O’zbekiston mening Vatanim

: Yasalayotgan aplikatsiyani tugatib kelish.

MRO’TIBO’____________

Sana

Mavzu: “ Kech kuz" mavzusida rasm ishlash.

Maqsad:

Ta’limiy: O'quvchilami rasm ishlash malaka va ko'nikmalarini mustahkamlash.

Tarbiyaviy: Badiiy-estetik didni o'stirish, Kuzatuvchanlik va emotsional sezgirligini takomillashtirish.

Rivojlantiruvchi: Badiiy fikr doirasini kengaytirish, tabiatga estetik munosabatni rivojlanhtirish.

O’tish usuli: Tushuntirish , suhbat, ko’rsatmalilik, amaliy.

Dars jihozi: Rassmolaming "Kuz manzarasi" mavzusi­dagi asarlarining reproduksiyalari.

Darsning borishi:

Dars elementlari	I	II	III	IV	V
Davomiyligi	3	5	20	10	7

I. Darsni tashkil qilish. 1. Salomlashish.

2. Davomatni aniqlash.

3. O’quvchilarni darsga tayyorlash.

II. Uy vazifani tekshirish: Oldingi mavzu yuzasidan rasmni tekshirish.

II. Yangi mavzu bayoni. Atoqli manzarachi rassom O'.Tansiqboyevning "Issiqko'l oqshomi", "Kuz tongi", "Jonajon o'lka", I.Xay-darovning "Oltin kuz", I. Levitanning "Oltin kuz" asarlari asosida dars-likdagi rasm va savollardan foydalangan holda suhbat uyushtiriladi. O'quvchilarning javoblari umumlashtiriladi O'zbekiston xalq rassomi N.G. Karaxan (1909-1970)ning ham manzara janrida samarali ijod qilganligi aytib o'tiladi.

U tabiat fonida kishilarni ham tasvirlagan. Bunday asarlariga misol qilib "Ayollar g'allazorda", "G'alla elayotgan ayol", "Nanay yo'li", "Yashnayotgan vodiy", "Oltin siimfoniya", "So'nggi nur" kabi asarlarini keltirish mumkin.

a)Darslikda berilgan ikki rasmdagi kuz manzaralari taqqoslanadi: Birinchi rasmda quyoshli, havo ochiq bo'lgan kuz manzarasi, ikkinchisida esa o'sha manzaraning bulutli ko'rinishdagi tasviri beriladi. O'qituvchi tomonidan avval daraxtlarni tasvirlash bosqichlari, so'ngra "Kech kuz" mavzusida rasm ishlash bosqichlari amalga oshiriladi.

b)Amaliy mashg'ulot: Kuz faslining ikki xil ob-havo ko'rinishini tasvirlash. O'quvchilar o'zgaruvchan kuz manzarasining ikki ko'rinishini tasvirlashga (ochiq va bulutli havolarda) kirishadilar. Birinchi darsda o'quvchilar tabiat manzaralarini kuzatsalar, ikkinchisida esa kuz man-zarasini bulutli va shamolli ko'rinishda tasvirlaydilar.
IV. Darsni mustahkamlash:

1. Qaysi o’zbek atoqli manzarachi rassomlarini bilasiz?

2. O'zbekiston xalq rassomi N.G. Karaxanning qanday chizgan qanday asarlarini bilasiz?

3. Kuz faslida ab – hova ko’proq qanday bo’ladi?

4. Atoqli manzarachi rassom O'.Tansiqboyevning qanday asarlarini bilasiz?

V. Uyga vazifa: Kuz manzarasini tasvirini tugatub kelish.
MRO’TIBO’ ____________
Sana

Mavzu: "Toshbaqa bilan chayon" masali asosida rasm ishlash.

Maqsad:

Ta’limiy: Illustratsiya haqida tushuncha berish.

Tarbiyaviy: Badiiy-estetik didni o'stirish, Kuzatuvchanlik va emotsional sezgirligini takomillashtirish.

Rivojlantiruvchi: O'quvchilarda ijodiy tafakkur, tasavvur va fantaziyasini rivojlantirish,

qalam va mo'yqalam bilan ishlash malakalarini rivojlantirish.

O’tish usuli: Tushuntirish , suhbat, ko’rsatmalilik, amaliy.

Dars jihozi: "Toshbaqa va chayon" masali asosida ishlangan rasmlar, alohida toshbaqa, chayon rasmlari, ularni chizish bosqichlari.
Darsning borishi:

Dars elementlari	I	II	III	IV	V
Davomiyligi	3	5	20	10	7

I. Darsni tashkil qilish. 1. Salomlashish.

2. Davomatni aniqlash.

3. O’quvchilarni darsga tayyorlash.

II. Uy vazifani tekshirish: Oldingi mavzu yuzasidan rasmni tekshirish.

II. Yangi mavzu bayoni. O'qituvchi "Toshbaqa va chayon" masalini o'qib (yoki mazmunini so'zlab beradi), o'quvchilar bilan birgalikda tahlil qiladi. Darslikda berilgan rasmlar asosida masalning qaysi lavhasi tasvirlangani aniqlab olinadi. Illyustratsiya ishlash bo'yicha mashhur rassomlar haqida ma'lumot beriladi. Ularning asarlaridan namunalar keltiriladi. Sharqning buyuk mussaviri Kamoliddion Behzod (1455-1536) haqida atroflicha ma'lumot beriladi. Mussavir Hirot va Tabrizda ijod qilib, zamondoshlari bo'lgan Navoiy, Jomiy, Sulton Husayn va boshqalarning portpetlarini yaratgan, yoshlarga rassomlik sirlarini o'rgatgan. Behzod -buyuk minatyurachi rassom. U Sa'diyning "Bo'ston", Attorning "Mantiq ut-tayr", Navoiyning "Xamsa" kabi ko'plab asarlarga illustratsiyalar ishlagan.

Uning asarlarida tabiat jonli, hayot manzaralari aniq va haqqoniy ifodalangan. Behzodning shogirdlari rassom an'analarini davom ettirib, uning ijodini butun Sharqqa yoydilar. Behzodning ijodi va merosi san'atshunoslar va rassomlar tomonidan muntazam o'rganib kelinadi. Respublikamizda 1997 yildan Prezident farmoni bilan Kamoliddin Behzod nomidagi Davlat mukofoti ta'sis etilgan. Milliy rassomlik va dizayn institutiga Behzod nomi berilgan.

IV. Darsni mustahkamlash:

1. Illyustratsiya deganda nimani tushunasiz?

2. Illyustarsiya yo’nalishi bo’yicha ishlaydigan qaysi mashhur rassomlarni bilasiz?

3. Sharqning buyuk mussaviri Kamoliddion Behzod hayot va ijodi haqida nimalarni bilasiz?

4. Respublikamizda 1997 yildan Prezident farmoni bilan Kamoliddin Behzodga qanday mukofot beriladi?

V. Uyga vazifa: Yo'lsimon naqsh rasmini tugatib yangi naqshlarni chizish.
MRO’TIBO’ __________

Sana.

Mavzu; “Bo’ri bilan tulki” ertagi asosida rasm ishlash.

Maqsad:

Ta’limiy: O'quvchilarning badiiy-ijodiy qobiliyatlarini o'stirish

Tarbiyaviy: Go’zallikni ko’ra olishni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi:Haykaltaroshlikda qo'llaniladigan material va asboblar bilan ishlash malakalarini rivojlantirish; Badiiy fikr doirasini kengaytirish; Haykaltaroshlik asarlarini o'qishga o'rgatish.

Darsning jihozlamshi: loy, plastilin, stek, Nasriddin Afandi latifalari asosida ishlangan haykal o'yinchoqiar

Darsning borishi:

Dars elementlari	I	II	III	IV	V
Davomiyligi	3	5	20	10	7

1. 
   Tashkiliy qism: 1.Salomlashish
   

2.Davomatni aniqlash.

3.Uy vazifasini tekshirish va baholash.

II.Yangi mavzu bayoni.

O'qituvchi o'quvchilar bilan birgalikda Nasriddin Afandi va uning o'ziga xos latifalari haqida darslikda va o'qituvchi tomonidan darsga keltirilgan rasmlar, haykallar asosida suhbat uyushtiradi.

