Oxirigacha ma’lum bir ketma-ketlikda amalga oshiriladi

§1.3. Kriptografik protokollarni zaifligi 

  

 

Raqiblar  yoki  buzg’unchilar  harakatlari  natijasida  kriptografik 

protokolni  ishlash  jarayonida  uning  xavfsizlik  xususiyatlari  buzilishi 

mumkin. 

 

Odatda raqiblar quyidagi 2 toifaga bo’linadi: 

 passiv  raqiblar.  Ular  protokol  ishtirokchilari  tomonidan 

uzatiladigan xabarlarni tutib olishlari va tahlil qilishlari mumkin; 

 faol raqiblar. Ular passiv raqiblar qilgan ishlarni hamda quyida 

keltirilgan ishlarni amalga oshirishlari 

˗ tutib olingan xabarlarni o’zgartirishlari yoki o’chirib tashlashlari, 

˗ yangi  xabarlarni  shakllantirib,  ularni  protokol  ishtirokchilariga 

jo’natishlari, 

˗ o’zlarini protokol ishtirokchisi sifatida tutishi mumkin.  

---

Bundan  tashqari  kriptografik  protokol  ishtirokchilari  harakatlari 

(protokolda  qabul  qilingan  harakatlarni  tushunib  yoki  tushunmasdan 

buzishi) natijasida uni xavfsizlik xususiyatlari buzilishi mumkin. 

Protokolni ishlash jarayonida uni xavfsizlik xususiyatlarini buzilish 

imkoniyati ushbu kriptografik protokolning zaifligi deyiladi.  

Kriptografik  protokol  zaifligini  bartaraf  qilish  yo’llarini  izlashda 

raqib haqidagi quyidagi farazlardan foydalaniladi: 

 raqib kriptografik protokolni to’liq biladi; 

 kriptografik  protokol  ishtirokchilari  jo’natadigan  barcha 

xabarlarga  ega  bo’lish  uchun  raqibda  yetarlicha  imkoniyat  mavjud.  U 

xabarlarni  o’zgartirishi  va  o’chirishi  hamda  boshqa  xabarlar  (o’ziniki) 

bilan almashtirishi mumkin; 

 agar  raqib  kalitlarni  bilmasa,  u  holda  u  shifrlangan 

ma’lumotlardan  unga  mos  keluvchi  ochiq  matn  (dastlabki  matni)  ni 

tiklay olmaydi.  

Protokolni 

mustahkamligi 

esa 

quyidagi 

faktorlar 

bilan 

xarakterlanadi: 

˗ protokoldagi kriptografik mexanizmning ishonchliligi; 

˗ protokolni to’g’ri amalga oshirilishi; 

˗ protokoldagi  harakatlarni  ishtirokchilar  tomonidan  belgilangan 

ketma-ketlikda bajarilish aniqligi.