O‘zbekiston davlat jahon tillari universiteti “Tasdiqlayman” o‘quv ishlari bo‘yicha prorektor

Mustaqil ish №9
Mavzu: Nafas olish fiziologiyasi va uning yoshga bog‘liq xususiyatlari. Organizmdagi stress holatlari va uni oldini olish.
Reja:

1. 
   Tashqi nafas olish.
   
2. 
   O‘pka hajmlari
   
3. 
   Ichki nafas olish
   
4. 
   Qon bilan gazlar transporti.
   
5. 
   Nafas olishning yoshga qarab o‘zgarishi.
   
6. 
   Stress bosqichlari
   
7. 
   Stress holatiga olib keluvchi omillar.
   
8. 
   Stress holatida gormonlarning faoliyati.
   

Darsning maqsadi: Tashqi nafas olish , nafas olish va nafas chiqarish mexanizmlarini , o‘pka hajmlarini o‘rganish. Qon bilan gazlar transporti haqida ma’lumotga ega bo‘lish. Nafas olishning yoshga qarab o‘zgarishi to‘g‘risida bilimga ega bo‘lish.
Stress va distress reaksiyalarni o‘rganish. Ushbu holatlarni bilgandan keyin ish kuni , haftasi va o‘quv yilida aqliy va jismoniy faoliyatning almashinib turishini to‘g‘ri yo‘lga qo‘yish.
Mustaqil ishni topshirish usullari: : Talabalar mavzuni referat tarzida yozib keladilar.Talabaning mavzuni tushuntirish.
Kalit so‘zlar: O‘pkaning tiriklik sig‘imi, rezerv nafas olish, alveolalar, gazlar almashinuvi, gemoglobin, kislorod, karbonat angidrid. stress, distress, omillar, trop gormonlari.
Dars o‘tish vositalari: Turli xil rasmlar orqali taqdimot.


Nazorat savollari:

1. 
   Stress nima?
   
2. 
   Distress nima?
   
3. 
   Stressni oldini olish uchun qanday choralar ko‘rish mumkin?
   
4. 
   Trop gormonlari ta’sirida qanday holatlar yuzaga keladi?
   

Topshiriq 1. Ish kunini to‘g‘ri tashkil qilganingizni jadval shaklida yozing.
Topshiriq 2. O‘quv yili choraklarida aqliy va jismoniy faoliyatning almashinib turishini jadval shaklida yozib bering.
Adabiyotlar:

1. 
   B.A.Sodiqov, L.S.Qo‘chqorova, SH.Q.Qurbonov «Bolalar va o‘smirlar fiziologiyasi va gigienasi» T. 2005 y.
   
2. 
   A.P.Zilber Rukovodstvo po fiziologii. Fiziologiya dыxaniya. Izd. “Nauka”, L., 1973 g.
   
3. 
   Qodirov «Odam fiziologiyasi» T. 1996 y.
   
4. 
   O.T.Alyaviya, SH.Q.Qodirov va boshqalar «Normal fiziologiya» T. 2007 y.
   
5. 
   Milner P. Fiziologicheskaya psixologiya. Izd. “Mir”, M.., 1973.
   
6. 
   Simonov P.V. Vыsshaya nervnaya deyatelnost cheloveka. Motivatsionno-emotsionalnыe aspektы. Izd. “Nauka”, M., 1975.
   
7. 
   Xrizman T.P. Razvitie funksiy mozga rebenka. Izd. “Nauka”, L., 1978.
   
8. 
   K.T.Almatov, L.S.Klemesheva «Ulg‘ayish fiziologiyasi» T. 2004 y.