O‘zbek tili va adabiyoti kafedrasi tilshunoslik o’quv-uslubiy majmua

FANNI O‘RGANISH BO‘YICHA BOSHQA METERIALLAR
Nazorat savollari

1. 
   Tilning jamiyatdagi vazifasi nimadan iborat?
   
2. 
   Dastlabki yozuvlar haqida ma’lumot bering.
   
3. 
   So‘z-signifikat-denotat tushunchalarini tushuntirib izohlang.
   
4. 
   Leksik ma’noning turlari haqida ma’lumot bering.
   
5. 
   Undosh tovushlar tasnifi nimalar bilan bog‘lanadi?
   
6. 
   Me’yor tushunchalarini izohlang.
   
7. 
   Leksikologiyaning qanday bo‘limlari bor? Izohlab bering.
   
8. 
   Nutqning fonetik bo’linishi izohlab bering.
   
9. 
   L.Tenyerning sintaktik valentlik nazariyasi haqida ma’lumot bering.
   
10. 
    Nutq tovushlari qanday fonetik hodisalar doirasida o‘zgaradi?
    
11. 
    Tilning paydo bo’lishi qanday faktorlar bilan chambarchas bog‘liq?
    
12. 
    Grammatik rod kategoriyasi haqida ma’lumot bering.
    
13. 
    Grammatik zamon kategoriyasi haqida ma’lumot bering.
    
14. 
    Predkativlik deganda nimani tushunasiz?
    
15. 
    O‘rta Osiyo xalqlari yozuvlari tarixini izohlab bering.
    
16. 
    Jamiyat a’zolarining siyosiy, huquqiy qarashlari tilning real qo‘llanishiga ta’sir etadimi?
    
17. 
    Tillarda son kategoriyasi qanday ifodalanadi?
    
18. 
    F. de Sossyurning “til va nutq” dixotomiyasi mohiyatini izohlab bering.
    
19. 
    Til sistemasining asosiy unsurlari nimalardan iborat?
    
20. 
    Panini grammatikasi haqida so’zlab bering.
    
21. 
    So‘zlarni qaysi xususiyatlariga ko‘ra turkumlarga bo’lamiz?
    
22. 
    Fonema va allafonlar qanday farqlanadi?
    
23. 
    Morfemaga izoh bering. Infiksal morfema deganda nimani tushunasiz?
    
24. 
    Leksik ma’no bilan lug‘aviy ma’no qanday farqlanadi?
    
25. 
    Gap komponentlarining tema – rematik munosabtlarini izohlab bering.
    
26. 
    Qadimgi Arabistonda tilshunoslikning vujudga kelishini izohlab bering.
    
27. 
    Unli fonemalar tasnifini izohlang.
    
28. 
    Distributv tahlil deganda nimani tushunasiz va uning qanaqa turlari mavjud?
    
29. 
    Sintetik, analitik va aralash grammatik kategoriyalarni izohlang.
    
30. 
    Iskandariya tilshunoslik maktabi, erishilgan yutuq va maqsadlari nimalardan iborat?
    
31. 
    “Kratil”, “Poetika”, “Ritorika” asarlari haqida ma’lumot bering.
    
32. 
    Tilni madaniyat bilan to’g’ridan – to‘g’ri tenglashtirib bo‘ladimi?
    
33. 
    Undosh tovushlar qanday tasnif qilinadi?
    
34. 
    Bilingvizm hodisasini tushuntirib bering.
    
35. 
    Ovoz va shovqinning ishtirokiga ko‘ra undoshlarning qanday turlari bor?
    
36. 
    Mahmud Zamaxshariyning tilshunoslikka oid qanday asarlarini bilasiz?
    
37. 
    Qadimgi Xitoyda dastlab tilshunoslikka oid qanday asarlar vujudga kelgan?
    
38. 
    Piktografik, ideografik, iyeroglifik yozuvlar haqida ma’lumot bering.
    
39. 
    Bevosita ishtirokchilar tahlili haqida ma’lumot bering.
    
40. 
    Andre Martinening funksional tahlilini izohlab bering.
    
41. 
    Alisher Navoiyning “Muhokamatul lug‘atayn” asarining asosiy mazmunini izohlang.
    
42. 
    Artikuyasiyada nimalar farqlanadi? Fonetik akustikada nimalar o‘rganiladi?
    
43. 
    Segment va supersegment unsurlar qanday farqlanadi?
    
44. 
    Morfologiyaning tekshiruv obyekti nimalardan iborat?
    
45. 
    Grammatik ma’no ifodalovchi asosiy vositalar nimalardan iborat?
    

46.Kichik sintaksisda nimalar o’rganiladi?

46. 
    Amerika tilshunoslarida sosiolingvistika va sotsiologiya tushunchalari qanday vazifalarni taqozo etadi?
    

47.Nutq apparatini necha qismga bo‘lib o’rganamiz? Nutq organlari haqida ma’lumot bering.

47. 
    Til va tafakkurni F. de. Sossyur qanday tushunadi?
    
48. 
    Maxsus yozuvlar haqida ma’lumot bering.
    
49. 
    Til belgilarining nutqqa ko’chirilishini izohlang.
    
50. 
    Morfema va allomorflar haqida ma’lumot bering.
    

51.Tafakkur sezgidan, idrok va tasavvurdan qanday jihatlariga ko’ra farqlanadi?
52.Grammatik zamon kategoriyasi haqida ma’lumot bering.

53. 
    Tillarda son kategoriyasi qanday farqlanadi?
    
54. 
    Morfemalarning qanday turlari mavjud?
    
55. 
    Tovush va harf xususida ma’lumot bering.
    
56. 
    Superfunksional monema nima?
    
57. 
    Til belgisi deganda nimani tushunasiz?
    
58. 
    Tabu va evfemizm haqida ma’lumot bering.
    
59. 
    Lug‘atlarning turlari, lug‘at maqolasi haqida ma’lumot bering.
    
60. 
    Transformasion tahlil metodini izohlang. 61.V.Mateziusning lingvistik nazariyasi haqida ma’lumot bering.
    

1^ Аналогия xакида «Кадимги юнон тилшунослиги» булимига каранг.

1^ А.Нурмонов. узбек тилшунослиги тарихи. Т., 2002, 61-бет. ¹ А. Нурмонов. уша асар, 63-бет.

1^ А.Нурмонов. уша асар, 68-бет.