O‘zbek tilining sohada qo‘llanilishi” fanidan O‘quv-uslubiy majmua toshkent – 2021

Ilmiy uslub. Ilmiy uslubga mantiqiylik, aniqlik, ilmiy atamalarning keng qo‘llanishi xos bo‘lib, barcha ilmiy asarlar, jumladan, maktab darsliklari ham shu uslubda yoziladi.Ilmiy uslubning asosi atama, ta‘riflar, qoidalar, qonunlardir. Atamalar faqat bir ma‘noda qo‘llanilib, o‘zi ifodalayotgan tushunchaning tub mohiyatini ko‘rsatadi, masalan o‘zak, negiz, yasovchi qo‘shimcha, turlovchi va tuslovchi qo‘shimchalar, shakl yasovchilar kabi atamalar so‘z tarkibiga oid lingvistik tushunchalarni ifodalaydi.
Masalan: Har qanday grammatik ta‘rif yoki qoidada uchta tushuncha birlashgan boladi: tushunchaning mohiyati, xususiy va umumiy tomoni. (Ona tili darsligidan).
Nuklein kislotalar dastlab hujayra yadrosidan ajratib olinganligi sababli («nukleis» - «yadro») nuklein kislotalar deb atalgan.
Hozirgi vaqtda nuklein kislotalar faqat yadroda emas, balki xloroplast va mitohandriyda ham mavjudligi aniqlangan. (Biologiya darsligidan).
Badiiy uslub. Badiiy uslubning o`ziga xos xususiyati shundaki, adabiy tilning barcha imkoniyatlarini o`z ichiga olish bilan birga, unda o`zbek shevalariga, kasb-hunarga doir leksik birliklar, bugungi kunda iste‘moldan chiqib ketgan tarixiy so`zlar ham personajlar nutqi orqali ishlatila beradi. Badiiy uslub o`quvchiga estetik zavq bag`ishlaydi.
Badiiy uslub - badiiy adabiyot, ya‘ni badiiy asarlarga xos bo`lib,u nda badiiylik, ifodaviylik, ta‘sirchanlik kuchlidir.Obrazlilik va estetik ta‘sir etish badiiy uslubning muhim belgisidir.




1-topshiriq. Gazeta yoki jurnaldan ijtimoiy mavzudagi maqola bilan unda bosilgan badiiy ijod namunasini solishtiring va uslubiy farqlarini tushuntiring.


2-topshiriq. Ko‘chiring. Gaplarning qaysi uslubga xosligini ayting.
1.To‘xtavoyim tuhmatga uchradi, o‘rgilay.Bolaginamning xusumatga yo‘liqqaniga qandoq chidayman. (O‘.H). 2.Hiylagar oy, sehirgar dilbar, Solib qo‘yding yodimga kimni? (H.O). 3.Bu Farhod tog‘idan cho‘zilgan simdir, Har bitta tomirda o‘n ming kilovatt.(G‘.G‘).4. Ha, biz o‘rta va keksa avlod farzandlarimizga yaxshi o‘rnak ko‘r-satishimiz, xalq an’analariga bo‘lgan hurmatni mujassam etib ularga o‘zimiz ham rioya qilishimiz darkor.(Gazetadan).