«O’zbek va rus tillarining qiyosiy tipologiyasi» fanining maqsad va vazifalari. Reja: Qiyosiy tipologiya tushunchasi Bo’ronov nazariyasi «O’zbek va rus tillarining qiyosiy tipologiyasi»



Download 256,5 Kb.
bet14/43
Sana21.08.2021
Hajmi256,5 Kb.
#152836
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   43
Bog'liq
Tipologiya

Fonetik tafovutlar O’zbek tiliga tarixiy davrlarda, ya‘ni XX asr boshlariga qadar kirib kelgan ruscha so‘zlar ma‘lum fonetik o’zgarishlarga uchrab, o’zbekchalashib ketganligi uchun talaffo’ziga ko‘ra asl o’zbekcha so‘zlardan farq qilmaydi hamda yozuvda talaffuzga mos tarzda ifodalanadi. Bunga cho‘t, cho‘tka, adyol, qulupnay, rom, cherkov kabi so‘zlar misol bo‘ladi. Bu talaffuzlar hozirgi o’zbek adabiy tili uchun me‘yor hisobo’lanadi. Biroq nisbatan keyinroq tilimizga kirib kelgan so‘zlar o’zbeklar nutqida qanday talaffuz etilishidan qat‘iy nazar, adabiy tilda rus tilidagi fonetik strukturasini saqlab qolgan: [istol] stol, [ustul] stul, [ishkop] shkaf, [duxtir] doktor, [melisa] militsiya, [moshin] mashina, [banka] bank va hokazo. 11 O‘zlashma so‘zlar asosida o’zbek tilida qo‘shimcha qo‘shish orqali bir qancha yangi so‘zlar ham yasalgan: traktorchi, kursdosh, gazlashtirish, samolyotsozlik, kostumbop, sportchi, kompyuterchi va hokazo. Bunday so‘zlar negizidagi fonetik va orfografik xususiyatlar ham rus tili me‘yorlariga mos keladi. Rus tilining leksik tarkibida ham o’zbekcha, fors­tojikcha va arabcha so‘zlar mavjud bo‘lib, ularning deyarli barchasi fonetik o’zgarishga uchragan, shu sababdan bunday so‘zlarning o’zbek va rus tillaridagi talaffuzi hamda yozilishi o’rtasida ma‘lum tafovutlar ko‘rinadi: арбуз, арка, товар, казна, урюк, инжир, кишлак, карагач, саксаул, лагман, манты, плов va hokazo.

Download 256,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   43




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish