O‘zbek filologiyasi fakulteti o‘zbek tilshunosligi kafedrasi o‘zbek dialektologiyasi

AMALIY MASHG‘ULOT 6. Morfologik tahlil. Shevalarda ko‘plik, egalik, kelishiklarning qo‘llanishi.
Rеjа:
O’zbеk shеvаlаridаgi mustаqil sо’z turkumlаri, yоrdаmchi sо’z turkumlаri, аlоhidа хususiyatgа egа sо’z turkumlаri tаhliligа bаg’ishlаnаdi. Undа hаr bir turkumgа хоs grаmmаtik kаtеgоriyalаr shеvаlаrdаn оlingаn misоllаr аsоsidа yоritilаdi. О’rni bilаn аdаbiy tilgа qiyоslаnаdi.

1. 
   Morfologiya haqida umumiy ma’lumot.
   
2. 
   O’zbek shevalarida grammatik son kategoriyasi.
   
3. 
   O’zbek shevalarida egalik kategoriyasi
   

4. Kelishikni ifodalovchi morfologik shakllar
1-ilova.
Asosiy kategoriyalar

• 
  kelishik kategoriyasi
  
• 
  bosh kelishik
  
• 
  qaratqich kelishigi
  
• 
  tushum kelishigi
  
• 
  jo‘nalish kelishigi
  
• 
  o‘rin-payt kelishigi
  
• 
  chiqish kelishigi
  
• 
  kelishik formalarining sinonimligi
  

2-ilova.
Kelishiklarni tavsiflashni o‘tkazish qoidasi

1. 
   Guruhda "Aqliy hujum" o‘tkazasiz va mavzu bo‘yicha barcha tushunchalarni yozib olasiz.
   
2. 
   Kelishik formalari va ularning grammatik ma’nolarini aniqlaysiz.
   
3. 
   Kelishiklarning dialektal shakllarini qog‘ozga yozing va olingan ma’lumotlarni ma’lum mezonlar bo‘yicha taqsimlang.
   
4. 
   Taqsimlash jarayonida biron-bir kelishikning nomini o‘zgartirish yoki qo‘shish mumkin.
   
5. 
   Kelishiklar jadvalini tuzing.
   

Kelishiklar nomi

Formasi