O'qituvchi avval Nasriddin Afandi va uning eshagiga doir
darslikda berilgan materiallarni kuzatishni so'raydi. O'quvchilarga ular
asosida kompozitsiya yaratish yuzasidan ko'rsatmalar beradi. Bir necha
o'quvchidan "Nasriddin Afandi" mavzusida qanday kompozitsiya ishlash
mumkin ekanligi so'raladi.

1. 
   Afandi eshak minib ketayapti.
   
2. 
   Afandi eshagini kitob o'qishga o'rgatayapti.
   
3. 
   Afandi podshoni mot qilayapti h. k.
   

Kompozitsiyaning mazmuni va detallari, ulaming holatlari aniqlashtiriladi.

III.Amaliy mashg'ulot:

O'quvchilar Nasriddin Afandi va uning eshagi
haykalchalaridan foydalanib haykaltaroshlik kompozitsiyasi yasaydilar.

IV.Darsga yakun yasash: Darslikdagi takrorlashga oid berilgan
savollarga o'quvchilaming bergan javoblari o'qituvchi tomonidan
umumlashtiriladi va o'quvchilar tomonidan bajarilgan ishlarni tahlil qilib,
ularga baholar qo'yadi.

MRO’TIBO’----------------------------------------------

SANA.

Mavzu: Nazorat ishi -2 . "Koinotga sayohat" mavzusida rasm ishlash

Maqsad:

Ta’limiy: O'quvchilarning ijodiy qobiliyatlarini fantaziyalarini o'stirish .

Tarbiyaviy: Badiiy-estetik didni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi Badiiy bilim doirasini kengaytirish rasm chizish malakalarini rivojlantirish.

Darsning jihozlamshi:"Koinot" mavzusida o'quvchilar tomonidan ishlangan rasmlar, shu mavzudagi rassomlar tomonidan yaratilgan asarlarning reproduksiyalari.

Darsning borishi:

Dars elementlari	I	II	III	IV	V
Davomiyligi	3	5	20	10	7

I.Tashkiliy qism: 1.Salomlashish

2.Davomatni aniqlash.

3.Uy vazifasini tekshirish va baholash.

II.Yangi mavzu bayoni.
O’qituvchi o'quvchilar bilan birgalikda darslikda berilgan savollar yordamida savol-javob uyushtiradi. "Koinotga sayohat" mavzusidagi ishlar bilan tanishtiradi. Raketalarning ilmiy maqsadlarda haqida ma'lumotlarga ega bo'lish, bu o'rinda kosmonavtlaming ham o'ziga yarasha vazifalari borligi xususida so'zlab beriladi. O'qituvchi o'quvchilarga darslikda berilgan raketa va fazogir (kosmonavt) rasmlarining tuzilishi, shakli, rangi, o'lchovlari haqida ma'lumot beradi. O'quvchilardan "Koinotga sayohat" mavzusida rassomlar tomo­nidan ishlangan suratlami kuzatish tavsiya etiladi. So'ngra ular tahlil etiladi.

III.Amaliy mashg'ulot:

O'quvchilar raketa va kosmonavt rasmlarini oldin alohida-alohida xomaki tarzda chizadilar. So'ng "Koinotga sayohat" mavzusida rangtasvir kompozitsiyasini ishlaydilar.

4. 
   Darsga yakun yasash:
   

O'qituvchi o'quvchilar tomonidan ishlangan rasmlami birma-bir ko'rib chiqadi,ulardan yaxshi va qoniqarsiz
ishlanganlarini namoyish etadi va ulami baholaydi. Kamchiligi bor
rasmlarni esa qanday qilib tuzatish mumkinligi yuzasidan ko'rsatmalar
beradi.

V.Uyga vazifa: Chizish ishlarini yakunlsh.

MRO’TIBO’----------------------------------

SANA.

Mavzu: "O'lkamizda qish" mavzusida rasm ishlash

Maqsad:

Ta’limiy: O'quvchilarning ijodiy qobiliyatlarini fantaziyalarini o'stirish .

Tarbiyaviy: Badiiy-estetik didni , emotsiyonal-estetik sezgirlikni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi O’quvchilarning rasm chizish malakalarini rivojlantirish.

