Ozbek tilida ish yuritish

Topshiriqlar: 

1-topshiriq.  Quyida  berilgan  qoliplashgan  so‘z  birikmalari  asosida  rasmiy 

uslubga xos gaplar tuzing: 

«shunga  ko‘ra»,  «munosabati  bilan»,  «...ganligi  sababli»,  «...ishi  uchun», 

«oqibatida»,  «...masligi  tufayli»,  «shu  maqsadda»,  «guvohlik  berishicha», 

«tekshiruv natijasiga binoan». 

2-topshiriq. Ish qog‘ozlarining qanday yozilishini yod oling. 

 

2-mavzu. 

H U J J A T   V A   U N I N G   T U R L A R I 

O‘rta  Osiyo  hududidan  topilgan  qadimgi  madaniy  obidalar,  turli  moddiy 

jismlarga  bitilgan  ma’lumotnomalar  ajdodlarimizning  qadimdan  o‘ziga  xos 

hujjatchilik an’analariga rioya qilganliklaridan dalolat beradi. O‘rta asrlarda ish 

yuritish  huquqiy  maqomga  ega  bo‘ldi,  davlat  mahkamasida  munshaot  tizimi 

shakllandi va qator hujjat turlari paydo bo‘ldi. 

O‘zbek  tilining  rasmiy  idoraviy  til  sifatida  qo‘llanishi  qoraxoniylar 

hukmronligi  davrida  boshlandi.  XX  asrdan  so‘ng  o‘zbek  xonlari  va  amirlari 

saroylarida yozilgan turli xil hujjatlar o‘ziga xos mazmuni, muayyan tartibi va 

nutqiy  qolipi  bilan  ajralib  turadi.  Sho‘ro  hukmronligi  davrida  o‘zbek  va  rus 

tillarida ish yuritish huquqi qonunlashtirilgan bo‘lsa-da, amalda o‘zbek tilining 

ijtimoiy mavqeyi past edi. O‘zbekiston mustaqillikka erishgach, o‘zbek tilining 

davlat tili sifatidagi rasman ish yuritish maqomi mustahkamlandi. 

Boshqaruv jarayonining murakkabligi va serqirraligiga muvofiq  ravishda   

idoraviy ish yuritish qog‘ozlari, hujjatlar ham xilma-xil va miqdoran juda ko‘p. 

---

  8 

Hujjatlarning  maqsadi,  yo‘nalishi,  hajmi,  shakli  va  boshqa  bir  qator  sifatlari 

ham turlichadir.  

Ish  yuritishda  hujjatlar  tuzilishiga  ko‘ra  ichki  va  tashqi  hujjatlar  sifatida 

farqlanadi.  Agar  hujjat  muayyan  muassasaning  o‘zida  tuzilib,  undan  shu 

muassasaning  o‘zida  foydalanilsa,  ichki  hujjat  hisoblanadi.  Ayni  muassasaga 

boshqa  tashkilot  yoki  ayrim  shaxslardan  keladigan  hujjatlar  esa  tashqi 

hujjatlar sanaladi. 

Tegishlilik jihatiga qarab xizmat yoki rasmiy hujjatlar va shaxsiy hujjatlar 

ajratiladi.  Biron  muassasa  yoki  mansabdor  shaxs  tomonidan  tayyorlanadigan 

hujjatlar xizmat hujjatlari (buyruq, ko‘rsatma, bayonnoma kabi)ga kiradi.