Eritrotsitlar kislorodni to`qimalarga va hosil bo`lgan karbonat angidridni to`qimalardan o`pkaga tashib beruvchi asosiy elementlardir. Eritrotsitlar to`qimaning nafas olish protsessida ishtirok etishdan tashqari, o`zlariga har xil moddalarni, aminokislotalarni va toksinlarni biriktirish (adsorbsiya) xususiyatiga zga. Eritrotsitlarning yashash muddati o`rtacha 90- 120 kun. Eritrotsitlar qariy boshlashi bilan ularning tarkibidagi fermentlar aktivligi pasayadi. Bir kunda sog`lom odamda o`rta hisobda 250 million eritrotsit yemiriladi. Bu protsess asosan taloq, jigar va suyak ko`migida amalga oshadi. Yemirilgan eritrotsitlar makrofaglar tomonidan fagotsitoz qilinadi, ularning tarkibidagi gemoglobin oqsilga va temir saqlovchi qismga parchalanadi.
Eritrotsitlar kislorodni to`qimalarga va hosil bo`lgan karbonat angidridni to`qimalardan o`pkaga tashib beruvchi asosiy elementlardir. Eritrotsitlar to`qimaning nafas olish protsessida ishtirok etishdan tashqari, o`zlariga har xil moddalarni, aminokislotalarni va toksinlarni biriktirish (adsorbsiya) xususiyatiga zga. Eritrotsitlarning yashash muddati o`rtacha 90- 120 kun. Eritrotsitlar qariy boshlashi bilan ularning tarkibidagi fermentlar aktivligi pasayadi. Bir kunda sog`lom odamda o`rta hisobda 250 million eritrotsit yemiriladi. Bu protsess asosan taloq, jigar va suyak ko`migida amalga oshadi. Yemirilgan eritrotsitlar makrofaglar tomonidan fagotsitoz qilinadi, ularning tarkibidagi gemoglobin oqsilga va temir saqlovchi qismga parchalanadi.
Eritrotsitlar yemirilishidan hosil bo`lgan temir saqlovchi gemosiderin yoki ferritin moddalari yangi taraqqiy etayotgan eritroid hujayralar sitoplazmasiga tushib, qaytadan gemoglo-bin sintezi uchun ishlatiladi.
LEYKOTSITLAR (LEUCOCYTI)
LEYKOTSITLAR (LEUCOCYTI)
Bu termin yunoncha leikos so`zidan kelib chiqqan bo`lib, oqish demakdir. Leykotsitlar yoki oq qon tanachalari tuzilishi va vazifalari turlicha bo`lgan hujayralar gruppasini tashkil etadi. Barcha leykotsitlar o`z sitoplazmasidagi maxsus donachalarga qarab ikki katta gruppaga ajratiladi: 1) donador leykotsitlar yoki granulotsitlar (granulocyti), 2) donasiz leykotsitlar yoki agranulotsitlar (agranolocyti). Granulotsitlar ularning donachalari qaysi bo`yoqlar bilan bo`yalishiga qarab neytrofillarga (ham kislotali, ham ishqoriy bo`yoqlarni qabul qiluvchi donachalari bor leykotsitlar), eozinofillarga (faqat kislotali bo`yoqlar bilan bo`yaluvchi donachalarga ega leykotsitlar) va bazofillarga (faqat ishqoriy bo`yoqlar bilan bo`yaluvchi donachalarga ega leykotsitlar) bo`linadi. Agranulotsitlar esa kelib chiqishi, tuzilishi va funktsional belgilariga qarab ikki gruppaga - limfotsitlarga va monotsitlarga bo`linadi.