O‘zbek adabiyoti kafedrasi jumayeva gulnoza «omon muxtor asarlarining til hususiyatlari (mifonimlar)talqinida»

3. Takrorlar yordamida birikish. Birinchi gapda qо‘llangan ayrim affikslar, sо‘z, sо‘z birikmasi yoki gaplarning keyingi komponentlar tarkibida takroran qо‘llanishi orqali matn shakllantirilishi mumkin. Takror usulidan aytilayotgan fikrni alohida ta’kidlash, tasdiqlash, kengroq, batafsilroq ifodalash maqsadida foydalaniladi. Nutqning ta’sirchanligi ortadi. «Leksik takrorlar, olmoshlar va sinonimlar yordamida hosil qilinadigan aloqa zanjirli aloqa, bir xil grammatik formalar bilan boshlanuvchi yoki tugallanuvchi komponentlar yig‘indisidan tashkil topadigan aloqa parallel aloqa deyiladi.» ¹⁶

Takrorlar qо‘llanish о‘rniga kо‘ra gorizontal va vertikal takrorlarga bо‘linadi. Bunday takrorlar ayniqsa, she’riy matnlarda о‘ziga xos ohangdorlikni yuzaga keltiradi. Takrorlanuvchi birlikning qaysi turkumga mansubligiga kо‘ra ot takrori, sifat takrori, olmosh takrori, fe’l takrori kabilarga bо‘linadi. Sintaktik tabiatiga kо‘ra sо‘z birikmasi takrori va jumla takrori ham farqlanadi. Mazkur birliklarning joylashish tartibiga kо‘ra ham tasnif qilish mumkin: simmetrik takror va asimmetrik takror. Shuningdek, о‘rtadagi masofasiga kо‘ra ham guruhlashtirish mumkin: yaqin о‘rinli takror, uzoq о‘rinli takror. Badiiy asarlarda ma’lum bir fikrning turli shakllarda takrorlanishiga qarab mazmuniy takror turini ham kuzatishimiz mumkin.