O`zbekistan respublikasi den sawliqti saqlaw miNİstrliGİ O`zbekistan respublikasi joqari ha`m arnawli biLİmlendiRİw miNİstrliGİ

Obligat anaeroblar
- kislorodsız sharoitda o`sip ko`beyedi. M: 
klostridiylar. 
3.
Fakul`tativ anaeroblar 
- ha`m kislorodlı ha`m kislorodsız sharoitda o`sedi.
4.
Mikroaerofillar 
- kislorod kem bolg`an ortalıkta dem aladı. M: Brutsellalar, 
aktinomitsetlar 
5.
Aerotolerant bakteriyalar
- kıska wakıt ishinde atmosfera 
kislorotında jasaydı, lekin o`speydi. 
Kislorodlı sharoitda zatlardın` oksidleniwinde yag`ni aerob dem alıwda keiyngi 
o`nim N
2
O
2
ha`m superoksid-anion toksik o`nim payda boladı. Bu xolat aerob 
bakteriyalarda payda boladı. Aerob ham aerotolerant dem alıwshı bakteriyalarda 
superoksid dismutaza fermenti bolıp, bul ferment superoksid - anionın N
2
O
2
ge 
aylandıradı. 
Aerob bakteriyalarda katalaza fermenti bolıp N
2
O
2
ti N
2
O ha`m O
2
ge parshalap 
jiberedi. Bul ferment aerotolerant bakteriyalarda jok. 
Anaerob bakteriyalarda eki ferment: superoksid dismutaza, katalaza fermentlari 
jok. Sonın` ushın olar kislorodlı sharoitda jasay almaydı.
Aerob sharoitda: 
S
6
N
12
Ob + O
2
-> SO
2
+ 6N
2
O = 388,5 kkal energiya
Anaerob sharoitda 
S
6
N1
2
O
6
-» 2S
2
N
5
ON + 2SO
2
- 31,2 kkal energiya. 
Azıqlıq ortalıqlar. 
 
Azıqlıq ortalıq - 
dep quramında a`piwayı ha`m quramalı birikpeler tutqan, sol 
birikpelerde bakteriyalardı laboratoriya jag`dayında qobeytirip alıwg`a aytıladı.
Azıqlıq ortalıqlar bakteriya ushın to`mendegi talablarg`a juwap beriwi kerek:
1. Bakteriyalardı o`siriw ushın azıqlıq ortalıqlar quramında vitaminler, uglevodlar, 
lipidler ha`m basqada zatlar bolıwı kerek
2. Azıqlıq ortalıqlar belgili rN qa ha`m izotonik bolıwı kerek ja`nede tınıq bolıwı 
kerek.
3. Azıqlıq ortalıqlar bakteriologiyalıq laboratoriyalarda sterilizatsiya 
qılıng`anda o`z quramın o`zgertpeydi.