O‘zbekiston iqtisodiyotini rivojlantirishning ilmiy asoslari va muammolari” ilmiy tadqiqot markazi

6-bob. IJTIMOIY SUG‘URTA TIZIMI VA UNI ISLOH QILISH

6.1. Ijtimoiy sug‘urtaning mohiyati va shakllari

Ijtimoiy sug‘urta aholini mehnatga layoqatlilik va daromadlarni yo‘qotish bilan bog‘liq turli xatarlardan ijtimoy muhofaza qilish shaklidir. Ijtimoiy sug‘urtaga xos xususiyat uning davlat ko‘magida ish beruvchilar va xodimlarning maqsadli badallari, maxsus budjetdan tashqari jamg‘armalar hisobidan moliyalanishi hisoblanadi.

Aytish mumkinki, ijtimoy sug‘urta aholini ijtimoiy muhofaza qilishning zamonaviy tizimi hisoblanib, unga davlat ijtimoiy sug‘urtalarining yaxlitligi, ijtimoiy yordamning turli shakllari kiradi.

Ijtimoiy sug‘urta ikkita asosiy vazifani hal qilishga, birinchidan, xodimlarning mehnatga layoqatliligini tiklash va saqlash, shu jumladan, mehnatni muhofaza qilish va uning xavfsiz shart-sharoitlarini ta’minlash bo‘yicha profilaktika va reabilitatsiya choralarini amalga oshirishga, ikkinchidan, mehnatga layoqatligini yo‘qotgan yoki unga ega bo‘lmagan shaxslarning moddiy ta’minlanganligini kafolatlovchi chora-tadbirlarni amalga oshirishga yo‘naltirilgan.

Ijtimoiy sug‘urtaning zamonaviy shakllari orasida majburiy, ixtiyoriy va korporativ turlari mavjud.