O`zb tarix 11 узб indd

Yodda tuting
!
O‘zbekistonning  bozor  munosabatlariga  o‘tish  yo‘liga  doir  Islom 
Karimov tomonidan ishlab chiqilgan besh tamoyil: 1.
Iqtisodning siyosatdan 
ustunligi, uni mafkuradan xoli etish. 2. Davlat bosh islohotchi va iqtisodiy 
o‘zgarishlarning  tashabbuskori.  3.  Qonun  ustuvorligi,  qonun  oldida 
hammaning tengligi. 4. Kuchli ijtimoiy siyosat yuritish, aholining muhtoj 
tabaqalarini  ijtimoiy  himoyalashning  ustuvorligi.  5.  Bozor  iqtisodiyotiga 
bosqichma-bosqich, izchil ravishda o‘tish kabilar 
asos qilib olindi.

---

37
Davlat mulkini xususiylashtirish zaruriyati b
ozor  iqtisodiyoti  muno-
sabatlariga asoslangan jamiyatni barpo etishning asosiy shartidir. O‘zbe-
kistonda chek vositasi bilan xususiylashtirish g‘oyasidan voz kechildi, davlat 
mol-mulki  yangi  mulkdorga  faqat  sotish  yo‘li  bilangina  mulkchilikning 
boshqa  shakliga  aylantirila  boshlandi.  O‘zbekiston  Oliy  Kengashi  1991-
yil  18-noyabrda  «Mulkni  davlat  tasarrufidan  chiqarish  va  xususiylashtirish 
to‘g‘risida»gi  qonun  qabul  qildi.  Dastlabki  bosqich  xususiylashtirish 
jarayoni umumiy uy-joy fondini, savdo, mahalliy sanoat, xizmat ko‘rsatish 
korxonalarini  hamda  qishloq  xo‘jalik  mahsulotlarini  tayyorlash  tizimini 
qamrab oldi. O‘zbekiston Respublikasida xususiylashtirish jarayonini tashkil 
qilish  va  unga  rahbarlik  qilish  maqsadida  1992-yil  fevralda  Davlat  mulkini 
boshqarish  va  xususiylashtirish  Davlat  qo‘mitasi  ta’sis  qilindi.  1994-yilda 
u  Davlat  mulkini  boshqarish  va  tadbirkorlikni  qo‘llab-quvvatlash  Davlat 
qo‘mitasiga  aylantirildi.  Kichik  xususiylashtirish  1994-yildayoq  tugallandi. 
Mulkni  davlat  tasarrufidan  chiqarish  va  xususiylashtirishga  doir  20  dan 
ortiq  me’yoriy  hujjat  qabul  qilindi.  1995-yili  xalq  xo‘jaligida  ommaviy 
xususiylashtirishlar davri bo‘ldi. 1998-yilga kelib xususiylashtirilgan korxo-
nalar tarmog‘i keskin ko‘payganligi bilan xarakterlanadi. Davlat mulkini 
xususiylashtirish yuzasidan mamlakatimizda olib borilgan katta ko‘lamdagi 
amaliy  ishlar  natijasida  mamlakatda  ko‘p  ukladli  iqtisodiyot  va  mulkdorlar 
sinfi vujudga keldi. 
O‘zbekiston Respublikasi bu davrda o‘z valyutasiga ega emasligi, 
muomalada  esa  1961–1992-yillarda  chiqarilgan  rublning  bo‘lganligi,  ayrim 
oziq-ovqat  va  sanoat  mahsulotlariga  o‘zining  tannarxiga  qaraganda  arzon 
narx belgilanganligi uchun ularni respublikadan tashqariga olib chiqib ketish 
avj ola boshladi va mamlakatimizda aholini asosiy iste’mol mahsulotlari bilan 
ta’minlashda qiyinchiliklar yuzaga keldi.