Ovqat hazm qilish tizimining yosh xususiyatlari va ovqatlanish gigienasi

Ovqatning oshqozonda hazm bo‘lishi.

Oshqozon katta odamlarda noksimon shaklida bo‘ladi. Uning kirish va chiqish qismlari, tubi, katta, kichik aylanalari ajratiladi, Oshqozonning kirish va chiqish qismlarida sfinteri bor. Oshqozon shillik, muskul, seroz qavatlaridan tuzilgan. Oshqozon shillik qavatining ostida 14 mln. oshqozon bezlari joylashgan bo‘ladi. Oshqozonning xajmi katta odamlarda o‘rta hisobda 2,5-3 dm3 etadi. Ularda bir sutkada 1,5-2 dm3 oshqozon shirasi ishlab chiqariladi. Oshqozon shirasining 99% suv, 0,3-0,4% organik modda va tuzlardan iborat. Oshqozon shirasi tarkibida 0,3-0,4% xlorid kislota saqlanadi. Ovqatlangandan 20-30 minutdan so‘ng oshqozon to‘lqinsimon qiskarib ovqat oshqozon shirasi bilan aralashadi. Katta odamlarda aralash ovqat oshqozonda 3-4 soatdan so‘ng 12 barmoqli ichakka o‘tadi. Sut va sutli ovqatlar oshqozondan o‘n ikki barmoqli ichakka tez o‘tadi.

Bolaning yoshi ortishi bilan oshqozonning xajmi ham o‘zgarib boradi. Yangi tug‘ilganlarda – 30-4 5smZ bulsa, 10-12 yoshda 1500 sm3 bo‘ladi. 2 yoshgacha oshqozon nok shaklida bo‘lsa, 7 yoshda kolba shaklida bo‘ladi. 5-6 yoshda bolalar oshqozon shirasida xlorid kislota miqdorining kam bo‘lishi bakteriyalarni zararsizlantirish xususiyatini kamaytiradi. Bolalar oshqozon shirasining tarkibida: pepsin, ximozin, lipaza, amilaza va boshqa fermentlar bo‘ladi. Lekin bu fermentlarining kuchi kam. Oshqozonning kirish qismidagi kardiy sfinktiri mustaxkam berkilmaydi. 10—12 yoshda oshqozon harakati kuchayadi. Oshqozon massasi: chaqaloqlarda-6,5g, 14-20 yoshda 127 g, 20 yoshdan so‘ng 155 g. Oshqozon massasi yosh bilan barobar 24 marta, gavda esa 20 marta kattalashadi.