O'zbek iston respublikasi oliy V a o'rta m a X s u s ta'lim vazirligi

teshikchalari bo'ladi. Bu teshikchalardan ko'payishi vaqtida ipsim on
moddalar eshilib chiqadi.
Skeleti deyarli to'liq suyakdan tashkil topgan bo'lib, bosh skeleti,
umurtqa pog'onasi skeleti, erkin oyoqlar va ulam ing kamar skeletlariga
bo'linadi. Umurtqa pog'onasi 4 ta bo'lim ga bo'linadi: bo'yin, k o 'k r a k -
bel, dumg'aza va dum. Umurtqalaming tanasi oldingi tom ondan botiq,
keyingi tom ondan bo'rtib chiqqan (prosel) bo'ladi.
Kaltakesaklarning bo'yin bo'limida 
8
ta umurtqa bo'lib, ulardan
oldingi 
2
 ta umurtqasi hamma amniotalardagi singari o'ziga x o s tarzda
tuzilgan. Birinchi bo'yin umurtqasi atlas yoki atlant deb ataladi. Atlasi
suyak halqa shaklida bo'lib, yupqa pay bilan ustki va ostki qismlarga
bo'linib turadi. Ustki teshikdan orqa miya o'tsa, ostki teshikka ikkinchi
bo'yin umurtqasi —epistrofeyning tishsimon o'simtasi kirib turadi. Atlas
epistrofeyning tishsim on o'sim tasi atrofida aylanadi.
K altakesakning k o 'k r a k - b e l bo'lim i 22 ta um urtqadan tashkil
topgan. Ularning ham m asi qobirg'alar bilan tutashadi. K altakesakning
to'shi tog'aydan tuzilgan. Ko'krak—bel umurtqalarining oldingi 5 tasidan
chiqqan qobirg'alari to'sh suyagiga tutashadi.
D um g'aza b o 'lim i ikkita um urtqadan iborat bo'lib, bularning
ko'ndalang o'simtalariga chanoq kamarining yonbosh suyaklari birikib
turadi. Dum bo'lim i bir qancha umurtqalardan tashkil topgan. Dum
umurtqalari dum ning uchiga borgan sari o'simtalarini yo'qotib, kalta —
kalta suyakchalarga aylanadi. Dum umurtqalarining tanasi yupqa pay
bilan oldingi va k eyingi bo'limlarga ajralib turadi. Kaltakesaklar xavf
tug'ilganda (dumidan ushlanganda yoki dumi bosilganda) dumini o'sha