Darsning jihozlamshi: "Qish" manzarasi aks ettirilgan rassomlar asarlarining reproduksiyalari, parallel sinf o'quvchilari ishlaridan namunalar.

Darsning borishi:

Dars elementlari	I	II	III	IV	V
Davomiyligi	3	5	20	10	7

I.Tashkiliy qism: 1.Salomlashish

2.Davomatni aniqlash.

3.Uy vazifasini tekshirish va baholash.

II.Yangi mavzu bayoni.

Darslikdagi hikoya, rasmlar va savollar asosida o'quvchilar bilan qish fasli haqida suhbat uyushtiriladi. U tabiatga uyushtirilgan sayohat davomida, shuningdek darsda amalga oshiriladi. Tabiatga sayohat bir kun avval darsdan so'ng o'tkazilishi mumkin. Suhbatda qishning o'ziga xos jihatlari, bu fasldagi bolalarning asosiy o'yinlari haqida ham gapiriladi. O'lkamizda qishlab qolgan qushlar pana joysiz va qor tagidan ozuqa topishga qiynalishini inobatga olib daraxtlarga inlar o'matish, ularga don berish kabi ishlarda o'quvchilar ham qatnashishi ta'kidlanadi. Darslikda berilgan she'r o'qiladi. Undagi uch rasmdan qaysi biri bu she'r mazmuniga to'gri kelishi so'raladi. Javoblar tahlil qilinadi. So'ng "O'lkamizda qish" mavzusidagi kichik hikoya o'qiladi. Shu asosda rasm ishlash tavsiya etiladi. O'quvchilar rasm ishlashga kirishishidan oldin, ular qanday kompozitsiya yaratmoqchi bo'layotganliklari so'raladi. O'quvchilar o'zlari tasvirlamoqchi bo'lgan qish manzarasini so'z bilan ifodalab beradilar.

1. 
   Chiroyli qish.Qor yog'moqda.Qishda bolalar qorbobo yasashmoqda.
   
2. 
   Qishda bolalar chana uchishmoqda va h. k.
   

O'qituvchi bolalarga kompozitsiya bo'yicha ko'rsatmalar beradi.

O'qituvchi suhbat yakunida umumlashtirilgan javoblar asosida har bir o'quvchi o'z xohishiga ko'ra yuqorida qayd qilingan mazmunlardan biri bo'yicha "O'Ikamizda qish" mavzusi yuzasidan rasm ishlashi mumkin, deb ko'rsatmalar beradi. Ko'k (zangori) rangning turli tuslarini topish o'rgatiladi.

III.Amaliy mashg'ulot:

O'quvchilar "O'lkamizda qish" mavzusida rasm ishlashga kirishadilar. O'qituvchi bolalar ishlarini kuzatib yuradi.Ularga ish yuzasidan maslahatlar va amaliy yordam beradi.

IV.Darsga yakun yasash va uyga vazifa berish: O'quvchilaming dars davomida ishlagan rasmlaridan namunalar ajratib olinadi va ular tahlil qilinadi.Bu ishlar baholanadi va darsga yakun yasaladi.

MRO’TIBO’---------------------------------

SANA.

Mavzu: "Qishki o'yinlar" mavzusida rasm ishlash.

Maqsad:

Ta’limiy: O'quvchilarning ijodiy qobiliyatlarini fantaziyalarini o'stirish .

Tarbiyaviy: Badiiy-estetik didni ,o’ziga bo’lgan ishonchni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi: O'quvchilaming narsalaming shakli, rangi, ularning tuzilishi haqida tushunchalarini rivojlantirish.

Darsning jihozlamshi:"Qishki o’yinlar" mavzusida o'quvchilar tomonidan ishlangan rasmlar, shu mavzudagi rassomlar tomonidan yaratilgan asarlarning reproduksiyalari.

Darsning borishi:

Dars elementlari	I	II	III	IV	V
Davomiyligi	3	5	20	10	7

I.Tashkiliy qism: 1.Salomlashish

2.Davomatni aniqlash.

3.Uy vazifasini tekshirish va baholash.

II.Yangi mavzu bayoni.

O'qituvchi o'quvchilar bilan savol-javob orqali qish faslida ro'y beradigan tabiatdagi o'zgarishlar, o'quvchilaming qishgi ta'tilda nimalar bilan shug'ullanishlari, qish fasliga xos o'yinlar haqida suhbat uyushtiradi. O'quvchilarning javoblari umumlashtirib boriladi. Qish o'yinlaridan chana uchish, qorbo'ron, chang'i uchish, qorbobo yasash, konki uchish kabi turlaridan boshqa yana qandaylari borligi so'raladi. Darslikda berilgan rasm asosida hikoya tuzish topshiriladi.Darslikda berilgan qorbobo yasash tartibi tushuntiriladi. O'quvchilar tuzgan hikoyalari, tasavvurlari va fantaziyalari asosida rasm ishlashlari lozimligi aytib o'tiladi. O'qituvchi o'quvchilardan o'zlari ishlaydigan rasmlarida qishki o'yinlardan aynan qaysilarini aks ettirmoqchi bo'layotganliklari aniqlanadi. Ularga bu borada rasm kompozitsiyasi yuzasidan ko'rsatmalar beriladi.

III.Amaliy mashg'ulot: Darsda o'quvchilar o'zlari tanlagan qishki o'yinlardan birini tasvirlaydilar. Bunda ular darslikdagi rasmlardan ijodiy foydalanadilar.

IV.Darsga yakun yasash:Sinfda amaliy mashg'ulotni yaxshi bajargan o'quvchilar ishi namoyish etiladi va tahlil qilinadi. O'quvchilarning ishlari baholanib, darsga xulosa yasaladi. MRO’TIBO’---------------------------------

SANA.

Mavzu: Me’moriy naqsh ishlash.

Maqsad:

Ta’limiy:O’quvchilarni me’moriy naqshlarning o’ziga xos xususiyatlari bilan tanishtirish.

Tarbiyaviy: Badiiy-estetik didni ,o’ziga bo’lgan ishonchni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi: Ko’z xotirasi va kuzatuvchanlikni takomillashtirish.

Darsning jihozlamshi: Yurtimizdagi tarixiy obidalar va zamonaviy inshootlar aks ettirilgan fotosuratlar, kulol ustalar tomonidan me’morchilik uchun tayyorlangan koshinkorlik naqshlari. Darsning borishi:

Dars elementlari	I	II	III	IV	V
Davomiyligi	3	5	20	10	7

I.Tashkiliy qism: 1.Salomlashish 2.Davomatni aniqlash.

3.Uy vazifasini tekshirish va baholash.

II.Yangi mavzu bayoni. : O’zbekiston tarixiy obidalarga boyligi bilan jahonga mashhur. Buxoro, Samarqand, Shahrisabz va Xiva shaharlari jahonga aynan o’zining me’moriy yodgorliklari bilan dong taratganligi aytib o’tiladi. O’lkamizda qadimiy obidalmi kelajak avlod va insoniyat uchun saqlab qolish maqsadida ularni tiklash va ta’mirlash borasida ko’plab ezgu ishlar malgam oshirilmoqda. Darslikda berilgan Samarqand shahrining markaziga qurilgan Registon me’moriy ansambli – Ulug’bek (1417-1420), Sherdor (1619-1636) va Tillaqori (1646-47-1859-60) madrasalaridan tashkil topganligi aytib o’tiladi. Tarixiy obidalar bilan birgalikda zamonaviy inshootlar xususida ham to’xtab o’tiladi. O’quvchi­lar tarixiy obidalar me’morchiligi bilan ham qisqacha tanishtiriladi. Bunda minoralar, gumbazlar haqida ma’lumot beriladi.

