O'zbek iston respublikasi oliy V a o'rta m a X s u s ta'lim vazirligi

ona termit yil davomida 30000 dan bir necha mln gacha tuxum qo'yadi.
9.7. H a sh a r o tla r sin fi s is te m a tik a s i
N in a c h ila r (O d on ata) 
eng qadimgi hasharotlar turkumiga kiradi.
Ixcham tanasi bosh, ko'krak va uzun ninasimon qorin qismlardan iborat.
Qorinchasi tufayli ularga ninachi nomi berilgan. Bosh qismida kalta
mo'ylovlari, juda yirik murakkab ko'zlari joylashgan. Og'iz organlari
chaynovchi tipda tuzilgan. Ikki juft qanotlari bo'lib, ular qalin —
tomirlangan. Oldingi va keyingi qanotlari bir —biriga o'xshaydi.
Ko'pchilik ninachilarning qanoti tanasining ikki yon tomoniga keng
yoyilib turadi. Shu sababli ular kunliklar deb ataluvchi boshqa turkum
vakillari bilan birga qadimgi qanotlilar guruhiga kiritiladi. Ninachilar
yirtqich hayvon. Ular turli mayda, asosan zararkunanda hasharotlar
(chivin, pashsha, oqqanot va boshqalarjni tutib yeydi. O'ljasini havoda
oldingi oyoqlari bilan panjalari orasidagi to'rga tushirib oladi.
C h a la q a ttiq q a n o tlila r (H em ip tera) tu rk u m i. 
Ustki qanotlarining
asosi (ko'krakka yondashgan qismi) xitinlashganligi va uchki qismi
yupqa pardasimon bo'lganligi sababU chala qattiqqanotlilar nomini olgan.
Og'iz organlari sanchib — so'ruvchi tipda bo'ladi. Ayrim turlari (masalan,
to’shak qandalasi)da qanotlar yo'qolib ketgan.
Ko'pchilik qandalalar o'simliklar shirasi bilan oziqlanib, ularga katta
zarar keltiradi. Hasva qandalasi esa donli ekinlar shirasini so'rib, ularga
ziyon yetkazadi. Qandalaning lichinkasi pishib yetilmagan donni so'radi.
Hasva tushgan don unib chiqmaydi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

T e n g q a n o tlila r (Isop tera) tu rk u m ig a