Otkankunlar romanida qo`llanilgan badiiy tasviriy vositalariga annotatsiya

Otkankunlar romanida qo`llanilgan badiiy tasviriy vositalariga annotatsiya
“O‘tkan kunlar” romanini kuzatar ekanmiz, unda bir qator badiiy tasvir vositalari qo‘llanilganiga guvoh bo‘lamiz. Badiiy tasvir vositalarini qo‘llashda yozuvchi o‘zining uslubi, o‘sha davrning holati ham gavdalatirgan . Bu esa asarning jozibadorligini oshirgan. “O‘tkan kunlar” romanini ko‘rib chiqqan holda badiiy tasvir vositalarini birma bir tahlil qilamiz.
Bizga ma’lumki, metaforaning turli ko‘rinishlari mavjud. Metaforalar ba’zan frazeologik birliklarda ham uchraydi. Masalan :
“Qamching danqontomsa, yuzta xotin orasida ham rohatlanib tiriklik qilasan.” Ushbu parchada qamchindan qontomgan kishi– jahldor, zolim kishi ma’nosida kelmoqda . Bu yerda metaforik ma’no ko‘chishi sodir bo‘lgan.
Yana bir jumlada metafora qo‘llanganiga guvoh bo‘lamiz: “Huvalboriy… ko΄zimizning nuri, belimizning quvvati, hayotimizning mevasi o΄g΄limiz mulla Otabekka yetib ma’lum va ravshan bo΄lg΄aykim, alhamdulilloh biz duo go΄y padaringiz, mushtipar onangiz va yaqin do΄stlaringiz munda Haqtaoloning hifzi himoyatida sihhat va salomat bo΄lib ko΄z nurimizning duoyi jonini subhishom, balkialda vomrabbulolamindanrajovatamannoetmakdamiz. ”Yuqoridagi jumlada qo΄llanilgan hayotimizning mevasi moslashuv yo΄li bilan birikkan so΄z birikmasi farzand ma΄nosida kelgan. Daraxtning mevasi bo΄ladi, hayotning emas. O΄simlik nomi boshqa narsaga ko΄chmoqda.
“Harholda Toshkandustiga yana qonliq bulutlar chiqdi, ishning oxirinima bilan tinchlanar - bu bir xudog΄ag΄ina ma’lumdir”
Tabiat hodisasi bilan bog΄liq ma΄no ko΄chishi ushbu parchada keltirib o‘tilgan. Qonliq bulutlar -xavf- xatarla rma΄nosida kelmoqda. Bulut so‘zi, ayniqsa, qora bulut ko‘pincha adabiyotda qayg‘u, g‘am- tashvish, azob-uqubatni tasvirlab keladi. Yozuvchi bu yerda bulut so‘ziga qonli sifatini qo‘shgan holda , xavf-xatarni kuchaytirib tasvirlagan.