Tasviriy san’atning tarixiy janri haqida so’z yuritiladi. O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan san’at arbobi, mahobatli rangtasvir ustasi, rassom Alisher Aliqulov (1966) haqida ma’lumot beriladi. Uning “Amir Temurning To’xtamish ustidan g’alabasi”, “Samarqand bozori”, “Xalq qo’zg’alonlari”, “Amir Temur jahon tarixida” asarlari Temuriylar Davlat muzeyi uchun ishlangan. A.Aliqulov boshchiligidagi guruh O’zbekiston xalqlari tarixi muzeyida “Xalq qo’zg’olonlari va jadidchilik harakati” nomli keng qamrovli va serma’no devoriy suratlar yaratdi. U yosh tomoshabinlar teatri, Alpomish sport saroyi, Toshkent shahar hokimiyati, Olimpiya shon-shuhrati kabi qator muzeylarning foyelarini o’z asarlari bilan bezatgan. Rassom O’zbekiiston, Fransiya, Ozarbayjon, Amerika, Misr, Qirg’iziston, Avstriya, Turkiya, Belgiya va boshqa davlatlarda o’tkazilgan ko’rgazmalarning faol ishtirokchisi hisoblanadi.

Darslikda berilgan me’moriy obidalar peshtoqiga ishlangan koshin naqshlari o’rganiladi. Ulaming tuzilishi, bezak gullari va ranglariga alohida e’tibor beriladi.

III.Amaliy mashg’ulot: O’quvchilar koshin naqshlaridan birortasidan nusxa olib o’z daftarlariga chizadilar va bo’yaydilar.

IV.Darsga yakun yasash:

Amaliy mashg’ulotni yaxshi bajargan o’quvchilar ishlari namoyish etiladi va tahlil qilinadi. Ulaming ishlari baholanib, darsga yakun yasaladi. MRO’TIBO’-----------------------

SANA.

Mavzu: "Hayvonot bog'ida" mavzusida rasm ishlash.

Maqsad:

Ta’limiy: O'quvchilarning ijodiy qobiliyatlarini fantaziyalarini o'stirish .

Tarbiyaviy: Badiiy-estetik didni , hayvonot olamiga mehr-muhabbatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi: Rasm ishlash malakalarini takomillash­tirish.

Darsning jihozlanishi: : Hayvonlar aks ettirilgan xomaki ishlar, animalizm janrida ishlangan surat nusxalari.

Darsning borishi:

Dars elementlari	I	II	III	IV	V
Davomiyligi	3	5	20	10	7

I.Tashkiliy qism: 1.Salomlashish

2.Davomatni aniqlash.

3.Uy vazifasini tekshirish va baholash.

II.Yangi mavzu bayoni. :

Mazkur darsda o'quvchilarning hayvonot bog'ida yoki televizor orqali ko'rganlari, darslikda berilgan hayvonlar rasmlarini kuzatish orqali suhbat uyushtiriladi. O'zbekiston hududida mavjud bo'lgan hayvonlar, darslikda berilgan rasmlar, o'qituvchi tomonidan darsga keltirilgan hayvon rasmlari, slaydlari va suratlarini kuzatish orqali suhbat o'tkaziladi. Hayvonlar rasmini chizishdan avval ularning tana qismlarining tuzilishi, shakli va o'lchovlarini diqqat bilan kuzatish zarurligi ta'kidlanadi.

O'qituvchi o'quvchilami darslikda berilgan fil, ot, baliq rasmlarini chizish bosqichlari bilan tanishtiradi.

III.Amaliy mashg'ulot:

O'quvchilar mustaqil ravlishda "Hayvonot bog'ida" rasmini ishlaydilar.

Hayvon rasmini ishlayotganingizda uning tanasi qanday qismlardan tuzilganligini va bu qismlar qanday shaklga ega ekanligini aniqlash lozim.

IV.Darsga yakun yasash:

Darsda o'tilganlami mustahkamlash maqsadida darslikda berilgan savol va topshiriqlardan foydalaniladi. Rasmda qaysi hayvon o'lchami noto'g'ri olinganligi aniqlanadi. Yurtimiz hayvonot dunyosiga qaysi hayvonlar mansubligi o'rganiladi. Dars davomida berilgan vazifani yaxshi bajargan o'quvchilaming ishlari tahlil qilinib, baholanadi.

MRO’TIBO’---------------------------

SANA.

Mavzu: "Men sevgan multfilm" mavzusida rasm ishlash.

Maqsad:

Ta’limiy: O'quvchilarning ijodiy qobiliyatlarini fantaziyalarini o'stirish .

Tarbiyaviy: Badiiy-estetik didni , hayvonot olamiga mehr-muhabbatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi: Rasm ishlash malakalarini takomillash­tirish.

Darsning jihozlanishi