O’zbekiston Oliy va o’rta mahsus ta’lim vazirligi Toshkent davlat sharqshunoslik instituti

ARAB KONSONANTIZMINING ARTIKULYASIYA HUSUSIYATLAR 
 
Arab  tilidagi   
 
ي ه ن م ل ك ق ف غ ش س ز ر د خ ج ت ب undoshlari  o’zbek  tilidagi  shu 
undoshlardan talaffuz jihatdan farq qilmaydi. YA’ni: 
ب - lab-lab, jarangli, portlovchi, shovqinli undosh tovush; 
ت - tiloldi, jarangsiz, portlovchi, shovqinli undosh tovush; 
ج - tiloldi, jarangli, sirqaluvchi, shovqinli undosh tovush; 
خ - chuqur tilorqa, jarangsiz, sirqaluvchi, shovqinli undosh tovush; 
 
د - tiloldi, jarangli, portlovchi, shovqinli undosh tovush;   
 
ر -  tiloldi, jarangli, sirqaluvchi, titroq sof  sonor  undosh  tovush, talaffuzida  til 
uchi yuqori tishlarga yo’naladi, tiloldi esa tanglayning old qismiga tegib turadi. 
ر ning 
talaffuzida  til  uchi  titraydi.  Arab  tilidagi 
ر o’zbek tilidagiga qaraganda ancha qattiq 
talaffuz qilinadi. Arab tilidagi 
ر ning aytilishida til uchi ko’proq titraydi (rohat- ةحار ) . 
ز - tiloldi, jarangli, sirqaluvchi, shovqinli undosh tovush;   
س - tiloldi, jarangsiz, sirqaluvchi, shovqinli undosh tovush; 
ش - tiloldi, jarangsiz, sirqaluvchi, shovqinli undosh tovush; 
غ - chuqur tilorqa, jarangli, sirqaluvchi, shovqinli undosh tovush; 
ف - lab-tish, jarangsiz, sirqaluvchi, shovqinli undosh tovush;    
ق - chuqur tilorqa, jarangsiz, portlovchi, shovqinli undosh tovush; 
ك - tilorqa, jarangsiz, portlovchi shovqinli undosh tovush; 

---

 
 
 
13
 
 
 
ل  -  tilorqa,  jarangli,  yon,  sof  sonor  undosh  tovush;  O’zbek  tilidagiga  nisbatan 
yumshoqroq talaffuz qilinadi. «Alloh» so’zi bundan mustasno. 
م - lab-lab, jarangli, portlovchi, sof sonor undosh tovush; 
ن - tiloldi, jarangli, portlovchi, sof sonor undosh tovush; 
ه - bog’iz tovushi, jarangsiz, sirg’aluvchi, shovqinli undosh; O’zbek tilidagidan 
yengilroq talaffuz qilinadi;  
ي - tilo’rta, sirqaluvchi, jarangli undosh tovush; 
quyidagi undoshlar o’zbek tilida uchramaydi: