|
Asoratlari: o’tkir gastritda o’tkir tomirlar, ehtimol yurak yetishmovchiligi, xloropenik koma, me’daning o’tkir perforatsiyasi (korroziv va flegmanoz hilida) chandiqli o’zgarishlar (uzoq muddatli vaqtdan yuz beradigan asoratlar), mediastning, yiringli plevrit, tromboflebit, jigar abtsessi, sepsis va boshqalar (og’ir formalarida), xronik formaga o’tishi. Surunkali gastritda – me’da va o’n ikki barmoqli ichakning yara kasalligi, rakka aylanishi, me’dadan qon ketish, ikkilamchi (ba’zan og’ir) temir tanqisligi anemiyasi, oriqlab ketish, kaxeksiya.
Differensial diagnostika o’tkir va surunkali gastritlarni me’da va o’n ikki barmoqli ichakning yara kasalligi, miokard infarktining abdominal formasi, o’tkir va surunkali appenditsit, me’da raki, o’tkir va surunkali pankreatit va xolististit (jumladan o’t – tosh kasalligi), o’t xaltachasi va yo’llari diskineziyasi surunkali enterokolitda farq qilish kerak.
Bundan tashqari, o’tkir gastritni diafragma osti absessi, jigar absessi, qopqa vena trombozi va “qorindagi o’tkir holat” ni boshqa turlaridan diferensiatsiya qilish kerak.
Surunkali gastrit ayrim klinik formalarining qisqacha ta’rifi.
Me’da sekretsiyasi normal yoki oshgan surunkali gastrit yarada bo’ladigan og’riqqa o’xshash og’riq, nordon kekirib zarda qaynashi, qabziyatlar bilan xarakterlanadi. Aksariyat o’rta va navqiron yoshda asosan erkaklarda ychraydi. Me’da suyuqligini tekshirish - kislotalilik normal yoki giperatsid xolat. Rentgenoskopiya – burmalar qalinlashuvi, kuchaygan perestaltika, o’zgarishlar asosan pylorus va o’n ikki barmoq ichakda joylashadi.
Surunkali atrofik gastrit secretor yetishmovchiligi bilan: og’izda yoqimsiz maza, ishtaha pasayishi, quruq kekirish, ovqatdan keyin qorin quldirashi, suyqlik qo’yilganidek sezgi paydo bo’lsishi, aksariyat ich ketar, oriqlash, asta-sekin anemiya rivojlanishi va boshqalar. Rentgenologik – me’da shilliq pardasi burmalari yupqalashgan, ayrim joylarda atrofiya, me’da gipotoniyasi (gastroptoz). Endoskopiya va mo’ljallangan biopsiyada, yuza gastrit yoki me’da bezlarining va ularning atrofiya bilan birga bilinarli o’zgarishlar, me’da suyuqligini tekshirish – kislotalik pasaygan yoki bo’lmagan (me’da secretor funksiyasining o’rtacha yoki ifodalangan pasayishi, axiliya xolati).
Gemorragik (erochiyali) gastrit: klinik jihatdan me’dadan qon ketishi, gipoxrom anemiya, og’riqlar bilan xarakterlanadi, me’da sekretsiyasi saqlanib qolgan, oshgan yoki o’rtacha pasaygan. Endoskopiya – ko’p sonli eroziyalar va patexiyalar, ularning qonashga moyilligi.
Rigid antral gastrit. Kamdan kam uchraydi. Og’riqlar (dispeptik), giposekretsiya yoki axiliya harakterlanadi. Rengenoskopiya va endoskomiyada me’da antral bo’limining doirasimon torayishi, iniq ifodalangan yallig’li chandiqli jarayonlar, ko’pincha havfli o’smaga aylanadi.
Davosi.
O’tkir gastritni davolash.
Bemorni kasalxonaga joylashtirish parxezga rioya qilish
Me’dadan toksinli omillarni va boshqa sababchi omillarni haydash bo’yicha tadbirlar: 2%li natriybikorbona yoki kaliypermonganat qo’shilgan qaynagan iliq suv bilan yuvish, 30 gr magniysulfat, aktivlangan ko’mir kabilarni berish
Venaga tomchilab fiziologik eritma, 5%li glyukoza eritmasi, 10% li 10 ml li osh tuzi eritmasi yuborish, suvsizlanishga qarshi kurash bo’yicha boshqa tadbirlar, dezintoksikatsion choralarni ko’rish
Zarur bo’lganda tomirlar yetishmovchiligida ishlatadigan preparatlarni: kofein, kordiamin, mezaton, adrenalin yurak glikozidlari – strofantin, korglyukon, allergiyani yo’qotuvchi vositalar – kalsiy xlorid, dimedrol, kaltsiy glyukonat, simptomatik terapiya, quvvatga kirituvchi vositalar – vitaminlar
Flegmanoz gastritda – operatsiya yo’li bilan davolash yoki antibacterial preparatlar – antibiotiklar, sulfanilamidlar bilan davolash
Surunkali gastritni davolash. Bemor ahvolining og’ir-yengilligiga, kasallikning kechishiga, me’da sekretsiyasi ahvoliga, kasallikning klinik formalariga binoan olib boriladi.
Qo’ziganda kasalxonaga joylashtirish
Parhezga rioya qilish (o’tkir va yog’li taomlar, ziravorlar, ichklilik, chekish kabilar man qilinadi)
Bo’lib-bo’lib kuniga 5-6 mahal ovqatlanish, parxez №1a, 1b tayinlanadi. Anatsin va gepatsin holatlarda yetarli miqdorda oqsillar (PO-115 g), yog’lar (80-90 g), uglevodlar va vitaminlar buyuriladi.
Me’daning sekretor va motor-evokuator funksiyasi oshganda – atropine, apazmolitiklar, benzogeksoniy, vikalin, metatsil, pentoksil va boshqalar tayinlanadi.
Antatsid vositalar sifatida: alyuminiy gidroksid (4%li suvdagi suspenziya ko’rinishida 1-2 choy qoshiqdan kuniga 4-6 marta), almagel (1-2 choy qoshiqdan 4 marta- ertalab, kunduzi, kechqurun va uxlashdan oldin 3-4 hafta mobaynida), kaltsiy karbonat 0,25-1 g dan kuniga 2-3 marta, uni bemor bedorlikda bo’lganda har soatda qabul qilsa bo’ladi.
Sekretsiya yetishmovchiligi bo’lgan gastritlarda kvateron, gangleron, kavkaz diokereyasi, zupturum va pantaglyutsit shirasi, PP,S,B guruxi vitaminlari, me’da shirasi abomin, betatsit, pankreatin, qon, oqsil preparatlari, plazma quyish
Me’da secretor funksiyasi holatiga mos keladigan mineral suvlar – borjomiy, Yessentukiy qo’llanish va boshqalar.
Sanatoriy-kurortda davolash (Ijevsk, Yessentukiy,Jeleznovodsk, Pyatikors, Feadosiya va boshqalar)
Dispanser kuzatuvi
Do'stlaringiz bilan baham: |
