|
ADABIYOTLAR.......................................................................................328
5
KIRISH
Mamlakatimizda mustaqillik yillarida olib borilgan to’g’ri va izchil
iqtisodiy siyosat natijasida ahamiyatli ijobiy natijalar qo’lga kiritildi.
Jumladan, milliy xo’jaligimiz iqtisodiy jihatdan mustahkamlanib,
ma’muriy-buyruqbozlik tizimdan meros bo’lib qolgan bir tomonlamalik va
inqiroz holatidan chiqarildi; iqtisodiyotning barqaror o’sishi ta’minlandi,
makroiqtisodiy va Moliyaviy barqarorlik mustahkamlandi, iqtisodiyot va
uning ayrim sohalaridagi mutanosiblik kuchaydi; bozor mexanizmining
tarkibiy qismlari qaror topdi va uning infratuzilmalari vujudga keltirilib,
rivojlantirildi. Ma’naviy jabhada ham tub o’zgarishlar qilinib, Jamiyat
a’zolarida milliy istiqlol g’oyasi va mafkurasi shakllandi. Bugungi kunda
iqtisodiy islohotlarni yanada chuqurlashtirish, iqtisodiyotni erkinlashtirish
va modernizatsiyalash jarayonlari amalga oshirilmoqda.
Jamiyatda ro’y beradigan iqtisodiy qonunlarni bilish va ularning amal
qilishiga ongli munosabatda bo’lishda, mamlakatni demokratlashtirish va
iqtisodiyotni bozor tamoyillari asosida isloh qilish jarayonlari mohiyatini
tushunish uchun zarur bo’lgan ko’nikma hamda bilimlarni berishda
«Iqtisodiyot nazariyasi» fanining roli beqiyosdir. Bugungi kunda yosh
avlodda bunyodkorlik g’oyalarini shakllantirish, ma’naviy dunyoqarashini
kengaytirish, iqtisodiy madaniyatini oshirish kabi muhim vazifalarni
bajarish orqali mazkur fanning ahamiyati tobora oshib bormokda. Zero,
Prezidentimiz I.Karimov ta’kidlaganidek, «hozirgi davrda, xalqaro
maydonda turli siyosiy manfaatlar to’qnashayotgan murakkab bir
sharoitda faqat o’z fikri, o’z hayotiy pozitsiyasiga ega bo’lgan xalq va
jamiyat yengilmas kuchga aylanib, o’z kelajagini o’z qo’li va aql-zakovati
bilan qurishga qodir bo’ladi».
Ayni paytda Prezidentimiz asarlaridan, ayniqsa Oliy Majlis
qonunchilik palatasi va Senatining qo’shma majlisida qilgan
ma’ruzalaridan bizga shu narsa ma’lum bo’lib turibdiki, erishilgan
yutuqlar bilan bir qatorda bugungi kunda o’z yechimini topmagan
muammolar, hal qilinishi lozim bo’lgan vazifalar ham mavjud. Ko’pgina
korxonalarning zarar ko’rib ishlayotganligi, ularning Moliyaviy ahvoli
qiyinlashib, bankrotga uchrayotganligi, kichik biznes va xususiy
tadbirkorlarning,
mulkdorlar
sinfining
sekin
shakllanayotganligi,
iqtisodiyotda ular ulushining kamligi, qishloqda iqtisodiy islohotlarni
amalga oshirish, fermer xo’jaliklarini rivojlantirish qiyinchiliklari, tovar,
6
xizmat va kapital eksportining sekin o’sayotganligi va boshqalar shular
jumlasidandir.
Ushbu iqtisodiy muammolarni tezroq hal qilish, ularning yechimini
izlab topish, milliy istiqlol mafkurasining mazmunini va xususiyatlarini
tushunish ko’p jiqatdan kishilarning iqtisodiyot sirlarini, ayniksa bozor va
bozor iqtisodiyoti munosabatlarining mazmunini, ularning talablari va
xususiyatlarini, qonun-qoidalarini, amalga oshirilayotgan iqtisodiy
islohotlarning, chuqurlashtirishning, iqtisodiyotni erkinlashtirishning
maqsadi va mohiyatini chuqurrok bilishlariga bog’liqdir. Iqtisodiyot
nazariyasi fani iqtisodiyot tushunchalarini, uning qonun-qoidalarini,
tejamli xo’jalik yuritish sirlarini, turli kishilar va xo’jaliklarning bir-birlari
bilan manfaatli iqtisodiy aloqada bo’lib, unumli mehnat qilish yo’llarini va
shakllarini o’rgatadi. Iqtisodiyot nazariyasi fani mamlakatimizda
yashayotgan hamma kishilarning daromadlari, ularning turmush darajasi
faqat milliy iqtisodiyot taraqqiyotiga bog’liqligini, shu yurtda mehnat
qilayotgan kishilarning ijodiy mehnati bilan vujudga kelgan milliy
mahsulotning ko’payishi, uning to’g’ri taqsimlanishi va foydalanilishi,
milliy pul barqarorligi bilan bog’liqligini ham o’rgatadi va milliy istiqlol
mafkurasining odamlar ongida shakllanishiga, ularning intellektual
kamolotga erishuvida muhim o’rin tutadi.
Shu sababli barcha yo’nalishlardagi bakalavriat talabalari uchun
«Iqtisodiyot nazariyasi» fanidan o’quv qo’llanmaning tayyorlanishi ham
bugungi kunda muhim ahamiyat kasb etadi.
Ushbu o’quv qo’llanma yangi davlat standarti talablari bo’yicha
tuzilgan va Respublika muvofiqlashtirish komissiyasi tomonidan tavsiya
etilgan yangi namunaviy o’kuv dasturi asosida yozildi. Unda dasturdagi
barcha mavzular qamrab olingan, lekin hajmi cheklangan bo’lganligi
uchun ko’pgina materiallar iloji boricha kisqartirib berildi. Shuning uchun
qo’llanmada kamchilik va munozarali jihatlar ham bo’lishi mumkin.
Asosiy iqtisodiy tushunchalarni soddaroq qilib, oddiy tilda misollar,
jadvallar, grafiklar asosida tushuntirishga harakat qilindi.
Ushbu qo’llanmani tayyorlashda o’qitishning yangi pedagogik va
axborot texnologiyalari talablari va xususiyatlari hisobga olinib, har bir
mavzudan keyin asosiy tayanch tushunchalar va atamalar, shuningdek
takrorlash va munozara uchun savollar ham berildi.
Iqtisodiyot nazariyasi bo’yicha mazkur o’quv qo’llanma oliy o’quv
yurtlarining noiqtisodiy yo’nalishlari talabalari uchun mo’ljallangan
bo’lib, undan o’rta maxsus o’quv yurtlari tinglovchilari, litsey
7
o’quvchilari, magistrantlar, aspirantlar va iqtisodiyot nazariyasi sohasidagi
bilimlarga qiziquvchi barcha kitobxonlar ham foydalanishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |
