O‘zbek filologiyasi fakulteti dekani f f. n. I. Xudoynazarov ― ‖ 2015 ―5120100 – Filologiya va tillarni o‗qitish (o‗zbek tili)‖ ta`lim yo`nalishi iv-bosqich 44-guruh talabasi Rajabova Feruzaning

Foydalanilgan adabiyotlar ro„yxati------------------------------ 63-64 bet 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

3 
KIRISH 
Istiqloldan keyingi o‗zbek she‘riyati sifat jihatidan yangi bosqichga 
ko‗tarildi. Xususan nisbatan ijodiy erkinlik darajasi, milliy qadriyatlarimizning 
qayta tiklanishi mafkuraviy yakkahokimlik asoratlarini bir qadar cheklab qo‗ydi, 
badiiy izlanishlarning falsafiy-intellektual saviyasini oshirdi hamda shakliy-uslubiy 
mazmuniy miqyoslarni yanada boyitdi. Zero, jamiyat ma‘naviyatini yuksaltirish 
har doim ham yetuk mutaxassilar zimmasida bo‗lgan.
Yurtboshimiz I.A. Karimov e‘tirof etganlaridek ―Xalqimiz ma‘naviyatining, 
milliy tafakkurimizning ajralmas qismi bо‗lgan, kerak bо‗lsa, uning о‗zagini 
tashkil etadigan ona tilimizni, boy tarix va qadimiy an‘analarga ega 
adabiyotimizning asrab-avaylab, rivojlantirib kelayotgan zahmatkash insonlar, 
ularning og‗ir va mas‘uliyatli mehnati barchamizning kо‗z oldimizdan о‗tadi‖
1
. 
Ajdodlarimizning boy ilmiy va adabiy merosi ham ma‘naviy–axloqiy, ham 
ma‘rifiy tomondan o‗z ta‘sirini o‗tkaza boshladi. Jumladan. A.Oripov she‘riyatida 
diniy g‗oyalarning xalqona ohang kasb etishi, S.Sayyid, E.Shukur, A.Mahkam 
izlanishlarida tasavvufiy aqidalarga moyillikning ortishi, M.Abdulhakim ijodida 
bedilona ifodaning shakllanishi, Faxriyor talqinlarida rumiyona falsafiylikning 
kuchayib borayotganligi ko‗zga tashlanadi. 
Uzoq vaqt taqiqlanib kelingan diniy-tasavvufiy mavzularning adabiyotga 
qayta yuz ko‗rsata borishi masalalari bugungi adabiyotda sifat jihatidan 
o‗zgarishlar qildi. Badiiy adabiyotdagi bunday sifat o‗zgarishlarning tug‗ilishiga 
sabab sho‗rolar siyosati davrida zararli deb topilgan asarlarning qayta nashr etilishi 
bo‗ldi. Qur‘oni Karimning o‗zbek tiliga tarjima qilinishi, Payg‗ambarimiz 
hadislarining chop etilishi, dini islomning at-Termiziy, Ismoil Buxoriy kabi buyuk 
nazariyotchilari, Ahmad Yassaviy, Sulaymon Boqirg‗oniy, So‗fi Olloyor kabi 
tasavvuf shoirlari asarlarining chop etilishi so‗z san‘atiga yangi, toza, qadimiy 
mavzular shabadasini olib kirdi. 
Xullas, zamonaviy o‗zbek she‘riyati yangi xususiyatlariga ega bo‗ldi va bu 
xususiyatlar nimalardan iborat ekanligi, ularning namoyon bo‗lish tarzi, bu 
1
I. A. Karimov. Adabiyotga e‘tibor-ma‘naviyatga, kelajakka e‘tibor. ―Sharq yulduzi‖ jurnali, 2009. 3-son, 3-bet 

---

4 
jarayonda qo‗lga kiritilgan yutuqlar A.Oripov va S.Sayyid ijodi misolida tadqiq 
etilishi masalasi ushbu bitiruv malakaviy ishning muhim masalasi hisoblanadi.