O'zbekiston dunyo hamjamiyatida tutgan o'rni

Farovonlik umumiy harakatni talab etadi
BMT Bosh Assambleyasi yubiley sessiyasining shiori — “Umumiy harakatlar bilan umumiy kelajak sari” — tashkilotga kiruvchi 193 davlatning xohish-irodasini aks ­ettiradi. Bunday kelajakka har bir insonning asosiy ehtiyojlarini taʼminlamay ­turib erishib boʻlmaydi.
Pandemiya koʻpgina tarmoqlarga katta zarar yetkazdi. Kundalik ehtiyojlar masalasi ham keskinlashdi. Xalqaro hamjamiyat bong urmoqda. BMT tarkibiga kiruvchi Butunjahon oziq-ovqat dasturi rahbari Devid Bisli oziq-ovqat yetishmasligidan aziyat chekayotgan odamlarning soni ortib borayotganini aytib oʻtdi va “Juda katta koʻlamdagi ochlik muammosi bilan bogʻliq xavf qarshisida qolishimiz” ehtimoli borligi haqida ogohlantirdi.
Antoniu Guterrish oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarish, qayta ishlash va isteʼmol qilishga boʻlgan yondashuvni tubdan oʻzgartirish, barchani oziq-ovqat xavfsizligini taʼminlash boʻyicha xalqaro saʼy-harakatlarni kelishilgan holda amalga oshirishga chaqirdi. BMT Bosh kotibi 2021-yilda Oziq-ovqat xavfsizligini taʼminlashning dolzarb muammolariga bagʻishlangan sammit oʻtkazishni taklif etdi va bu taklif Oʻzbekiston Prezidenti tomonidan maʼqullandi.
Ekspertlar fikricha, ushbu sammit faqat nav­batdagi tadbir boʻlib qolmay, balki 2030-yilgacha Barqaror rivojlanish maqsadlariga ­erishish boʻyicha xalqaro saʼy-harakatlarda tub burilish yasashi lozim.
Aholisi tez surʼatlarda oʻsayotgan Oʻzbekiston uchun oziq-ovqat xavfsizligini mus­tahkamlash birinchi galdagi vazifa. ­Mustaqillikning dastlabki yillarida mamlakatimiz bu muammoga duch kelgan: koʻpgina oziq-ovqat mahsulotlarining chetdan keltirilganligi sababli ocharchilik xavfi vujudga kelgan va bu biz uchun katta saboq boʻlgan.
Keyingi paytda qishloq xoʻjaligi tubdan isloh qilindi. Paxta maydonlari qisqartirilib, boʻshagan yerlarga boshoqli don, meva-sabzavotlar ekildi. Chorvachilik, parrandachilik, baliqchilik va boshqa tarmoqlar rivojlanmoqda. Respublikamiz oziq-ovqat sanoati quvvatlarini koʻpaytirish orqali oziq-ovqat xavfsizligini taʼminlamoqda. Endi uni mustahkamlash vazifasi turibdi.
Joriy yilning oʻzida meva-sabzavotchilik, uzumchilik, urugʻchilik, chorvachilik va agrologistika tarmoqlarini rivojlantirish, shuningdek, suv tejovchi texnologiyalarni joriy etish, ilmiy tadqiqot ishlarini kengaytirish va qishloq xoʻjaligi sohasi uchun malakali mutaxassislar tayyorlash maqsadlariga uch trillion soʻm yoʻnaltirish moʻljallangan.
Inqirozga yoʻl qoʻymaslik uchun agrar tarmoq xalqaro moliyaviy tashkilotlar mablagʻlari hisobidan modernizatsiya qilinmoqda. Shu maqsadda qiymati 1,2 milliard dollarlik loyihalar roʻyobga chiqarilyapti.
Va albatta, yana bir global muammo — iqlim oʻzgarishi natijasida yuzaga kelgan va yildan-yilga kuchayayotgan suv resurslari taqchilligi doimiy diqqat-eʼtiborda. Shu bois suv tejovchi texnologiya va jihozlarni joriy etishga alohida ahamiyat berilyapti. Ular hozircha faqat 285 ming gektarda, yaʼni mavjud yerlarning yetti foizidagina qoʻllanilyapti, xolos. Kelgusi yilda bu koʻrsatkichni ikki baravardan koʻproqqa oshirish moʻljallangan. Shuningdek, sugʻorish meʼyorlarini hisoblash uslubiyotini BMT Oziq-ovqat va qishloq xoʻjaligi tashkiloti (FAO) talablariga muvofiq holga keltirish, suvdan oqilona foydalanish uchun hisob-kitob tizimini takomillashtirish, suvga hisoblagich oʻrnatgan isteʼmolchilarni ragʻbat­lantirish boʻyicha ishlar olib borilmoqda.
Qishloq xoʻjaligini isloh qilishdagi shu va boshqa chora-tadbirlar sammit doirasida jahon hamjamiyati eʼtiboriga sazovor boʻladi, deb oʻylaymiz. Biz uchun esa, bu xalq­aro tashkilotlar bilan munosabatlarni ­yana-da mustahkamlashda yangi imkoniyatlarni ochib beradi. Natijada dasturxonimizning yana-da toʻkin boʻlishiga, yangi ishlab chiqarish quvvatlari va ish oʻrinlari yaratilishiga, umuman, hayotimizning yana-da farovonlashuviga xizmat qiladi.
Sessiyaning umumsiyosiy bahs-munozara shaklida oʻtkazilishi fikrlar toʻqnashuvini taqozo etadi. Va shunday boʻldi ham: forum davomida davlatlar rahbarlari oʻz strategiyalari, yondashuv va konsepsiyalarini ilgari surishda boshqalarga qarama-qarshi qoʻyishdi ham, baʼzan bir-birlariga kinoyalar ham qilishdi.
Oʻzbekistonning ovozi esa, bundan uch yil oldin ham, hozir ham boshqacha jarangladi. Markaziy Osiyoni tubdan oʻzgartirib yuborgan, umumiy taraqqiyot maqsadlariga xizmat qilib, mamlakatlarni birlashtiradigan daʼvatlar Prezident Shavkat Mirziyoyevning BMT minbaridagi chiqishlari orqali butun sayyoramizga tarqaldi. Tinchlik va bunyodkorlik gʻoyalari bilan sugʻorilgan tashabbuslar bahsga oʻrin qoldirmaydi: axir ular umumiy manfaatlarga qaratilgan.
Albatta, davlatimiz rahbarining nutqi uning asl mohiyatini anglash maqsadida hali oʻrganiladi, tahlil qilinadi. Nutqda birin-ketin ilgari surilgan takliflar batafsil ochib beriladi va bu tezislar ishlab chiqiladigan “yoʻl xaritalari” va dasturlarga asos boʻlib xizmat qiladi. Bu tashabbuslar — jahon hamjamiyati uchun ham yaxshilab oʻylab koʻrish uchun mavzu. Oʻylab koʻrish va asosiysi, aniq harakatlarga kirishish esa, bugun barcha uchun zarur.