Oybek rashidov


  O‘zbekiston  Respublikasi  ilmiy-texnikaviy  va  tibbiyot  hujjatlari



Download 1,38 Mb.
Pdf ko'rish
bet67/103
Sana01.01.2022
Hajmi1,38 Mb.
#303253
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   103
Bog'liq
ozbekistonda arxiv ishi tarixi (1)

1.  O‘zbekiston  Respublikasi  ilmiy-texnikaviy  va  tibbiyot  hujjatlari 
Markaziy davlat arxivining tashkil topishi. 
Ikkinchi jahon urushidan so’ng butun 
dunyoda arxiv hujjatlariga o‘zgacha yondashish kuzatildi. Endilikda ularga ijobiy  
yondashish,  arxiv  madaniyati  qonunlari  bilan  birga  turli  sohalardagi  arxivlarni 
o‘zgacha bir obrazda gavdalantirish imkonini berdi. Bu esa arxivning demokratik 
shaklini yaratishga yordam beradigan va uni izlaydigan insonlar sonini ko‘paytirdi 
hamda  ko‘plab  insonlar  o‘zlarining  boshidan  kechirgan  va    o’tmishi  haqidagi 
hikoyalari  bilan  tarix  zarvaraqlarini  boyita  boshladilar.  Nazariyachi  olimlar  Lari 
Grossberg  va  Megan  Morris  ta’kidlab  o‘tganidek,  kundalik  hayotimizga  hamma 
narsaning bir zumda g‘oyib bo‘lib ketishdagi qo‘rquv hissi XXI asr uchun yangilik 
emas (arxiv hujjatlarini demokratlashtirish bundan mustasno emas edi). Ko‘pchilik 
olimlar  esa  og‘zaki  tarixiy  hikoyarning  ma’lum  vaqt  o‘tishi  bilan  yo‘q  bo‘lib 
ketishidan xavotirlana boshladilar. O‘z ilmiy izlanishlarini xotirlab Tina Camit  ba’zi 
olimlarning  hamma  narsa  arxiv  tarzda  hisobga  olinishi  mumkinligidan  xavotirda 
ekanliklarini ta’kidlab o‘tadi (Antonina Burton. Archive Stories (facts, fictions and 
the writing of  history). -  London.2005.-P.5.). 
Har  bir  narsada  nafaqat  hozirgi  davr  va  o‘tmish  orasida  balki  tuzumning 
taqdiriga  dahldor  shaxslar  va  arxiv  hujjatlari  orasida  ham  qandaydir  bir  dinamik 
aloqalar  mavjutdir.  Olim  Carolin    Stedman  arxiv  hujjatlariga  mavjud  zamon 


113 
 
xarakteri  ruhiyati  ham  ta’sir  qilishi  mumkinligini  takidlaydi.  Sobiq  tuzumda  olib 
borilgan izlanishlar va undagi nazariyalar arxivning faqatgina oddiy manbaa emas, 
balki  
to‘liq huquqli tarixiy aktyor vazifasini bajarishini ham isbotlaydi. Mustabid 
tuzum  arxiv  hujjatlari  imperiya  qudrati,  bosib  olib  hukmronlik  qilishi  va 
gegemonlikni ko‘rsatib beruvchi oyna bo‘lib xizmat qiladi. Jorj Sanizares Esguerra 
va  Diana  Taylor      ispan  tilida  so‘zlashuvchi  turli  mamlakatlarda    tarixiy  yozma 
manbaalarni  jamiyatga  qarshi  olib  borilgan  nohaqliklar,    noqonuniy  hatti 
harakatlarni    baholashga  yordam  berganligini  ham  ko‘rsatib  beradilar 
(Antonina 
Burton. Archive Stories (facts, fictions and the writing of  history). -  London.2005.-
P.5-6.).
 
Arxiv hikoyalari faqatgina tarixdagi faktlarni dalil qilib ko‘rsatadigan manbaa 
emas, balki, u tanlab olingan jilolanib ishlov berilgan insonlarning haqiqiy hayoti 
aks ettirilgan asarlar to‘plami hamdir.  Agar ko‘plab tarixchilar birgalashib arxivlar 
ustida  ish  olib  bormasalar  o‘z-o‘zidan  ayonki  tarix  butunlay  yo‘q  bo‘lib  ketishi 
boshqacha qilib aytganda tarix halokatiga sabab bo‘lishi mumkin. Chunki ular bizni 
aynan  o‘tmish  bilan  bog‘lovchi  bir  ko‘prik  vazifasini  bajaradi 
(Antonina 
Burton.Archive Stories (facts, fictions and the writing of  history). -  London.2005.-
P.8.).
 
1960-yillar  boshida  sobiq  Ittifoq  miqyosida  tibbiyot  sohasini  rivojlantirish, 
yuqumli  kasalliklar  tarixini  o‘rganish,  ularga  qarshi  kurashishni  tashkil  etish  va 
ilmiy tadqiqotlar olib borish maqsadida sovet hukumati tibbiyot hujjatlarini arxivda 
saqlash va qabul qilish ishlarini amalga oshira boshladi.   1962-yili tibbiyot arxivi 
birinchi  bo‘lib  O‘zbekistonda  tashkil  qilindi.  Arxivga  tibbiyot  xodimi  To‘xta 
Usmonov direktor qilib tayinlandi. Arxiv xodimlari 100 dan ortiq tibbiyot sahasidagi 
tashkilotlarni boshqarib, ularning hujjatlarini qabul qilish va saqlashni nazorat qilish 
bilan birga uslubiy yordamlar ham ko‘rsatdi. 
 
1965-yili  arxivda  texnik  hujjatlar  bo‘limi  tashkil  etilib,  xodimlari  soni  8 
nafarga  etdi. Ilmiy-texnikaviy  hujjatlarning  ahamiyati  oshib  borgani  sababli  arxiv 
1965-yil  26-martdagi  O‘zbekiston  SSR  Ministirlar  Kengashining  qaroriga  binoan 
tibbiyot  va  texnikaviy  hujjatlar  Markaziy  Davlat  arxiviga  aylantirildi.  Shundan 


114 
 
so‘ng,  ilmiy-texnikaviy  va  tibbiyot hujjatlari davlat saqloviga  topshirishni tashkil 
qilish  tartibli  amalga  oshirilib,  shu  yilning  o‘zida  hujjatlarning  umumiy  soni  30 
mingga yetdi. 
 
1980-yil  18-dekabrda  O‘zbekiston  SSR  tibbiyot  va  texnikaviy  hujjatlar 
Markaziy davlat arxivi Ilmiy-texnikaviy va tibbiyot hujjatlari Markaziy davlat arxivi 
deb o‘zgartirildi. 
Arxivda 1930- yillarga tegishli hujjatlardan tortib sovet davri va mustaqillik 
yillariga  oid  hujjatlar  saqlanadi.  2009-yilda  arxiv  jamg‘armasiga  jami  4354  ta; 
shundan 1501 ta boshqaruv; 1888 ta shaxsiy tarkib hujjatlari; 758 ta ilmiy va shaxsiy 
fond  egalarining 207  ta  hujjatlari qabul  qilindi. 2004-yilda  mazkur  arxiv  o‘zining 
yangi binosiga ko‘chib o‘tdi. Hozigi kunda arxivda 341 ta fond, 250000 ta saqlov 
birligiga ega. Bundan tashqari 500 ga yaqin turli korxona va tashkilotlarning shaxsiy 
tarkib hujjatlari saqlanadi.  

Download 1,38 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   103




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish