O‘zbekisòon respublikasi oliy va o‘RÒa maxsus

Epizootologik ma’lumotlar. Botriosefaloz ham hovuzli xo‘- jaliklarda va ham tabiiy suv havzalarida keng tarqalgan. Bunda baliqlarni nazoratsiz tashishlar, umumiy suv ta’minot manba- larining borligi, bosh hovuzlarda baliqlarni o‘stirish va hokazo kabi omillar yordam beradi. Chavoqlar o‘z hayotining dastlabki kunlarida zooplanktonlar bilan oziqlanishlari oqibatida kasallikka
chalinadilar: janubiy mintaqalarda — may-iyunlarda, markaziy mintaqalarda iyun-iyulda 10—12 kunlik chavoqlarda invaziyaning intensivligi ancha past, biroq ularning rivojlanishi, o‘sishi nati- jasida invaziyaning ekstensivligi va intensivligi ham ortib boradi. Chavoqlar iyul-avgust oylarida intensiv ravishda zararlanadilar, chunki shu vaqtda hovuzlarda zooplanktonlar juda ham ko‘p bo‘lib, baliqlar ular bilan jadal ravishda oziqlanadi. Kuzga kelib esa hovuzlarda zooplanktonlar kamayib qoladi hamda yosh baliqlarni kombikormlar bilan oziqlantirish yo‘lga qo‘yiladi, za- rarlanish ham keskin kamayadi. Karp turidagi baliqlarning shu yilgilarini qishlovchi hovuzlarga o‘tkazish paytida, ularning 35— 50 % botriosefalozga chalingan bo‘lishi mumkin. Qish davrida baliqlarning zararlanish darajasi kuzgi zararlanish darajasi at- rofida saqlanib qoladi, ayrim paytlarda esa sestodalarning nobud bo‘lishi evaziga pasayishi kuzatiladi. Qishda baliqlar oziqlan- maydi, natijada gelmintlarning rivojlanishi to‘xtaydi, yangi zarar- lanish kuzatilmaydi. 2 yoshdagi karp baliqlarining zararlanishi bahor-yoz oylarida kuzatiladi va 35—55% atrofida bo‘lib, inva- ziyaning intensivligi juda ham past bo‘ladi. Uch yoshli va undan katta yoshdagi baliqlarda faqatgina sporodik zararlanish kuza- tiladi, bu ularda yoshi bilan bog‘liq chidamlilik (immunitet) hosil bo‘lishidan dalolat beradi.
Invaziyaning manbayi — bu, asosan, katta yoshdagi parazit-
tashuvchi baliqlar hamda zararlangan qisqichbaqalar.