OYNABANDLASH JARAYONLARINING TEXNOLOGIYASI
Oynabandlash (oyna solish) bino yoki inshootdagi yorug‘lik o‘tqazish uchun qoldirilgan o‘rinlarni (boʻshliqlar) to‘ldirish.
Oynabandlash tashqi (deraza o‘rinlari, kirish va ayvon eshiklari, magazinlar
vitrinalari va binoning boshqa vazifali elementlari, fuqaro va sanaot binolarini
yorug‘lik fonarlari) va ichki (yorug‘ shaffof pardadevor va eshiklar, vitrajlar,
framugalar va h.k) bo‘lishi mumkin.
Tabiiy yoritilganlik chetdan, yuqoridan va aralash ta’minlanadi. Chetdan
yoritgichdan tashqi devorlar yorug‘lik o‘rinlaridan, yuqori va aralash yoritishida
fenarlar, oynaband tomlardan foydalaniladi. Xonalarni yoritilganligi me’yorlar bilan
belgilanadi, ularning buzilish yorug‘lik yozgi vaqtda xonalarni isib ketishiga qishgi
mavsumda sovib ketishiga olib keladi, kundalik quyosh nuridagi izolyatsiya
yetishmovchiligi paydo bo‘ladi. Oynabandlash ishlarini yilning qaysi mavsumi
bo‘lishidan qa’tiy nazar, ichki pardoz ishlari boshlanmasdan oldin bajariladi. Bunda
xonalar yog‘ingarchilik va namgarchilikdan himoyalanadi hamda pardoz ishlarini
bajaruvchi ishchilar uchun normal ish sharoiti yaratiladi.
Oynabandlash ishlari uchun zarur bo‘lgan materiallar
Yorug‘lik o‘rinlarini bir, ikki yoki uch qavat qilib oynabandlanadi.
Oynabandlash materiallari shisha, shisha paket, shisha blok va h.klardan bo‘lishi
mumkin. Xona o‘lchamlari, iqlimiy sharoitlari, devor to‘sig‘i turi va konstruktiv yechilishiga ko‘ra deraza o‘rinlari o‘lchamlari va oynabandlash qavatlari belgilanadi. Oyna bloklari yog‘och, yog‘och metalldan, plastmassadan, metalldan metallplastikdan va aralash materialdan tayyorlanadi.Turar-joy bino derazalari 2...6 mm qalinligidagi shishali eshiklar va naqshli
qalinligi 7 mm li shisha bilan oynabandlanadi. Jamaot binolaridagi vitrinalar,
vitrajlar, shisha shaffof parda devorlar maxsus tayyorlangan katta o‘lchamli
silliqlangan yoki silliqlanmagan qalinligi 6,5...12 mm bo‘lgan shisha bilan
oynabandlanadi.
Turli vazifali bino va inshootlar yorug‘lik o‘rinlarini oynabandlash uchun
oddiy oyna shishasi qo‘llaniladi. Shisha rangsiz bo‘lishi yoki qurilayotgan bino
me’moriy topshirig‘ida berilgan rangga ega bo‘lishi, bir tekisda qalinlikda,
pufaklarsiz, toʻlqinlarsiz, begona qo‘shimchalarsiz bo‘lish zarur.
Vitrina shishasi, silliqlangan yoki silliqlanmagani yoki magazinlardagi
vitrinalar, ko‘rgazma zallari pavilonlari, kinoteatrlar, klublar, vokzallar va h.k. to‘suvchi konstruksiyalarda qo‘llaniladi. Shisha rangli va rangsiz bo‘lishi bir yoki
ikkala tamonida naqsh solingan bo‘lishi mo‘mkin.
Armaturali varaqsimon shisha rangli yoki rangsiz tashqi yuzasi silliq yoki
naqshli qilib ishlab chiqariladi.
Energiya tejamkor shisha past issiqlik o‘tkazuvchanlikka ega bo‘lib turar-joy va ofisli binolarda qo‘llaniladi.
