O’zbek adabiyoti Qirg’iz adabiyoti

O’zbek adabiyoti
Qirg’iz adabiyoti
Ikkala asarda ham bosh qahramonlar ona va xiyonatkor o’g’il
Said Ahmad va Chingiz Aytmatov asarlari struktura jihati
“Ufq”da voqelar ketma –ketligi to’qayzorlar orasida bo’lib utadi.
“Asrga tatigulik kun” romanida voqealar asosan Sario`zak cho`lida, Bo`ronli temir yo`l bekatida bo`lib o`tadi.
Asarlarning farqlari
Qiyoslanayotgan ikki asar kompozitsiyalarining muhim o‘ziga xos xususiyatlari

Ikkila asarda ham boqealarni harakatga keltiruvchi kuch- ona sadoqati, Ona!Naqadar buyuk zot. Faqat uning farzand uchun kechalari bedor o`tkazgan, farzand kamoli uchun yelib yugurgan, oilasining tinch yashashi uchun har ishga tayyor, atrofdagilarga beminnat mehr bergan betakror zot. Ona! Bu so`z zamirida olam-olam ma`no mujassam. Uni qanchalar ta`rif qilsang, qalbing shunchalar yayraydi. Ne-ne shoirlar, yozuvchilar madhini kuylab she`rlar yozgan, qo`liga qalam tutgan shoir yoki adib borki, bu ulug` zotni vasf etgan. Negaki, ona murg`ak go`dakni, tol beshikka tayanib, tunlarini bedor o`tkazib, ming bir mashaqqat bilan o`stiradi, bor mehrini berib tarbiya qiladi. farzandi vujudiga kirgan tikan ona qalbiga og`riq beradi. Jigarbandi nogoh qoqilsa, ko`ngli qalqib ketadi. Qismat taqozasi bilan bolasi uzoqroqda yashasa, ko`zlari yo`lda, qo`llari duoda bo`ladi:Ollohim nuridiydamni o`zing panohingda asra !Farzandimning iqbolini baland qil! Ona oldidagi qarzdorlik tuyg`usi uni munosib darajada qadrlashga, e`zozlashga undaydi. Ijod ahlida esa, bu tuyg`u yuz chandon ziyodroq bo`lishi tabiiy. Ikkala asar qahramoni Jannat xola va Nayman ona ham o’z bolasi uchun har narsaga tayyor edilar.

• Ikkila asarda ham boqealarni harakatga keltiruvchi kuch- ona sadoqati, Ona!Naqadar buyuk zot. Faqat uning farzand uchun kechalari bedor o`tkazgan, farzand kamoli uchun yelib yugurgan, oilasining tinch yashashi uchun har ishga tayyor, atrofdagilarga beminnat mehr bergan betakror zot. Ona! Bu so`z zamirida olam-olam ma`no mujassam. Uni qanchalar ta`rif qilsang, qalbing shunchalar yayraydi. Ne-ne shoirlar, yozuvchilar madhini kuylab she`rlar yozgan, qo`liga qalam tutgan shoir yoki adib borki, bu ulug` zotni vasf etgan. Negaki, ona murg`ak go`dakni, tol beshikka tayanib, tunlarini bedor o`tkazib, ming bir mashaqqat bilan o`stiradi, bor mehrini berib tarbiya qiladi. farzandi vujudiga kirgan tikan ona qalbiga og`riq beradi. Jigarbandi nogoh qoqilsa, ko`ngli qalqib ketadi. Qismat taqozasi bilan bolasi uzoqroqda yashasa, ko`zlari yo`lda, qo`llari duoda bo`ladi:Ollohim nuridiydamni o`zing panohingda asra !Farzandimning iqbolini baland qil! Ona oldidagi qarzdorlik tuyg`usi uni munosib darajada qadrlashga, e`zozlashga undaydi. Ijod ahlida esa, bu tuyg`u yuz chandon ziyodroq bo`lishi tabiiy. Ikkala asar qahramoni Jannat xola va Nayman ona ham o’z bolasi uchun har narsaga tayyor edilar.

Jungjanglar tomonidan manqurtga aylantirilgan
Jo’lamon
“Ufq “ trilogiyasidagi manqurtga aylangan
Tursunboy
Sahnalardagi ekspressivlik
Ikkala adiblar ham asarlarida odamlarning qanday din, qanday mazhab, qanday siyosiy-partiya vakili bo`lganidan qat`iy nazar, shavqatli va shavqatsiz, insofli va insofsiz, dono va nodon odamlarni o`z asarlarida yorqin ko`rsatadi. Boshqacha aytganda, odamga u shunchaki odam bo`lganligiga emas, balki insoniy mohiyatiga, qanday odamligiga qarab hukm chiqaradi. Yozuvchilar asarlarining o`ziga xos yana bir tarafi ularda ko`ngilga uradigan qayerdagi bema`no oldi-qochdilik uchramasligidadir.
“Ufq” Trilogiyasida Mehnatsevarlik. Inson barcha mavjudotlar ichida xatti-harakatlarining, faoliyatlarining ko‘pligi va xilma-xilligi bilan ajralib turadi. Mehnat ana shu xatti-harakatlarning aniq maqsadga yo‘naltirilgan qismidir. Axloqiy kategoriyalar orasida mehnatsevarlik o’ziga xos o’ringa egadir.Bu asarning o`zi ikkinchi jahon urushida davridagi o`zbek xalqining qahramonona mehnatsevarlik davri tasvirlangan.
Asardan mehnatsevarlikda doir shaxs sifatida Nizomjonni olishimiz mumkin. Uning bir qo`li nogironligi sababli urushga olishmaydi, shuning uchun u yangi cho`l qurulishiga ketadi. U yerda u Ikromjonni koradi shunda Ikromjon Nizomjonga sen yengilroq ishlarni qil deganida u men urushga bormadim do`stlarim esa hoz urushda menga eng qiyin ishlarni bering men ularga munosib bo`lay deydi va shu orqali o`z mehnatsevarligi ko`rsatadi.

• E’tiboringiz uchun rahmat