O’UM2020-Biznes rejalashtirish O. A. Amanov O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti



Download 1,95 Mb.
Pdf ko'rish
bet30/288
Sana14.01.2022
Hajmi1,95 Mb.
#359780
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   288
Bog'liq
biznes rejalashtirish

Muallif - O.A.Amanov 
 
Samaradorlik  tamoyili  ishlab  chiqarishni  yuqori  samaradorlik  keltiruvchi 
variantda  tashkil  etishni  ko’zda  tutadi.  Har  qanday  rejalashtirilgan  samara 
belgilangan natijaga erishilgan darajani ifodalaydi. 
Samarani  baholashda  rejalashtirish  jarayonida  kutilayotgan  ko’rsatkichlarni 
oldindan tanlangan maqsad, belgilangan daromad normativlari va boshqa solishtirma 
ma’lumotlar bilan solishtirish amalga oshiriladi. 
Rejani  tuzish  bosqichida  haqiqiy  samarani  baholash  mumkin  emas.  Lekin 
shunga qaramay ularni rejalashtirish zarur. Har qanday samara yakuniy natijada birlik 
mahsulotni  ishlab  chiqarishga  sarflangan  turli  resurslarning    iqtisodida  ko’rinadi. 
Rejalashtirilgan  samaraning  eng  boshlang’ich  ko’rsatkichi  kelishish  hisoblanadi. 
Optimallik prinsipi rejalashtirishning barcha  bosqichlarida bir  nechta  variantdan eng 
muqobilini tanlashni ko’zda tutadi. 
Turli  rejalarning  optimalligini  belgilovchi  chegaralar  rejalashtirish  jarayonida 
belgilanadigan  mahsulot  kam  mehnat  sig’imi,  material  sig’imi,  mahsulot  tannarxi, 
shuningdek, maksimal foyda bilan ifodalandi. 
Ishtirok  etish  prinsipi  xodimlarning  rejalashtirish  jarayonida  aktiv  ishtirok 
etishlarini  ko’zda  tutadi.  Chunki  hech  kim  boshqalar  uchun  samarali  rejalashtira 
olmaydi.  Korxonaning  har  bir  xodimi  ichki  shart  sharoitlarni,  o’z  imkoniyatlarini 
shuningdek,  o’z  istak  va  maqsadlarini  yaxshi  bilganlari  tufayli,  yuqori  sifatli  rejalar 
tuzishga erishishlari mumkin. 
Xomum  tamoyili  2  qismdan  tashkil  topgan:  koordinatsiya  va  integratsiya. 
Ularning har biri korxonaning ma’lum bir darajasiga, obyektiga tegishlidir. 
Koordinatsiya  bir  xil  darajadagi  ob’ektlarning  o’z  aro  aloqasini,  integratsiya 
esa turli darajadagi obyektlar orasidagi aloqani qamrab oladi. 
Koordinatsiyalash  tamoyili  korxona  bo’linmalarining  faoliyatini  alohida 
rejalashtirish  yuqori  samara  keltirmaydi  degan  fikrni  tasdiqlaydi.  Bundan 
korxonaning  barcha  bo’linmalari  faoliyatini  bir  vaqtda  va  o’z  aro  bog’liq  holda 
rejalashtirish  zarurligi  kelib  chiqadi.  Muammolar  qayerda  paydo  bo’lishidan  qat’iy 
nazar, ularni birgalikda hal etish lozim. 
Integratsiyalash tamoyiliga ko’ra barcha darajada o’z aro bog’liq rejalashtirish 
lozim.  Korxonaning  bir  darajasida  belgilangan  strategiya    yoki  taktika,  boshqa 
bo’inlar  uchun  ham  yangi  muammolar  tudiradi.  Ushbu    prinsiplarning  uyunlashuvi 
xomum  prinsipini  keltirib  chiqaradi,  Ushbu  prinsipga  ko’ra  korxonada  element  va 
bosqichlar  qanchalik  ko’p  bo’lsa,  ularning  barchasida  birdaniga  rejalashtirish 
maqsadga muvofiqdir. 
Yuqoridagi  prinsiplar  asosida  amaliy  faoliyat  jarayonida  rejalashtirishning 
umumiy  ilmiy  usullari  rejalanadi.  Rejalashtirish  usullari  zaruriy  reja  ko’rsatkichlari 
va natijalarini axtarish, asoslash va  tanlash jarayonidir. 
Amaliy  maqsad,  foydalaniladigan  boshlang’ich  axborot,  me’yoriy  baza, 
yakuniy  reja  ko’rsatkichlarini  aniqlash  yo’llariga  bog’liq  rejalashtirishning  ilmiy, 
eksperimental, 
me’yoriy, 
balans, 
sistemali–analitik, 
programmali–maqsadli, 
iqtisodiy–matematik, injener iqtisodiy, loyixa variantli usullaridan foydalaniladi. Har 
bir  usul  rejalashtirilayotgan  asosiy  natijaga  nisbatan  ustunlikka  ega  bo’lgan  belgilar 
bilan xarakterlanadi.  Masalan, ilmiy usul – rejalashtirish borasida chuqur bilimga ega 



Download 1,95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   288




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish