O‘zbek tilini sohada qo’llanishiva adabiyoti fakulteti

Muhokamada ishlatiladigan so‘zlar Esse shartlarida talabalardan ko‘pincha mavzuni muhokama qilish so‘raladi, masalan: “Bolalar chet tillarini osonroq o‘zlashtirishadi, agarki darslar boshqa bir fan bilan bog‘langan tarzda olib borilsa”. Bu holatda aytilgan fikrning afzalliklari va zararlarini baholash talab etilmoqda. Unda quyidagi so‘zlardan foydalanish mumkin: Yuqoridagi so‘zlardan foydalanib gaplarni to‘ldirish mumkin.
Har yili millionlab talabalar chet mamlakatlarda o‘qishni tanlashadi. Buning sezilarli (a) __________ bo‘lishi mumkin, qaysiki boshqa bir madaniyat bilan tanish bo‘lish imkoniyatidek, ammo vatanni qo‘msash, yakkalanib qolish kabi muayyan (b) __________ ham qamrab oladi. Boshqa bir (c) __________ tomoni yashash xarajatlari va u yerdagi narxlarning balandligi bo‘lishi mumkin.
Tashkil etish
Muhokama ikki xil yo‘lda tashkil etilishi mumkin.
Birinchisi – vertikal usul, bunda afzalliklar va kamchiliklar alohida ko‘rib chiqiladi. Ikkinchisi – gorizontal, bu usulda esa mavzu turli nuqtai nazardan yoritiladi. Masalan, quyida-gi esse mavzusi ko‘rsatilganidek ikki xil uslubda muhokama qilinishi mumkin: Qamoqxonalar-ning jinoyatchi-lardan foydala-nishi cheklanishi kerak. Muhokama qilinadi. Quyidagi mavzuda esse yozishingiz talab etiladi: “Ko‘pgina kompaniyalar va ularning xodimlari uchun uydan turib ishlashning ijobiy tomonlari bo‘lishi mumkin”. Jadvalga fikrlaringizni yozib qo‘ying (ijobiy va salbiy xususiyatlarini ajratgan holda). So‘ng esa vertikal yoki gorizontal strukturalardan birini belgilab oling.
Muhokama tili Ushbu birikmalar kam uchraydigan fikrlar uchun qo‘l-laniladi: Bahs kelib chiqishi mumkin, uyda ishlash vaqtni tejaydi. Bir fikr shuki, uyda ishlovchilar o‘zla-rini yolg‘iz his qilishadi. Mavzuni yoritayotganingizda menimcha, mening fikrimcha, o‘ylaymanki kabi subyektiv iboralardan foydalanmang, uning o‘rniga obyektiv birikmalardan foydalaning.

• 
  Umuman olganda, uyda ishlash yo‘lga ketadigan vaqtni tejaydi.
  
• 
  Ko‘pchilik biladiki, e-mail va Internet xizmati ofis ishlarini ham bajaradi.
  
• 
  Ko‘pchilikda hamkasblar bilan yuzma-yuz muloqotga zarurat tug‘iladi.
  
• 
  Bo‘lishi mumkin, ko‘proq korxonalar uyda turib ishlashni qo‘llab-quvvatlashadi.
  
• 
  Vaziyat shuni taqozo etadiki, muayyan kishilar o‘zlari mustaqil ish olib borishni yoqlashadi.
  

Agar fikrlaringizni faktlar bilan to‘ldirmoqchi bo‘lsangiz, quyidagidek birikmalardan foydalaning: Emersonning fikricha (2003), rivojlangan prinsiplar-ga ega kompaniyalar kamchi-likni tashkil etadi. Poledna (2007) ta’kidlaydiki, aksariyat xodimlar qulay ish jarayonida mehnat unumdor-ligiga erishadilar.