O`zbekiston iqtisodi qachon rivojlanadi ? Uning kengi yillardagi rivojlanish ko`rsatgichlari qanday?

O`zbekiston iqtisodi qachon rivojlanadi ? Uning kengi yillardagi rivojlanish ko`rsatgichlari qanday?

Biz uzoq yillardan buyon proteksionizm, iqtisodiy jarayonlar butunlay nazoratga olingan, davlat va nodavlat tashkilotlari moliyaviy qaram, viloyatlardan yig`ilgan barcha daromad yagona markazga yig`iladigan va to`laqonli taqsimlanmaydigan, karupsiya avj olgan davlatda yashayabmiz.

Eng avvalo shuni aytish joizki o`zbekiston uzoq yillardan buyon ham iqtiosdiy ham siyosiy yopiqlik siyosatini amalga oshiryabdi. Bu esa bizning ko`pgina iqtisodiy tarmoqlarimiz jahon standartlaridan ortda qolishiga sabab bo`ldi. Iqtisodiy infratuzilma esa sezilarli darajada oqsamoqda. Globallashuv bu ulkan erkin bozor bo`lib O`zbekiston shu bozorda o`z onini topishga urinayotgan kichik va endigina rivojlanayorgan davlatlar qatorida. O`zbekistonda 32 mln ga yaqin aholi yashaydi demak biz 32mln lik bozorga ega ekanligimizni anglatadi ho`sh bu raqam bir qaraganda juda ulkan tuyilishi mumkin lekin dunyo bozori bilan taqoslaganda bu juda oz. O`tgan 4 yil mobaynida shu narsaga amin bo`ldimki bizda har doyim mavjud muamolarni hal qilishda faqatgina “oqibat” bilan gina kurashishgan. O`zi bu muammo qayerdan kelib chiqqani uning sababi o`rganib chiqlmagan. va bu ko`pgina say harakatlarning zoyi ketishiga sabab bolgan bo`lmoqda va bo`ladi dep o`ylayman. O`zbekiston eng avvalo iqtisodiy sohalarni rivojlantirish uchun proteksionizm siyosatidan mutloq voz kechish kerak. Qachongacha ortda qolgan eski texnika va texnalogiyalar asosida ichlab chiqarishga asoslangan mahaliy “bozor vakillarni” himoya qilamiz. O`zbekiston alaqachonlar bojhona siyosatini isloh qilishi va o`zini mutloq jaxon bozoriga ochib berishi lozim edi. To`gri bu bir tomondan o`ylab ko`rilsa bizning ichki bozorimiz mutlaqo chet eliklar tomonidan “bosib olinishi” mumkin lekin masalaning boshqa tomoni ham bor. Faqat shundagina bizda “monopol” dep atalmish doimo davlat subsidiyasiga qaram yetmaganiga xalqaro standartlarga javob bermaydigan ishlab chiqaruvchilarning mahsuloti ichki bozorda qimmat narxarda sotilmaydi. Ular raqobat dep ataladigan iqtisodiy atama qarshisida ojiz qolishadi. Bu iqtisodiyotimizni turg`unlik holatiga tushirib qo`yishi ham mumkin lekin keyinchalik horijiy invistitsiyaning oshishiga turtki bo`ladi, iqtisodiyotimiz asta sekinlik bilan rivojlanish bosqichiga o`tib oladi. Buni aniq ishonch bilan aytayotganim sababi biz tabiy resurslarga boy mamlakat hisoblanamiz va resurslardan to`gri hamda samarali foydalanishning ozi bilangina ko`pgina imtiyozlarni qo`lga kiritishimiz mumkin.

Yana O`zbekiston markaziy osiyo davlatlari bilan savdo sheriklik masalalarini qayta ko`rib chiqishi lozim. Iloji boricha ular bilan brgalikda erkin savdoni yo`lga qo`yishi kerak.

Shuningdek rivojlanishning ilk omilil bo`lmish ijtimoiy sohani ham unutmaslik lozim. Ijtimoiy sohani davlat budjetidan molyalashirishni kamaytirmagan holda xususiy sektorga uning bir qismini taqsimlab berish lozim.