O’zbek modelining asosiy tamoyillaridai biri

  O’zbek modelining asosiy tamoyillaridai biri 
kuchli ijtimoiy siyosat yurgizish, aholining kam ta’minlangan ijtimoiy himoyaga 
muxtoj qismini qo’llab-quvvatlashdir. Bu tamoyil, birinchidan, o’zbek xalqining 
mentalitetidan, tarixiy madaniy qadriyatlaridan kelib chiqsa, ikkinchidan, o’tish 
davrining dastlabki bosqichidagi aholi tarkibi, bozor islohotlari aholi turmush 
darajasi hali ancha past holda saqlanib turgan sharoitda boshlanganligini ham 
nazarda tutadi. Bu vaqtda O’zbekiston aholisi jon boshiga to’g’ri keladiran real 
daromadlar, ish haqi miqdori, oziq-ovqat mahsulotlari, zarur hayotiy ehtiyoj 
buyumlari, uy-joy, ijtimoiy-madaniy muassasalar, maishiy xizmat bilan 
ta’minlanish darajasi bo’yicha sobiq ittifoq rsspublikalari o’rtasida oxirgi 
o’rinlardan biriga tushib qoldi. Mavjud demografik vaziyat - aholi sonining 
muttasil usib borishi yuqoridagi ko’rsatkichlarga yanada kuchliroq ta’sir 
o’tkazayotgan edi. Uchinchidan, o’tish davrida, bozor tan olmaydigan korxonalar 
va faoliyat turlari, samarasiz ishlayotgan ishlab chiqarishga barham berildi. Bu 
ishchi va xodimlar muayyan qismining vaqtincha ishsiz qolishiga yoki ularni qayta 
tayyorlashni taqozo etardi. Natijada, ularni ham ijtimoiy himoyalash zarurati paydo 
bo’ldi. Bunday vaziyatda O’zbekiston Respublikasi Prezidenta Islom Karimov 
«shok terapiyasi» to’g’risida gap ham bo’lishi mumkin emasligini, "bozor 
ko’pchilik uchun ozor" bo’lmasligini, O’zbekistonga xalqimizning nogironlar, 
nafaqadorlar, ko’p bolali oilalar, o’quvchilardan iborat nochor tabaqalarini 
ayaydigan bozor kerakligini qayta-qayta ta’kidladi.
O’zbekistonda bozor sharoitida ijtimoiy siyosat asosan ikki yo’nalishda 
amalga oshirildi: ijtimoiy himoya va ijtimoiy ta’minot. 
Ijtimoiy himoya bozor islohotlarini amalga oshirish davrida aholini ijtimoiy 
va moddiy muhofaza qilish va milliy xo’jalikda amal qiladigan iqtisodiy, huquqiy, 
ijtimoiy chora-tadbirlar majmui bo’lib, xususan, aholining yoshi, salomatligi, 
ijtimoiy xolati hamda xayot kechirishning zarur vositalariga ega bo’lmaganligi 
sababli yordamga muxtoj qatlamiga davlat va jamoat tashkilotlari va jamg’armalari 
tomonidan ko’rsatiladigan yordamdir.