O‘zbek tili fonetikasi



Download 1,31 Mb.
Pdf ko'rish
bet91/118
Sana28.09.2021
Hajmi1,31 Mb.
#188327
1   ...   87   88   89   90   91   92   93   94   ...   118
Bog'liq
ozbek tili fonetikasi

(Yod  oling).  Eliziya  qator  kelgan  har  xil  turdagi  ikki  unlidan  birining  tushib 
qolishi hodisasidir. Sinerezis hodisasida qator kelgan unlilar o‘zaro birikib, bir unliga 
aylansa,  eliziya  hodisalarida  bu  unlilardan  biri  tushib  qoladi
2
.  Ana  shu  xususiyatlari 
bilan bu hodisalar bir-biridan farq qiladi. 
Birnnchi so‘z oxiridagi unlining ikkinchi so‘z boshidagi unli bilan to‘qnashishi 
natijasida  tushib  qolishi  hodisasi  eliziya  hisoblanadi.;  Masalan,  borolmoq
olmoq,  yozolmoq<_yoza  olmoq,  echkemar  echki  emar,  bekoyim
oltariq«to‘qqiz  yoshli  ot»,  yettozik<.yetts  oziq,  «o‘n 
yoshli ot», mang‘it shevasida yashulli«yoshi katta», xo‘jeliva b. 
Leksema  nomemalari  tarkibida  qator  kelib  qolgan  ikki  unlining  talaffuz 
noqulayligini bartaraf qilishga moyillik tufayli sodir bo‘ladigan fonetik hodisalardan 
yana biri aferezis hisoblanadi. 
(Yodda  tuting)Aferezis  ham  xuddi  eliziya  kabi  ikkita  qator  unlidan  birining 
reduksiyalanishidir.  Bir  yerda  keluvchi  ikkita  har  xil  unlidan  birinchisining 
reduksiyalanib,  o‘z  artikulyatsiyasini  yo‘qotishi  eliziya  bo‘lsa,  xuddi  shunday 
sharoitda  ikkinchi  unlining  reduksiyalanishi  aferezis  sanaladi.  Masalan,  narsa
ersa, nechunva b. 
Quyida  qator  kelgan  ikki  unlili  leksema  nomemalarining  paydo  bo‘lish 
sabablari  hamda  paydo  bo‘lgan  fonetik  noqulaylikni  bartaraf  etish  tendensiyasi 
tufayli uslubiy variantlarning ko‘payishi haqida to‘xtalib o‘tamiz. 
1.  Leksema  nomemalarida  qator  kelgan  ikki  unlining  bir  unliga  aylanish 
yo‘llaridan biri sinerezis hodisasidir.
3
 
(Yodda  tuting)  Sinerezis  qator  kelgan  ikki  unlining  bir  unliga  aylanish 

Download 1,31 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   87   88   89   90   91   92   93   94   ...   118




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish