KIRISH 4 NAZARIY QISM 10 1.1 Avtomatlashtirish va avtomatlashtirishda dasturlarning ahamiyati. 10 1.2 Avtomatlashtirishda ERP, WMS yoki CRM ning afzalliklari 18 1.3 Ma’lumotlar ombori va xavfsizligini ta`minlash 21 LOYIXA QISM 25 2.1 Avtomatlashtirilgan dasturiy ta`minotni yaratish va dasturlash qurilmalari bilan tanishish 25 2.2“BIM” supermarketida savdo jarayonini avtomatlashtirish uchun yaratilgan dasturiy ta`minot qulayliklari va imkoniyatlari. 49 2.4 Mijoz-server xavfsizligi . Ma`lumotlarni yuborish va qabul qilish 53 TADBIQ QILISHNI TASHKIL ETISH VA LOYIXA 56 3.1 Avtomatlashtirilgan dasturiy ta`minotni yaratish algoritmi 56 3.2 Dasturda jadvallar yaratish va jadval shakllari bilan ishlash 59 3.3 Foydaluvchiga qollanma. 62 3.4 Dasturda hisobot yaratish oynasi bilan ishlash 67 XULOSA 70 FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR ROYHATI 72
АNNOTАTSIYA Bitiruv malakaviy ish «BIM» nomli supermarketida savdo-sotiq va xodimlarning ishlash jarayonini avtomatlashtiruvchi dasturiy taʼminot yaratishga bagʼishlangan. Ishda maʼlumotlar bazasi toʼgʼrisida umumiy tushunchalar, tovarlarni kirim-chiqimlar, qoldiqlar, tovar muddatlari, buxgalteriya xisobotlari va xisob schyotlari, buxgalteriya yozuvlari va ularning turlari koʼrib chiqilgan.
Dastur 1C tili asosida yaratiladi, foydalanuvchilarni ish jarayonini zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalari yordamida boshqarishni koʼzda tutadi. Dastur klient – server texnologiyasi asoslanadi. Dastur intefeysi 1C muhitida ishlaydi. Dasturda axborot xavfsizligiga katta eʼtibor berilgan. Xar bir ishchi xodim uchun login parol berish imkoniyati mavjud. Dasturda xar xil qoida buzarliklarni oldi olingan. Firmada maʼlumotlar ombori mavjud emas.
Bu ishchi xodimlar uchun koʼplab qiyinchiliklar tugʼdiradi. Xisoblash jarayonida maʼlumotlarni yoqolishi, buzilishi uchrab turadi. Bu malakaviy ishda shunga oʼxshash muammolar bartaraf etilgan. Dastur savdo jarayonini pul aylanmasini toʼliq nazorat qiladi. Ortiqcha qogʼozbozlikni oldini oladi.
Ixtiyoriy paytda turli xil operativ hisobotlar olish imkoniyati mavjud boʼladi. Ish jarayonini toʼliq nazorat ostiga olinadi. Undan tashqari foydalanuvchi–xodimlarga katta qulayliklar yaratiladi.
Bitiruv malakaviy ishda avtomatlashtirilgan dasturiy taʼminotni axborot tizimlari atroflicha koʼrib chiqilgan. 1C dasturlash muxitini oʼrnatish va ishga tushirish usullari va turli-xil yoʼllari taxlil qilingan.
KIRISH O'ZBEKISTON RESPUBLIKASI PREZIDENTI SHAVKAT MIROMONOVICH MIRZIYOYEVNING QARORI
AXBOROT TEXNOLOGIYALARI SOHASIDA TA’LIM TIZIMINI YANADA TAKOMILLASHTIRISH, ILMIY TADQIQOTLARNI RIVOJLANTIRISH VA ULARNI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI SOHASI BILAN INTEGRATSIYALASHTIRISH CHORA-TADBIRLARI TO‘G‘RISIDA
Axborot texnologiyalari sohasida kadrlar tayyorlash tizimini takomillashtirish “Raqamli O‘zbekiston – 2030” strategiyasini muvaffaqiyatli amalga oshirish, raqamli texnologiyalarni rivojlantirish va ularni kundalik hayotga keng joriy etishning muhim shartlaridan biridir.
Axborot texnologiyalari sohasida kasb-hunar ta’limi va qayta tayyorlash tizimi samaradorligini oshirish yuzasidan ko‘rilayotgan chora-tadbirlar davlat organlari va soha tashkilotlarini malakali IT-mutaxassislar bilan ta’minlashga mustahkam zamin yaratmoqda.
Jumladan, Muhammad al-Xorazmiy nomidagi axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini chuqurlashtirib o‘qitishga ixtisoslashtirilgan maktab va bir qator xorijiy oliy ta’lim muassasalarining filiallari, tuman va shaharlarda raqamli texnologiyalar bo‘yicha o‘quv markazlari tashkil etildi.
Shu bilan birga, mamlakatimiz mehnat bozorida malakali kadrlar yetishmasligi axborot texnologiyalari yo‘nalishi bo‘yicha o‘quv rejalari va uslublarini takomillashtirish, ta’lim muassasalarining IT-kompaniyalar bilan hamkorligini kuchaytirishni taqozo etmoqda.
2021/2022 o‘quv yilidan boshlab barcha oliy ta’lim muassasalarining informatika va axborot texnologiyalari yo‘nalishi bo‘yicha kadrlar tayyorlaydigan barcha umumta’lim maktablari bitiruvchilari o‘rtasida “Informatika va axborot texnologiyalari” yo‘nalishi bo‘yicha talabalar soni ortadi. Birinchi o‘quv yilida 1-3-o‘rinlarni olgan talabalarni, agar to‘lov oliy ta’lim muassasalari mablag‘lari hisobidan amalga oshirilgan bo‘lsa, imtihonsiz o‘qishga qabul qilish bo‘yicha takliflar ma’qullansin.
Keyingi yillarda axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini (keyingi o‘rinlarda AKT deb ataladi) davlat boshqaruvi va davlat xizmatlari ko‘rsatishning barcha sohalariga joriy etish bo‘yicha bosqichma-bosqich o‘tkazilayotgan islohotlar axborot xizmatlarini ilgari surish, “elektron hukumat” tizimini rivojlantirish va amalga oshirish, xalq bilan muloqot qilish va aholining kundalik muammolarini joylarda o‘z vaqtida hal qilishning samarali mexanizmlarini yaratish imkonini berdi.
Bu borada erishilgan natijalarga qaramasdan, axborot texnologiyalari rivojlanishi va ularni iqtisodiyot sohalariga joriy etishning hozirgi holati, shuningdek mahalliy dasturiy mahsulotlarning eksport darajasi hali ham pastligicha qolmoqda. Axborot texnologiyalarining raqobatdosh va yuqori unumdorlikka ega tarmog‘ini shakllantirish uchun mamlakatning fan va ta’lim sohasidagi salohiyatidan yetarlicha foydalanilmayapti.
Respublikada amal qilayotgan tashkiliy-iqtisodiy sharoit AKT sohasida tez o‘sishni namoyish etayotgan xorijiy mamlakatlarda yaratilgan sharoitlarga nisbatan mamlakatning raqobatdoshligi pastligini hisobga olgan holda ushbu sohaning yanada rivojlanishiga yetarli darajada yordam bermayapti.
AKTning jadal rivojlanishi yangi imkoniyatlarni ochib berar ekan, davlat tomonidan keng ko‘lamli qo‘llab-quvvatlashni hamda respublikaning xalqaro AKT bozoridagi o‘rnini kuchaytirishni talab qiladi.
