O’yin va mashqlar Psixologik trening mashq va o’yinlar tanishuv o’yilari

V. XULQ-ATVOR NORMALARIGA RIOYA QILISH

“Ta’qiqlangan meva “

Maqsad: Oilada, o’zbek madaniy turmushida ta’qiqlangan xulq xolatlari motivlarini aniqlash.
Materiallar: Quti, “mumkin emas “ deb yozilgan ikkita tablichka
O’yinning borishi: O’yin 25 minutgacha davom etadi.

1. 
   Boshlovchi qutini xona o’rtasiga qo’yadi va ikki tomonia “mumkin emas” degan yozuvlarni qo’yadi, ushbu yozuv hamma qatnashchilarga ko’rinib turishi kerak.
   

Quticha kun boshlanishidanoq xona o’rtasiga qo’yilgan ma’qul natijada ishtirokchilarning qiziqishi ortadi, uning asosiy qismi o’tish osonlashadi. Boshlovchi o’yin boshlanishida ishtirokchilarni qiziqishlarini oshirishi mumkin.(“Ha, endi bir qiziq narsa yashirilganda”, “Keyin ko’rasizlar”, “Bir narsa borda” kabi so’zlar bilan), lekin qutiga qaramaslik haqidagi taqiq o’z kuchiga turishi kerak . Qanday hollarda ba’zi bolalar o’zlarini tiya olmay quti ichiga qarashga urinishadi va taqiqi buzishadi. So’ngra boshlovchi ushbu mashq bilan bog’liq bo’lgan asosiy qismga o’tadi vaguruhga quyidagicha yo’riqnoma beradi:
“Xona o’rtasida kun boshidanoq chiroyli quti turibdi, uni xususiyati shundaki uning ichiga qarash mumkin emas. Bu qutiga nisbatan sizga biron qiziqish uyg’ongan bo’lsa kerak.Kelinglar kimning ichida nima ketayotganligini tahlil qilib ko’raylik.O’z kechinmalaringiz haqida aytib beringlar”.
Tahlil.Boshlovchi ishtirokchilardan ular nega o’zini shu xilda tutganligini so’raydi, ularning harakatlaridagi asosiy sababni aniqlashga harakat qiladi.Ta’qiq haqidagi qoidani buzish qanchalik qiyin bo’lganligi haqida so’raydi, o’zini tiyib turish oson yoki qiyin kechganligi haqida bilishga urinadi.
2. O’yin yakuni sifatida odamlar nega taqiqlangan xatti-xarakatlarni sodir etishlari oilaviy hayotga zid bo’lgan xatti-xarakatlarni amalgam oshirishlarining sabablari aniqlanadi. Ushbu yakuniy xulosalar kichik guruhlarda ham ishlab chiqarilishi mumkin.

“Men kimman”

Yo’riqnoma: Hozir har biringiz bir varaq qog’ozga quyidagilarni yozishingiz kerak bo’ladi. O’zingizga 20 marta “Men kimman” degan savolni berish va har bir savolga bergan javobingizni ketma-ket yozyozing. Ushbu savolga miyyangizga kelgan birinchi javobni yozing va hech narsadan uyalmang. Yozgan javoblaringiz hech kimga ko’rsatilmaydi, shuning uchun xoxlagan narsangizni yozishingiz mumkin.Hamma mustaqil ishlaydi.
Yozib bo’lganlaridan so’ng ishtirokchilar uni bajara turib nimani xis etganliklari haqida so’raladi. Boshlovchi iloji boricha javoblardagi o’ziga xoslikni, ba’zi bir fikrlarni tan olish va qog’ozga tushurishda ichki qiyinchiliklar sezilganligi haqidagi javoblarni ta’kidlaydi.
Mashqning natijalariga ko’ra inson ichki boyligi naqadar boyligi va xatto ichki qarama-qarshiliklarga egaligi haqida xulosa chiqariladi.