetika xavfsizligi, xalqaro transport-tranzit aloqasini rivojlantirish, ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish kabi global kun tartibining eng muhim yo'nalishi bo'yicha birgalikdagi sa'y-harakatlarni amalga oshirmoqda.Barqaror energetika sohasida, birinchi navbatda, Turkmaniston va O'zbekistonning mintaqadagi keng ko'lamli energetika loyihalarini amalga oshirishdagi ishtiroki haqida gapiramiz. Bunga yiliga 25 milliard kub metr gaz quvvatiga ega Turkmaniston - O'zbekiston - Qozog'iston - Xitoy gaz quvurini yotqizish loyihasi kiradi. Ikki mamlakatning transport sohasidagi hamkorligi mustahkamlanib, uning maqsadi Markaziy Osiyo, Yevropa, yaqin Sharq transport tizimlarini birlashtirishni ta'minlovchi kuchli va zamonaviy infratuzilmani yaratishdan iborat. Xususan, Turkmaniston O'zbekiston - Turkmaniston - Kaspiy dengizi - Janubiy Kavkaz yo'nalishi bo'yicha Gruziya, Turkiya, Ruminiya va boshqa davlatlarning qora dengiz portlariga chiqish yo'li bilan yo'lak yaratish bo'yicha birgalikda ishlashga tayyor. Shu munosabat bilan Amudaryo orqali avtomobil va temir yo'l ko'priklarini qurish, Turkmaniston va O'zbekiston hududlarini birlashtiradigan ikkita qo'shma keng ko'lamli loyiha amalga oshirilishini ta'kidlash lozim.Davlatlar sanoat, qishloq xo'jaligi, mashinasozlik, transport, energetika, boshqa bir qator muhim yo'nalishlar bo'yicha teng huquqli, o'zaro manfaatli hamkorlikni amalga oshirmoqda. Turkmaniston va O'zbekiston keng ko'lamli infratuzilma loyihalarini amalga oshirish ustida faol ish olib bormoqda.Ta'kidlash joizki, bugungi kunda Turkmaniston bilan O'zbekiston o'rtasidagi munosabatlar yaxshi qo'shnichilik an'analariga, tarix, til, madaniyat, an'ana va urf-odatlarning umumiyligiga tayangan holda rivojlanmoqda. Bu juda mustahkam poydevor.