O’zbek kimyogar olimlarga bag’ishlangankimyo kechasi

QIZIQARLI TAJRIBALAR
Tajriba 1: Sehrli siyoh
1 -o'quvchi: Kimyo ko'p sirlarni yashiradi. Ular bizga tushunarsiz, yechimi yo’qdek mo''jizalardek tuyuladi.
2 -o'quvchi: Shunday ajoyib tajribalardan biri shundaki, har birimiz sehrli siyoh yarata olamiz. Buning uchun piyoz olib, undan suyuqlikni ajratib oling. Paxtani gugurt bilan o'rab, suyuqlikka botirib, so'zni oq qog'ozga yozing va quriguncha kuting. Yozuv yo'qoladi. Biz buni boshqalarga ko'rsatamiz va hech narsa qog'ozda yozilmagan degan xulosaga kelamiz.
1 -o'quvchi: Endi bu xabarni qanday o'qish sirini ochib beramiz.
2 -o'quvchi: Buning siri juda oddiy, biz dazmolni isitamiz va uni varaq ustida bir necha marta o'tkazamiz. Bizning ko'z o'ngimizda ajoyib mo''jiza sodir bo'ladi. Oq varaqda qora yozuvlar paydo bo'la boshlaydi.
1 -o'quvchi: Marhamat, yozuvlar paydo bo'ldi!
2 -o'quvchi: Shunga o'xshash sehrli siyohlarni apelsin sharbatidan tayyorlanishi mumkin.
1 -o'quvchi: Agar qora qog'ozga sink yani rux sulfat tuzi ZnSO4 bilan xat yozib, keyin unga vodorod sulfit H2S bilan sepsangiz, oq belgi paydo bo'ladi. Buni tushunish uchun quyidagi tenglamaga qarang:
ZnSO4 + H2S = ZnS + H2SO4
2 -o`quvchi: Tenglama shuni ko`rsatadiki, reaksiya natijasida hosil bo`lgan cho`kmaning rangi oq. Qora qog'ozdagi oq yozuvlar mo''jiza taassurotini beradi.
1-boshlovchi: man sehrli siyohlar bilan ham tanishdik.
2 -boshlovchi: Bunday tajribalarning ko'pini ko'rsatish mumkin.