Otlarning Kelib Chiqish Tarixi

Otlar, oriylar va vedalar
Aksar markaziy osiyoliklar ilk otlar o‘z mintaqalarida qo‘lga o‘rgatilganiga shundoq ham qattiq ishonishardi.
Xususan, dunyodagi eng jozibali va nafis otlardan biri - Axaltekin otlari asrlar bo‘yi Turkmanistonda urchitilgan. Oyoqlari uzun, nozik va sarvqomat Axaltekin otlari narxi ba‘zan millionlab dollarga chiqishi aytiladi.
Bu esa Turkmanistonda ot urchitish neqadar qadimiy san‘at ekanligini ham ko‘rsatadi.
Zotan ot bilan bog‘liq uloq va chavgon (polo) kabi o‘yinlarning kelib chiqishi ham Markaziy Osiyoga nisbat beriladi.
Hindiston oriylari aslida hozirgi Turkmanistondan kelib chiqqan, degan nazariyani o‘rgangan Britan jurnalisti Maykl Vud esa turkman otlari borasida bir necha yangi ma‘lumot va farazlarni ham o‘rtaga tashlagan.
"Hindularning qadimiy Veda kitoblarida ot aravalar eslatiladi, ammo u paytda Hindistonda hali otlar qo‘lga o‘rgatilmagan bo‘lgan" - hayron bo‘ladi jurnalist.
Haqiqatning tagiga yetish uchun u Turkmanistonga boradi. Bu yerda esa otlarni urchitish neqadar qadimiy san‘at ekanligiga guvoh bo‘ladi.
Qator ilmiy farazlarga ko‘ra, hozirgi Turkmaniston va O‘zbekiston hududlarida bir necha ming oldin sahrolashish kuchaygach, bu yerdagi mahalliy odamlar hozirgi Hindiston hududlariga ko‘chib o‘tishadi. Markaziy Osiyo oriylari Hindistonga otlarni urchitish san‘ati va ular tasvirlangan diniy kitoblarini ham olib borishgani ehtimolini bor.
Nima bo‘lganda ham, zamonaviy olimlar xonaki otlarning kelib chiqishini endi ikkilanmasdan Markaziy Osiyoga bog‘lay boshlaydilar.
"Mintaqa ahli yovvoyi otlarni qo‘lga o‘rgatishda juda mohir bo‘lishgan" - deydi Vera Varmut - "Markaziy osiyoliklar bundan faxrlanishsa arziydi".

Otlarning tarixi va otlarni ovlash uchun dalillar

Uylanish uchun eng iloji bor narsalar, otlar tomonidan belgilanadigan maydonda hayvonlarning go'ngi ko'p bo'lgan postmodalarning to'plami bo'lib, ularda olimlar ot qalamini ifodalaydi. Ushbu dalil Qozog'istonda Krasnyi Yarda, miloddan avvalgi 3600 yillarga kelib, saytning ayrim qismlarida topilgan. Otlar minadigan yoki yuk ko'tarishdan ko'ra, oziq-ovqat va sut uchun saqlangan bo'lishi mumkin.
Qabul qilingan arxeologik arxeologik isbot - at tishlari ustida bir nechta kiyimni o'z ichiga oladi - bu zamonaviy Botanik va Ural tog'larining sharqiy qismida, zamonaviy Qozog'istonda 1-miloddan avvalgi 3500-3000 yillar oralig'ida topilgan.
Bitta kiyim-kechak faqat arxeologik majmua- lardagi bir nechta tishlarda topilgan bo'lib, unda ozgina otlar oziq-ovqat va sut iste'mol qilish uchun yovvoyi otlarni ovlash va to'plash uchun ishlatilgan bo'lishi mumkin. Nihoyat, otlarning yuk sifatida ishlatilishi haqidagi dastlabki bevosita isbot - ot otgan aravachalar shaklida - miloddan avvalgi 2000 yilgi Mesopotamiyadan.
Krasnyi Yar tarkibida 50 dan ziyod turar-joy burchagi mavjud bo'lib , unga ulangan o'nlab postmoldlar topilgan. Postmoldlar - o'tmishdagi joylarning arxeologik qoldiqlari doiralarda joylashgan bo'lib, ular otlardagi korrallarning isbotidir.