Shishabloklari – 2ta yarim blokni qoʻshib payvandlanishi natijasida olinadigan
germetik mahsulot. Shishabloklar g‘ovak elementlar bo‘lib, qorishma vositasida
biriktiriladi, vertikal yorug‘lik o‘rinlarida, ichki va tashqi yorug‘lik o‘tqazuvchi
to‘siqlarda qo‘llanilishi mumkin. Shishabloklardan tayyorlangan to‘siqlar tashqi
devorlar, pillapoyalar xojatxonalar, sport zallari, cho‘milish havzalari va h.klar
yorug‘lik o‘rinlarida qo‘llaniladi. Bloklar rangli va rangsiz bo‘ladi.
Shishapaketlar o‘zaro tik va yotiq konstruksiyaga birlashgan 2 yoki 3 ta shisha
qatlami bo‘lib, ular orasida inertgaz yoki qurigan havo yopiq kamerasi hosil bo‘ladi
(16.1-rasm). Konstruksiyasi turiga ko‘ra shisha paketlar bir va ikki kameraliga bo‘linadi. Tashqi shisha bir nechta qo‘shimcha funksiyaga ega bo‘lishi mumkin, shu sababli u silliqlangan, tekis armaturalangan va.h.k. bo‘lishi mumkin. Beshta kamerali shisha paketlarda shishalar orasidagi masofa 6...16 mm ni, 2 kameralilarda 6..12 mm
ni tashkil etadi.
Qurilish maydonlarida shisha yopiq xonalarda yoki yog‘och konteynerlarda
saqlanishi lozim. Qurilish maydonida oynabandlash ishlarini bajarish uchun shisha
zarur o‘lchamlarda kesilib, konteynerlarda yetkazib beriladi. Ustaxonalarda
kamplektlash anjomlari, zichlagich, germetika, o‘rnatish va mahkamlash materiallari
bilan birgalikda yetkazib berilishi shart.
Oynabandlangandagi asosiy jarayonlar
Oynani kesish zaruriyat tug‘ilgan hollarda oynani olmosli yoki qattiq qo‘yma
metalldan ishlangan oyna kesgichlar yordamida kesiladi. Aniq bilish va kesish uchun
andoza va maxsus shug‘ichlardan foydalaniladi. Ustoxonalarda oynalar elektr oyno
kesgichlar yordamida kesiladi. Elektr oyna kesgichlarda sim qizdiriladi va bir
tomanlama isishdan oyna belgilangan yo‘li boʻyicha yoriladi.
Oynani bichish va kesish maxsus jihozlangan stollarda amalga oshiriladi. Bunday oyna oʻlchamlari falslar orasidagi masofadan 4...6 mm ga kichik, bo‘lishi
kerak. Deraza romlariga oynalar suritma (zamazka), rezina tasmalari yog‘och va
metall shtapiklari, prujina yordamida mahkamlanadi.
Oynabandlangan oldin falsalar kirlardan tozalanadi. Oynalar shunday
o‘lchamda kesiladiki bunda fals va oynalar orasida 2 mm dan kichik bo‘lmagan
tirqish qoldiriladi, quyosh nurlari to‘silishi natijasida oyna chiziqli kengayishi mumkin.
Metall romlarni oynabandlaganda (vitrina va vitrinalarda) P-simon shakil va
yoki quvursimon rezina tasmalar surtmalar o‘rnida qo‘llaniladi. Tasma oyna
chekkalariga gir aylantirilib kiydiriladi va shu holda oynani metall romga o‘rnatiladi.
Shishapaketlar zavod sharoitida deraza romlariga o‘rnatilib, qurilish
maydonchasiga yotqiziladi. Oyna almashtirish zarurati paydo bo‘lganda, rezina
tasmalar yordamida o‘rnatilinadi.
Istalgan oyna konstruksiyasini muhim xossasi uning xizmat muddatidir.
Oynabandlash. Oynabandlash ishlari ko‘chirma stollar, stol-ko‘priklar,
narvonlar yordamida bajariladi. Oynalarni paketlash tashish va romga o‘rnatishda bir,
ikki, uch tarelkali vakuum-so‘rgich qo‘llaniladi. Bir ikki, va uch tarelkali vakuum -
surgichlar idishdan oynani chiqarib olish, stolga kesish uchun joylashtirish,
o‘rnatiladigan joyiga olib borishga yordam beradi. Uch tarelkali vakuum-so‘rgichlar
vitrina va vitrajlarni oynabandlashda, yirik o‘lchamli oyna va shisha
konstruksiyalarini ushlash, ko‘tarish, tashish va o‘rnatish imkonini beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |