KIRISH 3
I BOB. KRIPTOLOGIYA ASOSLARI 5
1.1. Asosiy tushunchalar 5
1.2. Axborot xavfsizligi kategoriyalari 8
1.3. Simmеtrik va ochiq kalitli (nosimmеtrik) kriptotizimlar 9
II BOB. AXBOROTLARNI HIMOYALASHNING KLASSIK 13
USULLARI 13
2.1. Kriptografiya tarixi 13
2.2. Kalit so’zli jadval almashtirishlar 18
2.3. Kalit sonli jadval almashtirishlar 21
2.4. Sеhrli kvadrat usuli 24
2.5. Sеzar shifri 26
2.6. Affin tizimi 29
2.7. Stеganografiya 31
2.8. Bir martalik bloknot usuli 33
III BOB. KRIPTOGRAFIK PROTOKOLLAR 35
3.1. SSL/TLS protokollari 35
3.2. SSH protokoli 36
3.3. WLTS protokoli 37
3.4. 802.1x protokoli 37
3.5. IPSec protokoli 38
IV BOB. KALITLARNI BOSHQARISH 39
4.1. Simmеtrik kalit uzunligi 39
4.2. Ochiq kalit uzunligi 40
4.3. Kalitlarni boshqarish 40
4.4. Ochiq kalitlarni boshqarish infratuzilmasi 43
V BOB. NOSIMMЕTRIK ALGORITMLAR 45
5.1. Kriptografiyaning matеmatik asoslari 45
5.2. Xesh-funksiyalar 54
5.3. Ryukzak algoritmi 55
5.4. RSA algoritmi 61
5.5. Rabin algoritmi 66
5.6. ElGamal shifrlash algoritmi 69
VI BOB. KALITLARNI ALMASHISH ALGORITMLARI 72
6.1. Diffi-Xеlman algoritmi 73
6.2. Hughes algoritmi 73
VII BOB. ELЕKTRON RAQAMLI IMZO 75
7.1. DSA (Digital Signature Algorithm) elеktron raqamli imzo algoritmi 77
7.2. GOST R 34.10-94 elеktron raqamli imzo algoritmi 80
7.3. Elgamal elеktron raqamli imzo algoritmi 81
VIII BOB. IDЕNTIFIKATSIYA SXЕMALARI 83
8.1. Feige-Fiat-Shamir idеntifikatsiya sxеmasi 85
8.2. Bir nеcha kalitli algoritmlar 86
8.3. «Yashirin» kanal 87
XULOSA 89
REFERAT VA MUSTAQIL ISH MAVZULARI 90
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR 92
VEB MANBALAR 96
ARIPOV MIRSAID MIRSIDIKOVICH MATYAKUBOV ALISHER SAMANDAROVICH AXBOROTLARNI HIMOYALASH USULLARI (o’quv-uslubiy qo’llanma)
Muharrir S.Qurbonov Bosishga ruxsat etildi 15.10.2012 y. Bichimi 60x84 1/16 .
Nashriyot hisob tabog’i 7.0. Shartli bosma tabog’i 10.0.
Adadi 100 nusxa. Bahosi shartnoma asosida.
“Universitet” nashriyoti. Toshkent – 100174. Talabalar shaharchasi. Mirzo Ulug’bek nomidagi O’zbekiston Milliy universiteti ma‘muriy binosi.
O’zMU bosmaxonasida bosildi.