O‘zbekiston davlat san’at va madaniyat instituti

6.- Mavzu: XVII asr G‘arbiy Evropa adabiyoti.

Reja:

1. 
   Klassitsizm adabiyoti.
   
2. 
   XVII asr ingliz adabiyoti.
   
3. 
   Fransuz adabiyoti.
   
4. 
   J.P.Moler ijodi.
   

Mavzu bo‘yicha tayanch so‘zlar

Klassitsizm. XVII asr ispan adabiyoti.Barokko oqimi. Drama. Ingliz adabiyotida poema. Ispan adabiyotida barokko oqimi. Realizm. Milliy drama. Fransuz miliy teatri. Komediya. Masal. Satira. Drama.

Kirish

Klassitsizm adabiyoti. Tarixiy vaziyat oqimlar. Uyg‘onish davri adabiy yo‘nalishlarining davom ettirilishi. Klassitsizmning asosiy prinsiplari.

XVII asrda Ispaniyaga xristian dinining salbiy ta’siri. Mamlakat ijtimoiy hayotidagi voqealarning ispan adabiyotiga ta’siri masalasi XVII asr ispan adabiyotidagi uch yo‘nalish. Ispan adabiyotida barakko oqimining rivojlanishi.

Lope de Vega – ispan adabiyotida Uyg‘onish realizmi an’analarini davom ettirgan ulug‘ yozuvchi. Lope de Vega ispan realistik teatrining yuqori pog‘onaga ko‘tarilishi. «YAngi san’at» asarida ispan milliy dramasining asosiy qoidalarini belgilab berishi. Uning estetik qarashlari. Ijodiyotining rang-barangligi.

XVII asr fransuz adabiyoti va san’atida klassitsizmning taraqqiyoti.

Per Kornel – XVII asr fransuz dramaturgi. Uning «Sid» tragediyasi o‘z davridagi ijtimoiy qarama-qarshiliklarning realistik tasvirlashi. Sid obrazi vatan uchun xizmat qiluvchi. Kornelning bu asarda erkinlik va demokratik g‘oyalarni himoya qilishi, feodal urf odatlarni tanqid qilishi. «Sid» atrofidagi kurash va uning g‘oyaviy-siyosiy maqsadi.

Moler – fransuz milliy teatrining asoschisi. Moler – fransuz klassik komediyasini yaratuvchi. Komediyalaridagi realizm. Komediyalarida oila, nikoh masalalarini ko‘tarib chiqishi («Erlar uchun saboq», «Ayollar uchun saboq») Moler dunyoqarashidagi xalqchillik. Molerning XVII asr Fransiyadagi siyosiy kuchlarni tanqid qiluvchi asarlari. «Tartyuf»da xristian dini va cherkovning tanqid qilinishi. Pesaning satirik kuchi. «Don-Juan»da axloqsizlik va o‘zboshimchalikning fosh etilishi.

Lafonten – XVII asr fransuz masalchi shoiri. Lafonten ijodidagi cherkov va aristokratik xulq-atvor tanqid qilingan she’riy ertaklari. Lafonten masallari, ulardagi xalqchillik g‘oyasi, haqqoniylik va realistik tasvir. Uning «Dub va qamish» masalida mag‘rurlik masxara qilingan va saroy tekinxo‘rlarini qoralagan.