O’zbekiston Oliy va o’rta mahsus ta’lim vazirligi Toshkent davlat sharqshunoslik instituti

-
ب-م oppozitsiyaga misollar: 
uzoqlashtirmoq - 
دب       cho’zmoq - دم  
urmoq - 
حدب                 maqtamoq - حدم 
arqon - 
لبح                 yuklash - لحم 
-
د-ن oppozitsiyasiga misollar: 
yoq - 
مسد                      kishilar - مسن 
o’tkir qilmoq - 
دح         zorlanmoq - نح 
kigiz - 
دبل                    hom qisht - بنل 
-
ك-ي oppozitsiyasiga misollar: 
kosasimon idish - 
سأك      noumidlik- سأي 
sindirib tashlash - 
رسك      yengillashtirmoq - رسي 
artmoq- 
كح                      yashamoq - يح 
-
ر  va  ل  larning  shovqinli  juftlari  yog’.  ular  o’zlari  bir-biri  bilan  qiltiroqlikda 
oppozitsiya hosil qiladi.  
-
ر-ل oppozitsiyaga misollar: 
singimoq - 
لرغلغت     tomoqni chayib olmoq - ررغرغت qulflamoq -  رلغأ       cho’ktirmoq - 
قرغأ 
ustun kelmoq - 
بلغ    botmoq (quyosh haqida) - برغ 
Demak,  arab  tili  kosonantizmida  hamma  tillar  uchun  umumiy  bo’lgan 
oppozitsiyalar  bilan birga arab tilining o’zidagina ko’p uchraydigan va arab tilining 
o’ziga hos bo’lgan oppozitsiyalar ham mavjud.   
 
 
SAVOLLAR 
1.  Bo’g’in-fonema nima? 
2.  Grande nazariyasi tog’rimi? Nima uchun? 
3.  Arab tilida fonologik oppozitsiya qanday tovushlar orasida mavjud? 
4.  Arab tilida eksplozivlik (portlash-sirqalish) oppozitsiyasi mavjudmi? 
5.  Jarangli-jarangsizlik oppozitsiyasi-chi?