O‘zbek filologiyasi fakulteti dekani f f. n. I. Xudoynazarov ― ‖ 2015 ―5120100 – Filologiya va tillarni o‗qitish (o‗zbek tili)‖ ta`lim yo`nalishi iv-bosqich 44-guruh talabasi Rajabova Feruzaning

Uchinchidan
, ko‗ngil ko‗zining ochikligi, tiyranligi va 
ravshanligi — bu hidoyat yo‗lining saodatidir. Qodir Egam o‗n sakkiz 
ming olamni yaratib qo‗yib, yana tabiat va nabodot, maxluqot va 
mavjudot ila uni bezatdi. Ana shu buyuk yaratuvchi ning beadad va 
bepayon jilvalari mohiyatini tushunib yetish uchun yerdagi o‗z xalifasi 
Odam uchun hidoyat yo‗lini ham ko‗rsatdi. 
U senga ko‗rsatdi hidoyat yo‗lin, 
Yurgil yo yurmassan, o‗zing bil, Inson. 
Balki sen tutgaysan Iblisning qo‗lin, 
Yaratgan Holiqqa barchasi ayon. 
(―Hidoyat yo‗li‖ she‘ri)
Ne tongki, yer ham, ko‗ngil ko‗zi ham eshiklarga o‗xshab ochilib-yopilib turadi. 
Buyuk yaratuvchi Egamning nazari esa, o‗z ijodi samaralarida. Odamning ezgu 
yumushlaridan behad quvonsa, noqis qilmishlaridan aziyat chekadi. Shoir 
talqiniga ko‗ra, odam uchun Haqqa yetaklovchi baxt-saodat - bu hidoyat yo‗lidir. 
Shaytonga qo‗lini bergan, qalb ko‗zi yumilib qolgan tirik o‗liklarga hayot baxsh 
etuvchi kuch — bu insof-diyonat, Haq jamoli o‗n sakkiz ming olam jilvalarida 
mujassamlashgan. Uning go‗zalligi ma‘nolarini o‗qish va uqish uchun, ostonasiga 
bosh urib borish uchun qalb ko‗zi ochiqlargina, Adolat va Ezgulik yo‗lini 
tanlaganlargina musharraf bo‗lg‗usi. 
Xo‗p, nima uchun ko‗ngilni hayot suviga, olovga, tuproqqa va nafas 
qadar bekaron osmonga mengzashadi, nisbat berishadi? Mehr-muhabbat — 
bu ko‗ngil suvi, deyilishi ham shundan emasmi? Zero, yer-u osmonning to‗rt 
unsuri-tuproq, suv, olov, havodan bo‗lak hech bir narsa mangulikka daxldor 
emas. Qolgan hamma narsa o‗tkinchi, bebaqo ekan. Va lekin odam tabiatida, 
ruhoniyatida, fikriyatida ana shu to‗rt unsur mavjudligi boisidan ham ko‗ngil 

---

30 
umrzoqdir. Odam o‗tkinchi, va lekin, uning fikri boqiy. Negaki, odam 
Ollohning yerdagi xalifasi. Foniy dunyoda bunyodkorlikka, sehr-mo‗jizalar 
yaratishga qodir. Negaki, uning ko‗ngliga ana shunday salohiyat joylangan, 
imkoniyat berilgan. 
Necha cho‗llar oshib, daryolar oshib,
Bir kun kirib keldi Makkaga karvon.
Dengizga yetishgan jilg‗adek shoshib,
Ummatlar yo‗l oldi Ka‘baga tomon.
Ularning barchasi mo‗ysafid edi,
Asoga tayangan, nuroniy boshlar.
Kimdir hayrat bilan ularga dedi:
— Nahot haj qilmaydi sizlarning yoshlar?
Ummatlar deyishdi: — Haq yo‗li og‗ir,
Afsus chekmaslikdan mutlaq narimiz,
Kutlug‗ bu safarga chiqqanda, axir,
Yosh-yosh yigit edik bizlar barimiz... 
A.Oripovning ―Haj‖ she‘ridan keltirilgan satrlar ko‗ngil bilan bog‗liq 
mulohazalarimizni oydinlashtiradi. Xususan, ko‗ngil-bekaron ma‘naviy borliq. 
Haqqa yetishish jarayonidagi haqiqat, ezgulik, adolat, insof-diyonat, sadoqat, 
sahovat va h.k. ma‘naviy-axloqiy xususiyatlarni bir yo‗la o‗zida 
mujassamlashtiradi. Illo, Olloh taolo yorlaqagan bandalar ko‗nglidagina ushbu 
jarayonlar kechguvchidir. 
Shu ma‘noda bandai mo‗min o‗z ko‗ngli xojasi emas. Ko‗ngil yolg‗iz 
Ollohga mansub. U yolg‗iz Qodir Egamning izmida. Yolg‗iz uninggina rayini 
ado etib, izn tutguvchidir. Ollohning yo‗liga yo‗llanur. ―