O’UM2020-Biznes rejalashtirish O. A. Amanov O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti



Download 1,95 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/289
Sana29.09.2021
Hajmi1,95 Mb.
#188667
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   289
Bog'liq
biznes rejalashtirish

 
 
 
 
“BIZNES REJALASHTIRISH” 
fanidan 
 
 
MA’RUZALAR MATNI
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Qarshi-2020
 


Muallif - O.A.Amanov 
 
I BOB. BOZOR IQTISODIYOTI VA BIZNES 
 
Tayanch  so’z  va  iboralar:  bozor  iqtisodiyoti,  bozor  iqtisodiyoti  belgilari, 
bozor  munosabatlarini  rivojlantiruvchi  kuchlar,  bozor  iqtisodiyotiga  o’tish 
tamoyillari,  tadbirkorlik  va  biznes,  kichik  biznes  va  tadbirkorlikning  o’ziga  xos 
xususiyatlari, biznes reja ahamiyati va uning funktsiyalari. 
 
1.1. Bozor iqtisodiyoti tushunchasi va uning belgilari 
 
Hozirgi  kunda  har  bir  jamiyat  a’zosining,  ayniqsa  tadbirkorlar  oldida  bozor 
iqtisodiyoti  qonuniyatlarini,  uning  O’zbekiston  Respublikasida  qanday  amalga 
oshirilayotganini,  bu  qonuniyatlarni  ishlab  chiqarishga  tadbiq  etishni,  pirovard 
natijada  talab  darajasida  tovar  ishlab  chiqarishni  va  xizmat  ko’rsatishni  yo’lga 
qo’yishning sirlarini bilib olish kabi dolzarb vazifalar ko’ndalang bo’lib turibdi.  
Bozor  iqtisodiyoti  –  tovar-pul  munosabatlariga  asoslangan  va  ularga  xos 
iqtisodiy qonunlar asosida boshqariladigan iqtisodiyot turidir.  
Boshqacha  qilib  aytganda,  yer  yuzasidagi  barcha  rivojlangan  mamlakatlarda 
mavjud  bo’lgan  erkin  tadbirkorlik  xukmron  joylarda  iqtisodiyotning  asosiy  turi 
hisoblangan,  mustaqil  iqtisodiy  faoliyat  asosida  kishilarning  ehtiyojlarini  qondirish 
uchun  zarur  tovar  ishlab  chiqarish  hamda  tovarlarning  oldi-sotdisi  sotuvchi  bilan 
xaridorlarning erkin, ixtiyoriy munosabatlariga asoslangan iqtisodiyotdir.  
Bozor iqtisodiyotining tub belgilari quyidagilardan iborat: 
1.  Iqtisodiy  plyuralizm,  ya’ni    mulkchilik  shakllarining  va  xo’jalik  yuritishning 
turli-tuman  bo’lishidir.  Bunda  turli  shakaldagi  mulklar  erkin,  yonma-yon  va 
teng  huquqli  tarzda  rivojlanadi.  Xo’jalik  yuritishning  yakka  tartibda,  jamoa-
uyushmaga birikkan holda, sherikchilik-paychilik yoki aktsionerlik asosida o’z 
mablag’iga  yoki  qarzga  olingan  mablag’larga  tayanib  ish  yuritish  kabi 
shakllaridan keng foydalaniladi.  
2.   Bozor  iqtisodiyoti  –erkin  iqtisodiyotdir.  Bunda  mulk  egalarining    to’la 
mustaqilligi tushuniladi. 
3.  Bozor iqtisodiyoti sharoitida o’zaro munosabatlar manfaatlarni ko’zlagan holda 
o’rnatiladi.  
4.  Bozor  iqtisodiyotining  yana  bir  belgisi-narxlarning  liberallashuvi,  ya’ni  narx-
navoning  erkin  tashkil  topishidir.  Aksariyat  tovar  va  xizmatlar  narxlari 
bozordagi  talab  va  taklif  nisbati  asosida  xaridor  va  sotuvchining  kelishuviga 
binoan yuzaga keladi.  
5.  Muhim belgilardan yana biri bu – raqobatdir. Zamonaviy bozor iqtisodiyotida, 
birinchidan  manfaatlar to’qnashib raqobat yuz bersa, ikkinchidan suhbatlar o’z 
faoliyatini, binobarin manfaatlarni ham muvofiqlashtirishga intiladilar.  
Bozor  iqtisodiyoti  sub’ektlari  jumlasiga  har  xil  shakldagi  mulk  resurslar 
egalarini,  firma,  korxona,  tadbirkorlarni,  davlat  mahkama  va  idoralari  kiradi. 
Iste’molchilar  va  ishlab chiqaruvchilar o’rtasida  ishonchli  raqobat  mavjud bo’sagina 
bunday  oldi-sotdilar  uzoq  davom  etadi  va  har  ikkitomon  ham  manfaat  topadi. 
Shuning uchun raqobat to’g’ri va halol bo’lishi lozim.  



Download 1,95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   289




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish