Ozbek tili

So‘roq  olmoshlari  predmet,  shaxs,  belgi,  ish-harakatning  bajarilish  o‘rni  haqidagi 

so‘roqni bildiradi. 

So‘roq  olmoshlariga  quyidagilar  kiradi:  kim?,  nima?,  qanday?,  qanaqa?,  necha?, 

qancha,  qachon?,  qaerda?.  Poetik  nutqda  ne?  na?,  nechun?,  nechuk?,  qay?  shaklida 

qo‘llanishi kuzatiladi. 

O‘zlik olmoshi aniq, yakka shaxsni ajratib ko‘rsatish uchun qo‘llanadi. O‘z (o‘zi) so‘zi 

o‘zlik  olmoshi  hisoblanadi.  Bu  olmosh  kishilik  olmoshlari  o‘rnida:  o‘zim-o‘zing-o‘zi; 

o‘zimiz-o‘zingiz-o‘zlari ba’zan birga  men o‘zim -  sen o‘zing - uning o‘zi; ot o‘rnida kelib, 

---

21 

 

egalik  qo‘shimchasini  oladi  va  har  uchala  shaxsni  ko‘rsatadi.  Qo‘shimchalar  qabul  qilish 

tartibi  quyidagicha:  olmosh+egalik--o‘z+i;  olmosh+egalik+kelishik--o‘z+i+ni.  Ko‘plik 

qo‘shimchasini  olganda    nutq  vaziyatiga  ko‘ra  hurmat,  kesatiq,  piching  kabi  modal 

ma’nolarni  ifodalashi  mumkin.  Gapda  ega,  aniqlovchi,  to‘ldiruvchi  va  kesim  vazifasida 

keladi.